De Mesdag Collectie

Ik ga graag naar ‘oude’ musea omdat ik het belangrijk vind cultuur te koesteren, dat van nu maar ook dat van vroeger. Ik zie het verleden namelijk als een soort geestelijke voorvader. Ook vind ik het belangrijk dat een breed publiek naar deze musea gaat, met name jongeren. Want jongeren zijn de toekomst. De vraag of ik mijn bezoek aan De Mesdag Collectie wilde verslaan voor Jegens en Tevens was dus snel beantwoord.

De Mesdag Collectie is gelegen aan de Laan van Meerdervoort 7F (dat is zo goed als in de voortuin van het Vredespaleis) en toont de kunstwerken die Hendrik Willem Mesdag (°1831 †1915) en zijn vrouw Sina Mesdag-Van Houten (°1834 †1909) hebben verzameld. Wat men misschien niet weet over Mesdag is dat hij zijn werkend leven is begonnen als bankier. Pas op z’n 35ste heeft hij zich volledig gewijd aan de schilderkunst. Als kunstenaar ontwikkelde hij een expertise in het schilderen van zeegezichten en als collectioneur stelde hij een mooie verzameling van kunstwerken uit voornamelijk de Haagse School en de Franse School van Barbizon samen. De collectie bevat ook Japanse kunst (zoals keramiek) en veel werk van vrouwelijke kunstenaars, hier heeft Sientje voor gezorgd. Zij was zelf ook schilder en samen zijn ze in 1866 begonnen met verzamelen. In 1903 schonk Mesdag de collectie aan de Nederlandse Staat en na de dood van Sientje heeft hij geen werk meer aangekocht. Zo is De Mesdag Collectie tot stand gekomen.

De Mesdag Collectie beslaat het woonhuis, het atelier en het museum dat Mesdag heeft laten bouwen. De werken die hij kocht behoren tot dezelfde kringen als waar hij zich als schilder in begaf.  Daar bedoel ik dus vooral de Haagse School mee. In deze ‘schilderstijl’ was vooral het licht, de sfeer en stemming in de werken belangrijk, alsook het weergeven van de natuur zonder te idealiseren. Op dat laatste wil ik even reageren, want als kind van de jaren negentig beelden deze schilderijen voor mij een utopie uit. De ongerepte natuur is een oase en het harde werken van de boeren en vissers ziet er  voor mij uit als dankbaar, eerlijk leven (wat dat ook moge betekenen). Misschien komt het omdat ik zo gewend ben aan de ‘onnatuurlijke natuur’ om mij heen en komt het door het romantische, nostalgische gevoel naar ‘vroeger’ (een vroeger dat ik nooit gekend heb). Daarnaast ken ik wél het geweld dat een foto kan bevatten, waardoor een schilderij van de Haagse School mij moeilijk nog kan doordringen van enige hardheid.

Iets dat ik jammer vond toen ik het museum bezocht is dat de recente restauratie op een aantal plekken niet mooi is uitgevoerd. Zo zijn er op de wanden van wat vroeger ‘de mooiste zaal van het museum’ was, geen  handgeschilderde ornamenten te zien, maar versieringen die met stencils en rollers lijken te zijn aangebracht. Het is een imitatie van het ambachtelijke, maar niet ambachtelijk gemaakt: gewoon een beetje nep (met veel goudverf). Dit is overigens geen reden om niet het museum te bezoeken. De sfeer hebben ze goed weten te vangen en het gaat natuurlijk uiteindelijk om de schilderijen. Een tip: ga ook eens kijken bij het Panorama Mesdag, dat ligt niet ver het museum vandaan en is de tijd en het geld zeker waard. Dit is het oudste panorama ter wereld en is 120 meter in omtrek. Mesdag, Sientje, Breitner en twee andere schilders hebben dit enorme project in slechts vier maanden weten te voltooien. Hoewel het al meer dan 130 jaar oud is, heeft het bij mij een diepere indruk achter gelaten dan het (gefotoshopte) Pergamon-Panorama dat vorig jaar in Berlijn te zien was.

Tot slot, ik begon dit verhaal met een betoog(je) over dat ik vind dat meer jongeren naar musea moeten gaan. Tijdens mijn tweede bezoek aan De Mesdag Collectie ben ik een kort dialoog aan gegaan met het personeel waarna ik mij later afvroeg: “Is dit museum eigenlijk wel geïnteresseerd in jongeren?” (idealiter is de interesse wederzijds). Ik ben inderdaad geen jongeren programma tegen gekomen, misschien omdat ik niet goed genoeg zocht. Wel hebben ze een programma voor groep 3, heel goed! laat kinderen kennis maken met kunst. Maar vergeet ook ons niet, de jongeren (dit begrip neem ik wat ruim; 15 – 35jaar), wij staan op een punt  in ons leven waar wij nog alle kanten op kunnen, en we zitten vol energie en kunnen dat inzetten voor een bepaald doel. Laat dat nou  het behoud en het tonen van kunst zijn. Dit is een bericht aan alle musea die die kans niet pakken. Zie het als het planten van een zaadje dat later kan uitgroeien tot een boom, waar uiteindelijk de vruchten  van kunnen worden geplukt. Dat is toch de moeite waard?

De Mesdag Collectie
Laan van Meerdervoort 7-F
2517 AB Den Haag
Openingstijden: woensdag t/m zondag 12 – 17 uur