BOTSING – One Moment door Merel van Beukering

Kunnen wolken botsen? Vroeger als kinderen dachten we toch zeker van wel, en onweer was ons onomstotelijk bewijs; wolken die botsen geven donder en bliksem in de lucht.

Inmiddels iets ouder, hebben we geleerd dat onweer ontstaat door een negatief geladen wolk en een positief geladen aarde, en dat het op elkaar botsen van wolken daar niet zo veel mee te maken heeft.

Als je ze goed bekijkt, liggend op het gras in het park en turend maar de lucht, lijkt het er eerder op dat wolken moeiteloos samenvloeien. Ze zweven wat naast elkaar en komen steeds dichterbij, tot je ze opeens niet meer van elkaar kunt onderscheiden en ze, of achter elkaar zijn verstopt, of langzaam maar zeker in elkaar zijn overgegaan. Alsof ze samen een nieuwe vorm maken en dat zelfs zonder tegenwerking of weerstand. Zo bezien botsen wolken niet. Behalve de wolk van Merel van Beukering. Die botste behoorlijk met mijn realiteitszin en waarneming. 

Merels werk One Moment is een foto op ongeveer A6 formaat, van een enkele mooie witte pluizige wolk aan een net zo mooie blauwe lucht. De kleuren zijn helder en prettig, de compositie is strak. Het wolkje zweeft in het midden van het kader, precies uitgelijnd met de randen van de foto. Het lijkt even alsof de wolk is gespiegeld, horizontaal en verticaal, zo perfect ovaal is de vorm. Maar dat is niet het geval, het is simpelweg een van zichzelf goed gevormd wolkje. De blauwe kleur loopt van donker in de linkerbovenhoek over naar een lichtere blauw rechtsonder. Het versterkt het beeld van een lucht; zonder kleurnuance had het een opname in een studio kunnen zijn,  een photoshoot van een wolk voor een egaal blauw achtergronddoek. Dit is een echte wolk zwevend in een echte lucht. En dat maakte het beeld zo vreemd en bijzonder tegelijk.  

Het festivalhuis in het dorpje Watou is één van de tentoonstellingsruimtes waar elk jaar het kunstenfestival plaatsvindt. Het is een karakteristiek oud pand, met krakende houten vloeren, met verspreid over de kamers uiteenlopende kunstwerken en poëzie. In de ene kamer is een installatie gebouwd van draden, in een andere staat een in tweeën gedeeld torso gemaakt van wit hars, op de zolder een videowerk dat wordt begeleid door een ventilator. Bovenaan de trap, net naast de deurpost van een van de kamers, hing het werk van Merel. De plaatsing en de afmeting en de afbeelding, het intrigeerde me enorm.

De foto hing op een donker stukje muur van de smalle overloop. De kamers hebben hoge ramen met goede lichtinval waardoor de kunstwerken en teksten prima worden uitgelicht, maar deze overloop heeft dat niet, en in dit oude pand waren geen tentoonstellingsspotjes opgehangen. Het is zo een wat donker hoekje en zeker geen ereplek, maar het werk trok beslist mijn aandacht en liet me niet los.

Merel van Beukering wil bij de kijker verbazing oproepen over de gewone en alledaagse dingen. Door beelden te maken die rationeel niet direct te vatten zijn, roept ze die verwondering op.

Beelden van wolkenluchten lijken al snel een venster naar buiten te bieden. Maar dit venster van Merel bood zicht op iets anders. Want hoe waarschijnlijk is het dat als je naar buiten kijkt, er één enkel wolkje, in zo’n perfecte vorm als deze, alleen en fier aan een helderblauwe hemel staat? Dit ene moment is geen standaard uitzicht met lange uitgetrokken sliertwolken of een verzameling schapenwolken, maar het is ook geen fantasie of surrealistisch beeld. Het zit ergens tussen in. De wolk hangt er, je ziet het en neemt waar, je weet dat het klopt en dat het mogelijk is. Maar toch ook weer niet. Deze botsing tussen wat je meent te weten met dat wat je feitelijk waarneemt, geeft een uitzicht op andere mogelijkheden buiten onze vaste denkkaders. Het is het stukje mysterie dat Merel in haar werk naar boven wil halen.

U bepaalt zelf uw weg in de tentoonstelling. Kies een van de volgende denkbeeldige ruimtes…