SINISTER – Tijdloze verwondering met Jaco Putker

De Jegens & Tevens Collectie

‘Ja, mensen… even over wat dorre boomstammen klimmen… Dit is een historisch moment… Het was een hoop geklooi met quantumcomputers, superscanners en 4D-printers… Maar het is gelukt! Dit is de eerste tentoonstelling ter wereld vanuit de kunstwerken zelf… Welkom bij de eerste kunstdocumentairepodcast van omroep Jegens & Tevens!’

[ geluid van krakende takken ]

‘Ik loop door een bosrijk landschap met rotsen en hier en daar een huis. Ik praat hier zachtjes en ik weet eigenlijk niet zo goed waarom. Het is de mysterieuze sfeer hier, denk ik. Alles is zwart-wit en tijdloos. Tegelijk betekenen dood en leven hier ook niets meer… Hier gelden andere natuurwetten… Ah, ik ben bij het eerste kunstwerk aangekomen.’

SINISTER – Tijdloze verwondering met Jaco Putker
Interior No.46 | 18x24 cm | photopolymer etching | 2017 © Jaco Putker

‘Ik kijk nu naar binnen bij Interior no 46. Voor mij een huis zo realistisch als ieder ander huis… Daar zie ik een jongetje zich vervelen met een kar met rondzwaaiende octopusarmen… een vloerkleed, hier en daar een rondslingerende dode vis, een gewei aan de muur. Een typisch Putker-tafereel. Ik voel me ongemakkelijk, mijn knieën knikken zelfs een beetje, hoewel er niet echt iets griezeligs is te zien… maar griezeligheid is een onbewuste kracht, zoals iedere horrorfilmliefhebber wel weet.’

[ geluid van krakende takken als curator weer door het bos loopt ]

‘De omgeving is niet onaangenaam, eerder… ongewoon. Natuur, insecten, de samenhang der dingen, dat zijn thema’s die Putker al sinds het begin van zijn kunstloopbaan inspireren. Al evoluerend kwam hij onder andere uit bij series van mysterieuze interieurs en exterieurs. Hij creëert zijn werken in een deels digitaal en deels analoog proces (met polymeeretsen). Intussen gaan ze via online printgaleries de hele wereld over. Zonder dat hij er zelf ooit was, hingen zijn werken bij exposities in de VS en Japan. Die duistere fantasie van zijn werk heeft ook iets universeels.’

[ onduidelijke geluiden op de achtergrond ]

SINISTER – Tijdloze verwondering met Jaco Putker
The Girls and The Divers | 13x18 cm | photopolymer etching | 2013 © Jaco Putker

‘Oef… ik zag net de meisjes en de duiker… als kunstwerk prachtig, maar zo in het echt… ik voelde een rilling over mijn rug gaan. Wat Jaco Putker zo knap doet, besef ik nu ook weer, is dat hij verschillende beelden op een speelse manier met elkaar laat werken. Dat levert niet alleen een absurd beeld op, meer dan dat, het is zou ik zeggen een compleet sinister alternatief universum… Een soort grimmig Alice in Wonderland, waarbij dieren en kinderen dikke lol hebben maar waar je als volwassene totaal ongemakkelijk voelt…’

[ korte stilte, curator vervolgt met zachte stem: ]

‘Ik doe de deur van Interior no. 124 op een kiertje… Daar zie ik een poster van The girl and the balloon… Putker verwerkt vaker eigen werk in andere beelden, wat wel passend is voor een alternatief universum… Ik zie een mooi vloerkleed, fraaie planten, 45-toeren-grammofoonspeler… en daar… oei, oei… snel wegwezen…’

SINISTER – Tijdloze verwondering met Jaco Putker
Interior No.124 | 18x24 cm | photopolymer etching | 2020 © Jaco Putker

[ geluid van gehaast rennende curator ]

‘Oef, gelukkig zag ie me niet… Een tentoonstelling organiseren vanuit de kunstwerken bevindt zich nog in de kinderschoenen natuurlijk… Ik mag hopen dat ik de reuzenmandril van Putkers The Children and the Mandrill ontloop… Ik hou van kunst, maar er zijn grenzen…’

[ curator kucht zachtjes ]

‘Een wandelpad. In de verte zie ik tussen de bomen de reuzenkip van Interior no. 127 scharrelen… En daar zie ik buurman van no. 122 (met een vissenhoofd) en van 119 (met een hertenlichaam) bezig met een middagwandelingetje. Ook vreemd, besef ik nu pas: hier schemert het aldoor.’

SINISTER – Tijdloze verwondering met Jaco Putker
The Boy and The Masks | 13x18 cm | photopolymer etching | 2013

‘Op stap?’

‘Oh, eh, hallo… The Boy and the Masks… Nu je hier toch staat… waarom draag jij hoofden van maki’s als tassen?’

‘Ik sta hier en doe niemand kwaad.’

‘Nee, eh… dat beweerde ik ook niet…’

[ geluid van snel doorstappende curator ]

‘Ah, daar is Interior no. 96… Een jongen kijkt naar het open raam, waar octopusarmen ronddartelen, landkaarten aan de muur, een fietsje, een emmer, een teddybeertje…. Het zet je toch weer aan het denken… Gaat het over hoe dieren en mensen in een bizarre harmonie met elkaar leven? Is het een uitvergroting van de fantasierijke kindertijd? Zegt het iets over vergankelijkheid? Of over de blik van kinderen in een volwassen wereld? Jaco Putker vindt dat iedereen zijn eigen visie erop mag hebben, en dat is ook heel goed.’

[ haastige stappen ]

SINISTER – Tijdloze verwondering met Jaco Putker
Interior No.96 | 18x24 cm | photopolymer etching | 2019

‘Daar zie ik de jongen met de vliegen, de jongen met de hoed, het meisje met de kameleon lol met elkaar hebben. En wat zie ik daar in de lucht? O dat zijn de zwevende rotsblokken uit de The Grounds-serie natuurlijk.

‘Wat is het toch vreemd en sinister allemaal! En toch ook vol humor… als je er tenminste niet middenin loopt…

‘Nou ja, ik ben wel klaar met deze aflevering… Als het technische team mij nu niet voor de lol naar Triptychon Der Krieg van Otto Dix stuurt, kan ik toch terug naar mijn eigen wereld. Daar is het ook bizar, maar daar ben ik de bizarheid tenminste gewend… Tot een volgende keer!’

Sinister Sinister
Sinister Sinister
Sinister Sinister
SinisterThema

Collectie