1646, The ongoing conversation #2, “disconnected matter”, Cecilia Bengtsson

Probeer je het volgende voor te stellen: Er zijn twee mensen en ze zitten in een gevangenis. Beide hebben ze een aparte cel. De twee cellen worden gescheiden door een muur. De muur is zo dik, dat ze nooit bij elkaar zouden kunnen komen en als ze wat tegen elkaar zouden zeggen, ze elkaar niet zouden kunnen horen. Maar wat ze wel kunnen doen is op de muur kloppen. Door de klopgeluiden zouden ze toch een soort van communicatie met elkaar kunnen hebben. Die muur is in dit geval belangrijk. Die is namelijk datgene wat de gevangenen van elkaar scheidt en tegelijkertijd met elkaar in verbinding brengt. Zonder die muur geen manier om te kloppen natuurlijk.

Er bestaat een woord voor dergelijke fenomenen: metaxy. Als je dat opzoekt op Google zit je al snel door allerlei wikipedia-pagina’s te ploegen met oude Griekse filosofen. Maar het is ook het onderwerp van de tentoonstelling “disconnected matter” van Cecilia Bengtsson in 1646.

Bengtsson is een van de zes tweedejaars studenten van de master artistic research (MAR) in Den Haag, die meedoet in het project  “The ongoing conversation”. Dit is een samenwerkingsproject tussen 1646 en de MAR, waarbij in de maand januari zes keer een solopresentatie plaatsvindt. Die duren dan maar één dag. Dus eigenlijk is er zes keer een opening waarbij het werk te zien is. En in dit geval nog een aansluitende lezing door Samuel Vriezen; een componist. Johan Gustavsson, van 1646, vertelde me dat ze in overleg met de studenten van de MAR hiervoor gekozen hebben in plaats van een groepstentoonstelling. Bij een groepstentoonstelling wordt er toch een beetje geforceerd gezocht naar overeenkomsten tussen studenten die toevallig een zelfde opleiding doen. En bij zo’n solo hebben de studenten dan ook nog eens de hele ruimte tot hun beschikking waardoor ze de mogelijkheid hebben om echt een flinke presentatie neer te zetten.

En met de tentoonstelling van Cecilia Bengtsson lukt dat heel goed. Daar waar het, met zo’n term als metaxy, gemakkelijk een hele droge en moeilijke avond had kunnen worden. De installatie die ze presenteert is eigenlijk verassend simpel maar misschien daardoor wel des te fascinerender. Bij binnenkomst zitten er twee mensen klem naast elkaar op twee stoelen. Er staat een tv en ze lijken naar de tv te kijken maar die is zo gedraaid dat ze alleen hiervan de zijkant kunnen zien. Op de tv een film met dezelfde twee mensen. Aan de muur hangt een speaker waarop een soort ruis is te horen.

In de volgende ruimte, gescheiden door een muur van de eerste ruimte, staan een aantal mensen. Elke keer twee tegenover elkaar, verspreid door de ruimte.  Ze hebben hun ogen dicht en maken af en toe geluid. Je kan er tussendoor lopen. Er valt van alles te horen maar niks is te verstaan. Er staan bankjes waar mensen op zitten en boven de bankjes hangen microfoons. Maar het kinkt niet echt alsof er iets versterkt wordt. Misschien is dát het geruis in de eerste ruimte. Daar terug valt me nu op dat de twee mensen die daar zitten allebei hun ogen open hebben. Af en toe zeggen ze iets tegen elkaar, zomaar een losse zin. Het lijkt er tenminste niet echt op dat ze een gesprek voeren. En het geluid uit de speaker is misschien toch niet van de microfoons in de andere ruime. Met de voordeur open komt er af en toe ook nog een geluid van buiten naar binnen toe. Een auto met harde dancemuziek aan, stopt voor de deur en vertrekt weer. Ook het geluid van fluisterende bezoekers vermengt zich met dat van de performers.

Als het rond acht uur tijd is voor Samuel Vriezen om aan zijn lezing te beginnen, en de performers er mee stoppen, lijkt het wel of er een betovering wordt opgeheven. Een voor een verdwijnen de muren en de gevangenen die Cecilia Bengtsson in de twee ruimtes plaatste. “Disconnected matter” is een installatie die, in plaats van een lastig, vooral een poëtisch gegeven probeert te benadrukken.

Tot eind januari nog3 keer een opening in de serie “The ongoing conversation”. Meer informatie vindt je op de site van 1646.