Papier Biënnale in Rijswijk
De Papier Biënnale blijkt helder en toegankelijk, een uitkomst waarvan het geheel, meer is dan de optelsom der delen. Bijdrage hieraan levert zeker het historische karakter van de behuizing, dat een deel van haar collectie laat zien, en tegelijkertijd als achtergrond dient. Je vraagt je wel af in hoeverre een steeds terugkerend evenement, in een vooraf bekende en specifieke ruimte, de keuze in uitgenodigde kunstenaars heeft beïnvloed.
Een prachtig voorbeeld van een geslaagde keuze van een kunstenaar of werk zijn de beschilderde papier-maché figuren van Melanie Bourlon. Sprookjesachtige borstbeelden – half mens, half dier – lijken hier in vroegere tijden gewoond te hebben. Terwijl de prijskaartjes zachtjes heen en weer bungelen aan de sokkel, besef ik wel dat ik op een smal pad sta, tussen kunst en curiosa.
Geïrriteerd door de paternalistische beschrijvingen die bij sommige werken hangen, val ik in een waar labyrint van trapjes en gangetjes, van de ene vondst in de andere. Guy Laramée gebruikt boeken en encyclopedische naslagwerken als halffabricaten. Hij bewerkt de zwaar gekafte boekwerken met een slijptol, en zandstraalt ze tot een voelbaar landschappelijk geheel, vol erosie. Bij het zien van een minutieuze krater dwalen mijn gedachtes direct af naar schetsen van Christo, en ik wil alleen maar groter en méér.
Francois du Plessis gebruikt gekleurde kaften van ordners, stapels gekleurd geperst papier en boekenleggers als basismateriaal. Deze worden gestapeld, geperst, opgerold en vervolgens in plakken gesneden, waardoor een soort felgekleurde jaarringen ontstaan. Aan de muur bevestigd, vormt het een eilandengroep van felgekleurde reuze-sushi’s waar de vullingen van uit je kiezen springen.
Er zijn meerdere zalen met klassieke benaderingen van papierbewerking in verschillende disciplines. Van verfijnd snijwerk, tot op-art-achtige grafische benaderingen. Vakmanschap en traditie klinken zwaar door. Het verhalende karakter van het snijwerk en het hoge kant-klosgehalte werkt soms benauwend. Ik vlucht richting papieren reliëfs, en een ruimte vullende installatie van pakpapier, dat gedraaid als gewichtsloze golven door de ruimte lijkt te gaan beuken. In tegenstelling tot de op-artafdeling beleef ik hier wel de kick van actie, het oeverloze dat steeds weer kan leiden tot nieuwe ideeën en technieken. Heel even gevrijwaard van de opgelegde ‘kunst & erfgoed-gedachte’ waait hier een frisse wind van de kunstenaars Wade Kavenaugh & Stephen B-Nguyen.
De papier Biënnale Rijswijk 2014 is een tijdelijke collectie om te zeker gaan bekijken en vooral ook niets bij te gaan lezen. De samenstellers zijn er in geslaagd deze prachtige verzameling kapot te schrijven en aan te vullen met stukjes persbericht waar een twaalfjarige zich nog onheus bejegend door zou voelen. Gelukkig bieden de objecten zonder de begeleidende teksten genoeg om van te genieten. Zelfs bij de entree, vooral ook leuk voor bezoekers met kinderen, bevindt zich een boekencollectie waar ook zeker juweeltjes in te vinden zijn.
De Papier Biënnale 2014 is nog te bezoeken tot en met 26 oktober 2014 in museum Rijswijk.