Kafka en Duchamp in Hitchcock’s Laak

Een van de grimmigste stukjes Den Haag is wel Laakhaven, het gebied achter woon-winkelcentrum Mega Stores. Met name de Verheeskade is één groot ready-made decor voor een hedendaagse Hitchcock. En natuurlijk is het daar, juist daar, dat het allernieuwste werk van ‘s lands allernieuwste kunstenaars getoond wordt. Geshapeshifte schrapwerkers die hun inspiratie soms halen uit het werken bij A. Heijn en C. Blue en soms uit de werken van F. Kafka en M. Duchamp.

Xam van Kempen (2000): 'Me, working at the Albert Heijn' (2022)
Xam van Kempen(2000), 'Working at Cool Blue' (2022)

Nooit echt ingeburgerd, de term schrapwerker. Eén keer tegengekomen in de krant en mij in elk geval wel bijgebleven. Samenvoeging van schrap (schuine streep, slash forward) en werker: iemand die méér dan één soort werk doet. Het is het thema van deze expositie.

Xam van Kempen heeft met zijn 22 jaar al de nodige (bij-)baantjes gehad en zou zelfs al met enige goede wil schrapkunstenaar genoemd kunnen worden. Op zijn zestiende publiceerde hij al een boek, ‘De Judas’, een thriller van ruim 302 pagina’s. Hij ziet zichzelf vooral als verteller van verhalen, óók in zijn schilderijen.

Kafka en Duchamp in Hitchcock’s Laak
Ruben Visser (1996): 'Frogs don't boil' (2023)

‘Frogs don’t boil’ is geëngageerde kunst die op de Biënnale in Venetië niet zou misstaan of anders in de marge van de volgende klimaattop. De installatie van onder andere glas, koelvloeistof (of wat daar aan doet denken) en uv-licht is geïnspireerd door het verhaal dat kikkers in water waarvan de temperatuur langzaam stijgt niet uit de pan springen, terwijl ze dat wel doen als je ze in kokend water werpt. Het zou niet waar zijn, nepnieuws dus. Des te beter want dat het nepnieuws is voegt een laag toe aan dit toch al gelaagde werk van Ruben Visser. Hij zag er onze omgang met de opwarming van de planeet in. Dat hij in zijn installatie een dubbelglas-ruit verwerkte zie ik als een verwijzing naar dat veel te weinige dat we doen tegen die opwarming: wat afval scheiden, dubbel glas plaatsen en de verwarming een graadje lager. Terecht dus dat die ruit gebroken is? Nou het was een ongelukje bij de plaatsing maar ja het is goed zo want zo komt Marcel Duchamp ook nog even om de hoek kijken. Diens ‘Het grote glas’, een bewerkte glazen plaat, brak tijdens een transport, wat de kunstenaar zag als een toevoeging. Dat is de breuk in Visser’s ruit zeker. Wel ligt de symboliek van die breuk er dik bovenop maar dat is misschien wel nodig want die 1,5 graad gaan we als we zo doorgaan bij lange na niet halen.

Ruben Visser probeert de overkokende koelvloeistof richting...
...Alpen te dweilen en zo nog een laag toe te voegen aan zijn installatie met dit werk van collega Luke McCowan

Visser’s leeftijdsgenoot Obbe van der Weide ziet de koelvloeistof zijn kant uit komen, maar voelt geen angst. Zijn indrukwekkende serie hier geëxposeerde monsters gaan immers over angsten, zoals hij schreef in een tekst die hij mij toestuurde:

“Voor mijn praktijk is het belangrijk om het nut te zien van de belichaming van angsten en emoties en gedeeld lichaamsbewustzijn. Het maakte me geïnteresseerd in de rol van een monster, het lichaam gebruiken om negatieve bijproducten van de tijd waarin we leven te communiceren.Het externaliseren van de dingen die aan de rand van mijn bewustzijn bestaan.”

De tekst maakt nieuwsgierig naar de gesprekken die Van der Weide (kunstenaar/ober) regelmatig zegt te voeren met klanten van het Kunsthal café in Rotterdam. Over Kafka misschien. Kafka’s Methamorphosis is Van der Weide’s inspiratie voor zijn monster series.

Obbe van der Weide (1996): Corporate Dream (2022)
Obbe van der Weide (1996): Corporate Dream (2022)

Milk & Cereals ‘1000 shape-shifting chocolate chips’ omvat ook een performance programma door Martyna Pekala (2000, Poland) en Lotus Rooijakkers (1997). Pekala stelt de discrepantie aan de orde tussen onze online identiteit en ons echte zelf. Rooijakkers is gefascineerd door de invloed van haar hond op haar werk en door de ‘cancel culture’ en de hang naar ‘safe-spaces’ in onze cultuur (brandblussers!). In Laak is ook een installatie van haar te zien, genaamd ‘Wind’ waarbij ze gebruik maakt van een bladblazer.

Op woensdag 12 april is er een workshop in het maken van ‘Milk&Cereal combo’s’, donderdag de 13e is de screening van de horror classic ‘The Cabinet of Dr. Caligary’. Een must-see, zeker op die plek!

Champagne & oesters zijn er tijdens de finissage op zondag 16 april. Ook een must want heerlijk contrasterend met de hamburger-patat-en-een-jointje van de buitenwereld aldaar.

Kafka en Duchamp in Hitchcock’s Laak
Emma Gallacher: Girl with Gun (2022)

Milk & Cereals: ‘1000 Shape-Shifting Chocolate Chips’ is te bezoeken tot en met zondag 16 april bij Laak Club, Verheeskade 321 in Den Haag.

Met werk van Xam van Kempen, Karin Iturralde Nurnberg, Luke McCowan, Jochem Mestriner, Yunie Chae, Ruben Visser, Obbe van der Weide, Bo Wielders, Natalia Nikoniuk (NIGN), Lotus Rooijakkers, Martyna Pekala, Sarjon Azouz, Emma Gallacher, Anca Bârjovanu en Catelijne Boele.