Crowdfunding IMG_

Ik heb voor het eerst van mijn leven meegedaan aan crowdfunding. Voor het nieuwe fotoboek van Johan Nieuwenhuize heb ik een financiële bijdrage geleverd, en met mij talloze anderen. Als tegenprestatie kreeg ik het fotoboek IMG_ met achterin een foto en dat maakt mijn fotoboek uniek. One of a kind. Ik ben er blij mee.

250 Verschillende work in progress prints werden er van het IMG_ project gemaakt. Deze vormen onderdeel van de special edition van het boek.

Funden smaakt op zich naar meer maar ik heb niet maandelijks een paar tientjes ‘over’. Op onregelmatige basis kan ik meedoen aan een crowdfundingsactie. Maar als ik zie wie er allemaal via ‘een bijdrage van de massa’ een project / boek / voorstelling etc. willen realiseren, kan ik dagelijks een bedrag storten. Crowdfunden is hot. Het lijkt een wondermiddel maar is het dat ook? Ik maakte een afspraak met Johan Nieuwenhuize en vroeg hem om mij een kijkje achter de schermen te geven; IMG_ is tenslotte al zijn tweede boek dat via crowdfunding tot stand is gekomen. Hij is inmiddels een expert.

Johan benadrukt meteen dat een beroep doen op het eigen netwerk voor crowdfunden niet voldoende is. Een project of boek realiseren dankzij vrienden en familie, dat is voor hem niet de crux waar het bij crowdfunden om gaat. Een netwerk vinden buiten het al bestaande netwerk, dat is waar het om draait. Hij heeft nu twee fotoboeken op deze manier gerealiseerd en dat kan alleen als ook mensen buiten je netwerk geïnteresseerd raken. Als kunstenaar ben je te kwetsbaar als alleen vrienden of familie een financiële bijdrage leveren.
Sowieso is wederkerigheid lastig, stel: iemand betaalt mee en onderneemt zelf ook enkele maanden later een crowdfund actie om iets te realiseren. Dan ben je dus niet verplicht, onder het mom van voor wat hoort wat, ook weer een bedrag over te maken. Dat is voor Johan een bijna heilig principe; kijk mensen er niet op aan als ze niet bijdragen en leg geen verwachtingen op.

Lithograaf Sebastiaan Hanekroot van Color & Books controleert het raster. Geers Offset, Gent. April 2014

Crowdfunden is geen wondermiddel al gelooft Johan wel in de kracht van particuliere financiering. Dat mensen zich er bewust van worden dat ze dingen mogelijk kunnen maken en dat ze via een bijdrage eigenaar kunnen worden van bijv. een fotoboek. Dat is namelijk ook een aandachtspunt; de tegenprestatie. In Johan’s geval lag dat voor de hand maar als je een opera wilt realiseren is het een stuk lastiger. Hij adviseert kunstenaars die crowdfunden om een tegenprestatie te bedenken die niet al te veel extra werk vereist. Maar hoe dan ook, crowdfunden kost heel veel tijd. En die tijd is onbetaald. Je kan die tijd ook opnemen in de je begroting en zo je uren mee financieren maar meestal wordt je begroting dan zo hoog dat het rond krijgen van de volledige financiering bij voorbaat al lastig is. Het fotoboek IMG_ is voor 85% gecrowdfund, en met bijdragen van Stroom Den Haag en het Mondriaanfonds werd het gewenste bedrag gehaald.

De eerste testvellen rollen bij drukkerij Geers Offset in Gent van de pers. April 2014

Johan kreeg de kans een fotoboek bij de beroemde uitgeverij Kehrer uit te brengen, een kans die hij niet wilde laten lopen. Dat was vorig jaar september. Het boek moest afgelopen april gereed zijn, toen had hij namelijk een expositie inFotomuseum Den Haag en een expositie bij Streetlevel Photoworks in Glasgow, tijdens het Glasgow International Festival. Uitstekende gelegenheden een fotoboek te presenteren. Dat betekende: aan de bak. Dan stuit je onvermijdelijk op een paradox: enerzijds moet je bedachtzaam te werk gaan en evaluatiemomenten inbouwen. Anderzijds moet je er blind voor gaan en het volste vertrouwen hebben in een goede afloop.

Terugkomend op het uitbreiden van het bestaande netwerk. Kehrer Verlag organiseert de distributie van het boek, en het boek is daardoor ook internationaal te koop. Dat is prettig en het zorgt ook voor het bereiken van nieuw publiek. Bij een dergelijke uitgever beland je overigens niet zomaar. Het is een mooi verhaal, hoe Johan bij Kehrer Verlag terecht kwam. Kehrer Verlag heeft veel documentaire fotografie in portefeuille. Johan bladerde door de catalogus, diep onder de indruk van de bij Kehrer verschenen publicatie ‘Illumination’ van de Japanse fotograaf Rinko Kawauchi. Hij vond zelf dat hij goed in de stal van Kehrer zou passen. Via zijn vormgever, Sybren Kuiper, kon hij kennismaken met de uitgever en zijn portfolio tonen. Het was meteen raak, Kehrer zag het wel zitten. In het kennismakingsgesprek werd de zaak direct beklonken. Behoorlijk ideaal. En die kans laat je dus niet schieten!

De cover van het boek. Geers Offset, Gent. April 2014

Het grote voordeel van crowdfunden is dat je zelf de regie hebt. De macht van het eindresultaat ligt bij de kunstenaar, waar die ook hoort. Een kunstenaar bouwt gedurende zijn carrière een eigen krachtig netwerk op, en neemt dat telkens zelf mee. Geen netwerk gekoppeld aan een galeriehouder bijvoorbeeld. Er is een grote mate van onafhankelijkheid en je spreidt het risico als er veel mensen meebetalen. Dat is, als je bij fondsen een aanvraag doet, niet het geval, dan heeft een afwijzing een veel grotere impact.

Crowdfunden? Johan Nieuwenhuize zal het een volgende keer weer doen.

IMG_ foto: Ed Jansen

De tentoonstelling IMG_ in het Fotomuseum Den Haag is te zien tot en met 7 september 2014.
Het boek is onder meer verkrijgbaar via zijn webshop en bij Fotomuseum Den Haag en kost € 35,00. Special edition is € 50,00
en het boek inclusief twee kleine werken is € 250,00.

Nog wat extra info:
Werk van Johan Nieuwenhuize is te zien in vanaf 5 september in Museum Waterland in Purmerend,
vanaf 11 september in een door verzamelaar Reyn van der Lugt gemaakte groepstentoonstelling in huize Frankendael, vanaf 29 oktober in een groepstentoonstelling met onder meer Pier Pennings en Gerco de Ruijter, in Budapest, tijdens de Hungarian Month of Photography.