Hoogtij#59: Gaaf is het sleutelwoord

Minister Ingrid van Engelshoven van OCW, noemde het ‘heel gaaf’ dat we dit als Den Haag hebben, deze rondgang. Prima dat er zoveel belangstelling is maar wel hoopt ze dat dit wat zij noemde ‘Geheim van Den Haag’ ook een beetje geheim en underground blijft.
Cultuur wethouder Robert van Asten bezigde ook het woord ‘gaaf’ en daarbij had hij het met name over de samenwerking tussen galeries en presentatie-instellingen die de basis vormt van Hoogtij.

Caro Mantke’s collages van lichaamsdelen in HOK Gallery vond een deelnemer van veraf beter dan van dichtbij, een andere deelneemster vond precies het tegenovergestelde (en nam een prent mee).

Precies 50 mensen hadden zich opgegeven voor de rondleidingen van Hoogtij#59. Dertien liepen er mee op de door mij geleide route langs acht galeries (HOK, Heden, West, Refunc, Dürst Britt & Mayhew, Sophie, Maldoror en 1646). Bij de finish, ruim drie uur later en minstens vijf kilometer verder, waren er nog drie over. De meeste deelnemers raakte ik ergens halverwege kwijt, na de vierde galerie. Niet dat ze niet meer hadden willen zien maar ze waren moe. Dat was de enige kritiek die mijn groep had: de afstanden tussen de galeries waren wat te groot.

Geen van mijn deelnemers gebruikte de term ‘gaaf’ als ik naar hun mening vroeg over de tentoonstellingen die we aandeden, wel ‘erg mooi’, ‘leuk’ en ‘heel interessant’. Leuk vond men ook de niet op het programma staande maar wel mooi meegenomen lichtshow van Mr. Beam op de Ridderzaal die, omdat het hier gaat over hechte Nederlandse instellingen en tradities, ook nog eens geruststellend werkte bij alle hectiek veroorzaakt door Black Friday en alle paniek (sirenes, helicopter) veroorzaakt door een steekpartij in de binnenstad.

De fotosculpturen van Anouk Kruithof in Heden vonden waardering in de ogen van Ad Kompagne die met zijn vrouw voor deze rondgang uit Houten was gekomen. Het mooist vond hij een sculptuur gemaakt van foto’s geprint op stof en deels op plexiglas. Dit omdat de overgangen tussen stof en plexiglas niet scherp en duidelijk waren maar door de maakster enigszins in het midden gelaten waren. Een andere deelnemer vond het tentoongestelde ‘grof’ en weer een ander had het over ‘een belevenis’.

The Typtectural Suites van Richard Niessen vormt het vijfde deel van Alphabetum, de groeiende ‘bibliotheek’ in West Den Haag, opgebouwd rond alle aspecten van taal, zoals vorm en reproductie. Niessen’s suites gaan over wat hij zelf noemt ‘het kruisgebied tussen typografie en architectuur. Wat mijn groep er nu precies van vond, werd mij niet duidelijk. De meesten leken enthousiaster over gebouw en inrichting van West zelf, de voormalige Amerikaanse ambassade, wat natuurlijk een ontdekking is als je er nog nooit bent geweest.

Fraai contrast met de museale sfeer van West is het krochterige van Refunc. Dat werd extra geaccentueerd doordat gebruikt verpakkingsmateriaal, karton en oude zakken, waren aangebracht in het smalle steegje naar Refunc’s ruimte. Klein, vol, lawaaiig en… vol rook geproduceerd door een rookmachine. Even werd ik terug geflitst naar de kleine bruine kroegen van vóór het rookverbod toen je ook tegen elkaar aan stond te roepen, wazig van de rook en de drank. De term gaaf werd toen nog niet gebezigd en zeker niet door bewindslieden -maar dat was het allemaal wel natuurlijk.

Bij de Sybren Renema expositie bij Galerie Dürst Britt & Mayhew, onlokten vooral Renema’s keramieken waarderend commentaar van twee van de drie overgebleven deelnemers aan mijn rondgang. De keramieken zijn gemaakt door bepaalde software en een 3D-printer los te laten op het fossiel van een ammoniet. “Je ziet het hele denkproces,” zei Meinaart van Straalen en dat hij dat goed kan zien heeft er mee te maken dat IT zijn vakgebied is. De derde deelnemer, beeldend kunstenaar Mark Veliscek, was vooral gecharmeerd van de houtsnedes van de Mexicaanse Alejandra Venegas -vanwege de gelaagdheid en haar kleurkeuze.
Lopend naar de volgende galerie komen we langs Maldoror, de etalage galerie bij het Sterhuis, instelling voor mensen met psychische problemen. Maldoror toont schilderijen van Timothy Duncan en foto’s van de in Den Haag bepaald niet onbekende Barbara Smeenk.

Hoorde ik Mark nu ‘gaaf’ zeggen bij het zien van de houtpanelen van Jef Stapel in Galerie Sophie? Ja volgens mij zei hij zelfs super-gaaf. Iets dergelijks vond hij ook van de fijne structuur die Frans van der Steen aanbrengt in zijn schilderijen. Die strakke lijn! Mij boeien vooral die platen die Stapel vindt bij verbouwingen en meeneemt. Om vervolgens met zijn beitel op zoek gaan naar een verhaal op en in die platen. En verhalen vindt hij! Soms laat hij zijn beitel liggen en neemt een hamer waarmee hij dan bijvoorbeeld zwarte plaatjes op een grote rode plaat spijkert.

Het is jammer dat de wandeling te lang en de groep daardoor klein is want onze laatste galerie is wel een belevenis. Kenners weten het wel, 1646 is geen conventionele galerie, maar is precies wat het zelf zegt te zijn: een experimentele kunstruimte. In oktober halveerde kunstenaar Bernice Nauta die ruimte en bouwde in de achterste helft het spiegelbeeld van de voorste helft. Eén grote perfect gebouwde installatie over na-aperij geënt op de het verhaal van Narcissus en Echo.

1646 co-directeur Johan Gustavsson is blij met onze komst: “Heel veel mensen vinden ‘t (hier) heel leuk maar vinden ons gewoon niet. Met Hoogtij wel. Die tours brengt mensen die anders niet komen. Ik ben echt gefrustreerd dat mensen ons elitair noemen. Ik wil dat mensen met ook maar een beetje interesse komen.”
De tentoonstelling Hello Echo van Bernioce Nauta is helaas niet meer te zien: 1 december was de laatste dag.

Wat er op 6 maart 2020 tijdens Hoogtij#60 te zien zal zijn? Dat zien we dan wel weer!