Le rêve, la route, le mur

Wineke Gartz @ Kröller-Müller Museum

Wineke Gartz is een kunstenaar die heel veel tegelijk wil. In haar werk incorporeert ze videobeelden, objecten, de locatie waarin ze het werk toont en de bagage die de bezoeker met zich mee neemt tot een steeds veranderend schilderij. Zij komt oorspronkelijk uit de schilderkunst en wil net als vroeger in haar schilderijen een beeld creëren waarin de bezoeker rond kan dwalen, waarvan die deel uit kan maken en waarin die met de eigen ervaringen betekenis kan geven.
Voor de installatie met de naam Le Rêve, la route, le mur maakt zij gebruik van de ruimtes die het Kröller-Müller museum ter beschikking stelt aan contemporaine kunstenaars in een serie tentoonstellingen onder de naam Vestibule. Deze praktijk, die in 1971 begonnen is in het MoMA met The Project Series vindt na eerdere initiatieven in het Gemeentemuseum en het Stedelijk Museum recent weer navolging in het Centraal Museum (de Annex) en het Stedelijk Museum Breda (Project Binnenruimte) zoals ik recent las in Metropolis M.

Rock Garden (Free, thank you) – 2012

Isola und Amazon III – 2019

Videoprojectie in eerste ruimte

In de ruimtes van de door Henri van de Velde ontworpen entree begint de tentoonstelling achter de hellingbaan met vijf tekeningen en een videoprojectie die met een zwaar hek en de langs lopende en kijkende bezoekers al direct een compleet beeld oplevert van wat de kunstenaar beoogt.

Het hart gaat open – 2019

Verder lopend in het gebouw komen we op bepaald moment in zes met elkaar verbonden ruimtes die het werk vormen. Met videoprojecties, ramen met gekleurde folie die het invallende licht manipuleren, objecten en gekleurd licht worden de ruimtes van een geheel eigen karakter voorzien. Toch vormen ze duidelijk onderdeel van een geheel. Elk heeft een eigen kleur, maar is voorzien van projecties, objecten en diverse soorten licht. De projecties komen uit het gigantische beeldarchief van Gartz. Het bestaat uit video-opnamen, tekeningen, schilderingen, foto’s of herinneringen die verwerkt zijn in de ruimtes die werkelijk de bedoeling hebben te voelen als een schilderij waarin je rondloopt.

Yellow Room

Yellow room (detail)

De tentoonstelling vormt zo een confrontatie en een symbiose tegelijk van de beelden en ervaringen van de kunstenaar en die van de bezoeker die zich al rondwandelend door diverse beelden beweegt. Reflectie en contemplatie op het werk en ontstaan als vanzelf. Er zijn veel projecties van landschappelijke beelden waarin water regelmatig een belangrijk onderdeel uit maakt. Ook stadsgezichten met schemering en duisternis komen voor wat toch allemaal een romantische inborst suggereert. De uitspraak van de kunstenaar dat zij het gevoel wil oproepen waarmee je in een negentiende eeuws schilderij rond doolt, bevestigt dat idee ook wel.

Video-loop: Rock Garden Variation – 2019

Idem in ruimte doorstep

Chapel room

De kunstenaar heeft mooi gebruik gemaakt van de modernistische architectuur en ze heeft hier en daar ontregelende ruimtes veroorzaakt waarin je goed moet kijken naar wat je nu eigenlijk ziet. De architectuur wordt daarbij ook geregeld ontkend. De door filters, veranderend daglicht, videoprojecties en lampen veranderende sfeer geeft iedere ruimte letterlijk en figuurlijk een eigen kleur. In de ruimtes ontstaat hier en daar ook een beeldcompositie die uit diverse elementen is samengesteld. Het door het raam binnenvallende daglicht in combinatie met een projectie en kleurbanen die zijn aangebracht zoals in de Doorstep-ruimte zien er uit als een modern schilderij.

Passage Room, video-loop: Isola und Amazon – 2019

Blue Room, video-loop: Les écrans lumineux – 2019

Blue Room (detail)

De tentoonstelling laat de bezoeker zo rondzwerven in een omgeving die tegelijkertijd een confrontatie en een symbiose vormt tussen de belevingswereld van de kunstenaar en die van de bezoeker en de ervaringen die deze met zich mee draagt. De nachtelijke stadsopnamen, watergezichten en ook de door de diverse elementen gevormde beeldcomposities laten een grote stads-lyriek zien waarin ik me wel kan vinden. Dat er in verschillende ruimtes ook organische elementen zijn te zien, zoals de dode takken in de Yellow Room of de tekening van planten in de Chapel Room geven aan het geheel misschien nog een element dat enigszins wrijft en wat de tentoonstelling geen kwaad doet.