10 tips voor de jonge kunstenaar

Wees te allen tijde eerlijk tegen jezelf. Op langere termijn is dit het beste voor jezelf en anderen. Dit kan schuren met wat je op een academie hebt meegekregen. Dat is niet erg. Zo nu en dan plezier hebben in het maken van werk is essentieel. Heb je dit niet, dan houd je dat 2 jaar vol. Heb je geen urgentie om iets te willen ‘maken’?Ga dan wat anders doen. Het willen ‘creëren’ behoort tot de essentie van het kunstenaarschap. Dit kan ook als muzikant, theatermaker of postbode.

Niemand (bijna) maakt 10 jaar na zijn afstuderen hetzelfde werk. Je ontwikkelt en je verandert. Houd hier rekening mee. Heb je een succes, bijvoorbeeld omdat een werk door veel tentoonstellingsruimtes is getoond, blijf niet hangen in dat succes en ga dus niet dat ‘trucje’ herhalen. Denk maar aan een band die een fantastisch debuutalbum maakt en waarbij het tweede album totaal flopt omdat ze geen nieuwe wegen in durven te slaan. Willem de Kooning zei ook: “I have to change to stay the same.”

Wees niet bang om dingen te tonen. Toon liever slecht werk dan geen werk.Niets is zo dodelijk als nooit werk tonen. Langzaam slaap je in tot dat je je niet meer kunt herinneren wanneer je voor het laatst hebt geëxposeerd. Stel het niet (altijd) uit. Werk is nooit af. Als je werkt toont, ook slecht werk, krijg je feedback van anderen. Dat is belangrijk omdat je dat niet altijd zelf door hebt omdat je er bovenop en midden inzit.

Ga niet zitten wachten tot er een curator of iemand anders naar je toe komt. Dat kan soms lang duren. Soms word je benaderd, dat is fijn, maar vaker niet. Zeker in het begin. Ga dan niet zielig zitten doen. Niet omdat ze ( lees curator, galerie, bedrijf) je werk niet goed vinden, maar omdat ze je (nog) niet kennen. Heb je een goed idee, neem initiatief, en benader de juiste mensen. Benader niet een bepaalde curator omdat je die toevallig kent, maar omdat je idee past bij de visie van de betreffende persoon of tentoonstellingsruimte. Denk daarnaast niet alleen in klassieke plekken waar werk doorgaans wordt getoond. Je kunt prima een eigen podium creëren door iets te organiseren in je woonkamer of bijvoorbeeld iedere dag een tekening te maken en die te delen op social media. Laat je ‘succes’ niet (teveel) afhangen van anderen.

Netwerken is belangrijk maar goed werk maken is nog veel belangrijker. Richt je niet te veel op anderen maar op jezelf. Ook als je netwerkt. Ga tijdens een opening niet achter de curator aanlopen. Dat wordt al heel de dag door gedaan, niet alleen tijdens een opening maar ook in tientallen mails die ze wekelijks krijgen van mensen die iets van hem of haar willen. Wees oprecht. Wees net zo gepassioneerd tegen iemand die niets van kunst weet of tegen een kind. Netwerken doe je overal. Ook in de supermarkt of in het zwembad. Tip: Mocht je echt willen spreken met een belangrijk persoon tijdens een opening, kijk of dat hij of zij een zoon of dochter heeft meegenomen. Ga hier mee praten of spelen.

Jij weet het beste wat je wilt. Vind jouw plek in de ‘creatieve sector’. Er is voor alles een markt. Zelf voor koeien met Mondriaan patronen. Wees bewust van je plek en je niveau. Dit is de eerste jaren een zoektocht die reikt van Frans Bauer die zijn boodschap verkondigt naar intellectuele onderzoeken naar neokolonialisme. Wees voorzichtig met theorie, ga niet de Willie Wortel uithangen als kunstenaar. Dit kunnen anderen (curatoren, schrijvers etc) beter. Vergeet niet dat je een maker bent. Dit betekent niet dat je geen boek of artikel mag of hoeft te lezen. Op de hoogte zijn van wat er speelt is belangrijk.

De meeste kunstenaars kunnen, zeker in het begin, niet rondkomen van hun kunstenaarschap. Dat geeft niets. Ga 2 of 3 dagen erbij werken. En zorg dat je financieel onafhankelijk bent. Dat geeft artistieke vrijheid. Daarnaast ben je ook onder de mensen, en dat kan je input of afstand geven om naar je werk te kijken. Ook kun je nadenken over hoe je jouw creativiteit kunt inzetten om geld te verdienen. Het liefst natuurlijk vanuit je werk, zonder je autonomie verliezen.

Misschien is documentatie nog belangrijker dan het werk zelf. We leven in een digitaal tijdperk dus de meesten zien je werk op een beeldscherm. Een goede docu, of after movie kan je nieuwe opdrachten opleveren. Zorg dat je website op orde is of/en dat je elders op het web zichtbaar bent.

Kunst op stokken, wapperende gordijnen, spanbanden, zandheuvels, kleiwerkjes op de grond of metalen frames in pastelkleuren Het ziet er allemaal erg mooi uit, en het lijkt op kunst (en dat is het soms ook). Maar waak hiervoor en houd in de gaten dat je in eerste instantie werk maakt voor jezelf, vanuit een innerlijke noodzaak. Kunstenaars hebben de neiging tot artistieke groepsmasturbatie. Kunst voor kunstenaars. Dit komt voort uit onzekerheid. Niet doen. Onzeker zijn is prima, dat heeft iedereen.

Iedereen heeft een mening. Ik ook in alle tips die ik hierboven heb gegeven. Mensen die denken een monopolie te hebben op de werkelijkheid moet je negeren. Iedereen bewandelt zijn eigen pad. Daarnaast verandert de wereld snel en de kunst dus ook. Relativeer.