Ontprikkeling op een Rotterdamse avond

Een flitsbezoek aan een lokale, Rotterdamse variant van Hoogtij levert een basdreun op die je niet meer vergeet, een slaapsessie en een stedelijke oase.

Bijna nergens in Nederland vind je zoveel galeries en kunstinstellingen per vierkante meter als rondom de Witte de Withstraat in Rotterdam. Dat is ook wel zo handig als je ze samen wilt bezoeken. Daarvoor is de vrijdagavond ideaal: iedere vrijdagavond (tussen 18:00 en 21:00) kun je tijdens De Kunstavond tussen de volgepakte terrasjes op de Witte de Withstraat naar TENT, MAMA, Kunstinstituut Melly, V2 en WORM.

Kunstavond Rotterdam bestaat al een tijdje en is een initiatief van Kunstblock (dat zijn dus deze instellingen). Dat wil onder andere ‘pro­gram­ma’s aan el­kaar kop­pe­len en ac­ti­vi­tei­ten op el­kaar afstem­men’. Om zo meer pu­bliek te be­rei­ken en meer im­pact te krijgen in de Rotterdamse kunstscene.

Ontprikkeling op een Rotterdamse avond

TENT brengt je een beetje op het verkeerde spoor met vitrages met afbeeldingen en ietwat ongemakkelijk hangende beeldjes. Als je daar doorheen bent en in de grote ruimte terecht komt, kun je niet anders dan even in je ogen wrijven.

Is dit een rescuekamp in de Himalaya? Liggen hier geredde slachtoffers van een lawine? Je hoort ze ademen en ze kijken soms gepijnigd.

Of is het een cult? Ieder liggend persoon heeft ook een begeleider. Ben ik in een futuristisch kuuroord terecht gekomen? Het lijkt bij nader inzien ook wel een ontspannen plek.

Als je een stem meditiatieve teksten hoort oplepelen – of eindelijk de folder leest – besef je dat het niets met een reddingsactie te maken heeft. Dit is een slaapceremonie.

Je kunt er als bezoeker zelfs aan meedoen als je kaartjes hebt gekocht voor de ceremonies van 7 oktober, 21 oktober en 3 november. Wat je dan kunt verwachten? Ik denk dat je alleen maar kunt ondergaan om te leren.

Ontprikkeling op een Rotterdamse avond

Deze expositie heet Traveling without Moving van Boogaerdt/VanderSchoot (ook wel BVDS). Na performance-installaties in theaters is dit hun eerste grote tentoonstelling.

Volgens de makers is de ceremonie gebaseerd op oude incubatiepraktijken uit een pre-patriarchaal tijdperk, ‘Toen God nog een vrouw was’. Lees er op hun site meer over.

Heel vriendelijk en rustgevend allemaal maar het heeft toch ook wat sciencefiction-achtigs en ook wel wat sinisters als je het mij vraagt. Misschien heb ik te veel apocalyptische films gezien en duistere games gespeeld, en gaat mijn fantasie aan de haal met wat er voorgevallen zou kunnen zijn, wat deze situatie heeft gecreëerd.

Je verbeelding vult hier van alles in en dat is denk ik altijd goed voor een expositie.

Basdreun en kunst met water

Bij Worm (‘Een in­sti­tuut voor Avant­gar­dis­tisch Re­cre­a­tie’) ben ik nog niet binnen of ik word het gebouw uitgeblazen door een ongelooflijk bas-geluid.

Drie mogelijkheden: of ze willen testen of het gebouw overeind blijft bij extreem lage geluiden; of het is performance-art met audio; of het is een wetenschappelijk experiment om te kijken of mensen in Nieuw-Zeeland deze dreunen kunnen waarnemen. Misschien ben ik wel gewoon een verkeerde deur ingelopen.

Bij VZ – daar hoor je de bass nog dreunen – draait alles om water. Hier hou ik wel van: het snijvlak (altijd fijn dat kunstjargon) van wetenschap en kunst. Kunst die tijd kost om ten volle te ervaren.

De beperking van het onderwerp maakt de samenhang meestal sterker. Zo was er ook eerder een expositie over fluïditeit in Nest. Zo zou je ook een expositie over aarde, wind of vuur kunnen maken: met de juiste kunstenaars is het vermoedelijk allemaal even boeiend.

Ontprikkeling op een Rotterdamse avond
Onerdeel van het werk van Kasia Molga

Ik hou wel van een werk als Drop van Germaine Kruip. Een druppel die gemaakt wordt, valt en op een groot scherm te zien is. Het apparaat produceert 60 beelden van druppels per seconde maar het ziet eruit als een druppel. Lostpainters.nl beschreef bij een eerdere expositie hoe het werkt.

Die herhaling maakt het fascinerend. Het doet me ook wel denken aan Rube Goldberg machines, die machines die van iets simpels iets ontzettend ingewikkeld maken. Het werk is geïnspireerd op de experimenten en foto’s van Doc Edgerton.

Wat ik misschien mis (waarom weet ik niet precies), is geluid. Dat zou de machine nog iets levendiger kunnen maken.

Al deze waterweken bij V2 hebben veel betekenissen en zijn esthetisch aantrekkelijk uitgewerkt. Zoals de scheepvaartlijnen van Auquay (Joan Heemskerk), Pier Pressure (Mark IJzerman) of het ijsproject van Suzette Bousema.

Helaas is deze expositie intussen al afgelopen: het had nog wat meer tijd verdiend.

Ontprikkeling op een Rotterdamse avond
Werk van Suzette Bousema

Ruimte voor je gedachtenlandschap

Aan het einde van de Witte de Withstraat wil MAMA een plek van onthaasting en ontprikkeling bieden. ‘Het grote blauwe huis’. Dat is best gepast bij een druk hoekje van de Witte de Withstraat.

Rustige beats, video’s van mensen die eten en foto’s over mannelijkheid.

Ontprikkeling op een Rotterdamse avond

Bij die laatste (van Kenneth Okorley) horen we via koptelefoons dialogen waarin je hoort hoe mannen elkaar lopen te sarren en te pushen. We horen hoe jongens mannen worden. ‘Boys don’t cry’. Inspiratie komt uit het leven van de maker zelf.

Ik heb dat verbale geduelleer tussen mannen altijd irritant gevonden – waarbij empathie een zwakte is – en dat betekent dus dat het werkt.

Ontprikkeling op een Rotterdamse avond
'Boys don't cry'

Het aardige van De Kunstavond is dat de locaties elkaar aanvullen met de inhoud. Deels toeval maar ook wel slimme profilering. Dan ben ik nog niet eens bij Kunst­in­sti­tuut Mel­ly geweest (gelukkig kan ik daarvoor gemakzuchtig een video plaatsen):

De Kunstavond biedt elke week op vrijdag gratis toegang tus­sen 18 en 21 uur. Bekijk de website van De Kunstavond voor meer informatie.