The Desired State: apocalyptische tussenstop van Schatteman’s vrouwen in See Lab
Twee jaar geleden waren ze te zien in een kapel op een begraafplaats in Gent, de vrouwen van Annabelle Schatteman. Klaar voor een denkbeeldige ruimtereis naar een al even denkbeeldige planeet: The Purple Planet. Deze week laat Schatteman in See Lab Scheveningen zien wat haar vrouwen aantreffen als ze een niet geplande tussenstop maken: The Desired State.
Net als Annabelle werk ik in See Lab en dus heb ik The Desired State zien groeien met vaak pijnlijke groeischeuten, eerst in haar hoofd, vervolgens op papier en toen op een dag stond de deur van de kapelachtige (!) projectruimte ineens open en was ze heftig in de weer met platen piepschuim, flessen purschuim en haar in de afgelopen maanden gemaakte geglazuurd-keramische fossielen.
Annabelle leidt me deze week rond in de projectruimte, zich verontschuldigend voor het tijdelijk ontbreken van het apparaat dat de installatie nóg betoverender moet maken door het in een nevel te hullen. Ik zie geen installatie maar ik sta in een landschap waarvan de kleuren -zachtroze, lichtgroen en lichtgeel– ontkennen wat ik zie: de totale instorting als gevolg van klimatologische en ecologische chaos. De apocalyps dus. Of beter gezegd een landschap ruim na de apocalyps. Van ingestorte gebouwen geen spoor. Of ja, toch wel, want kijk, de laag op de vloer opgestelde spots werpen schaduwen op de wanden die de skyline oproepen van een half verwoeste stad!
Wat is hier aan de hand?
Op de Engelstalige uitnodiging geeft Schatteman een hint:
Even terug naar het begin, naar die kapel in Gent in 2017. De tien vrouwachtige wezens die ze daar opstelde, op weg naar de Purple Planet, waren ontstaan uit, zoals zij zelf zegt “de ontgoocheling over de stupiditeit van de mens” (Trump, Syrië, Brexit, klimaat). Met name de stupiditeit van ‘de man’ deed haar die expositie bedenken over vrouwen die vluchten naar een planeet waar zij het allemaal anders en vooral beter zouden gaan doen. De ironie van het leven wilde echter dat kort daarna een door haar innig geliefde man overleed, haar vader, waardoor het haar niet meer lukt die veilige, goede sprookjeswereld te maken.
Als ik even alleen in haar werk ronddwaal, zie ik veel afzonderlijke taferelen in het grote geheel, zoals een eenhoorn die door een snotgroene bubbelende lavazee probeerde te breken voordat alles stolde, een wervelkolom tronend op een verhoging en het skelet van een prachtig prehistorisch dier. Middenin de puinhopen staat dat gave, glazen salonkastje, deur op een kier. Komt al die rampspoed daar soms uit voort, uit die keurig nette burgermanswereld, waar dat kastje voor staat?
Het door de Haagse componist Yun Ingrid Lee gemaakte soundscape geeft op die vraag geen antwoord maar maakt wel dat ik de vandaag afwezige nevels voel, zo ijl zijn de geluiden van deze levenloze gestolde wereld. Levenloos? Nee, toch niet helemaal! Daar! Daar beweegt een stukje stolling en… net zo traag als de tonen van Yun uit de verborgen luidsprekers, net zo traag kruipt een bruine huisjesslak tevoorschijn die vertrekt op weg naar, tja, het zal de blauwe planeet wel zijn.
De expositie ‘The Desired State’ is deze vrijdag (25 okt) open van 13-17 uur en valt dit weekend samen met de Open Atelier Dagen van See Lab, Duinstraat 55, Den Haag (26-27 oktober van 11-17 uur)