Scharrelpost in Stroom

Deze zomer kreeg Jegens & Tevens scharrelpost van Rozemarijn Lucassen die elke maand brieven schrijft over haar ontdekkingen en ideeën. Dit keer ontdekte zij Gareth Moore: A Burning Bag as a Smoke-Grey Lotus in Stroom Den Haag waar zij een bijbaantje heeft. Een bijzondere blik van een zomerse vlieg op de muur.

Met je blote teen verende deurstoppers heen en weer laten ploinken, heb je dat wel eens gedaan? Ik niet, maar was er wel getuige van dat iemand anders het heel goed deed, vol toewijding en precisie. Ze deed haar sandalen uit, stapte de kooi in, ging schuin voor de deurstoppers staan, en ploinkte ze een voor een, soms snel achter elkaar (voor het geluid van de Ploink klik hier). Het was prachtig!

Zo maak ik nog eens wat mee tijdens mijn bijbaantje bij Stoom Den Haag. Daar is een fruitig kleurrijke tentoonstelling met bijzondere instrumenten, opgesteld in kooien. Het typische aan deze presentatie is dat hij over geluid gaat, maar dat de meeste bezoekers weinig zullen horen als ze de tentoonstelling bezoeken. Je moet namelijk maar net het geluk hebben dat er een performer aanwezig is die de instrumenten bespeelt; als bezoeker mag je dat zelf niet doen. De performances vinden onaangekondigd plaats, hierdoor lopen performers en publiek elkaar nog wel eens mis. En dat is bewust zo: volgens de maker van het werk wordt de geluidsverbeelding van bezoekers ook geprikkeld door de afwezigheid van het geluid.

Gareth Moore. Bron: Stroom Den Haag

Dus je ziet een bijzonder instrument en je gaat je afvragen wat voor geluid het voort zal brengen. En het idee is ook dat de performers evengoed waardevol werk leveren als er geen publiek bij is, omdat het geluid dat ze maken voor henzelf helend kan werken. Mijn nekharen gingen omhoog staan toen ik deze overwegingen hoorde, wat een geforceerde geheimzinnigheid! Zo komt ‘kunst’ nooit van zijn slechte naam af, dat het hermetisch en blabla is.

Ik was dan ook verbaasd toen ik mijn eigen enthousiasme zo sterk voelde opkomen tijdens de performance met de deurstoppers. Ik was op dat moment de enige bezoeker (telt niet echt, want ik werk daar als oproepkracht aan de balie) en de performer Sylvia van der Sluys had al een tijdje opgetreden voor niemand. Ze vond het leuk, dat was duidelijk te zien, en ik voelde me getuige van iets heel bijzonders. Een half uur later kwam er een nieuwsgierige dame Stroom binnen, die er nog nooit eerder was geweest. Ik bemoedigde haar om ook de tentoonstelling te bezoeken.

Gareth Moore. Bron: Stroom Den Haag

En pats! Daar gebeurde het door mij gevreesde, de dame kwam na vijf minuten weer naar buiten met een verontschuldiging: “Ja weet u, ik voel mij zo dom daarbinnen, omdat ik het niet begrijp. Het is natuurlijk iets heel bijzonders, maar ik ben niet zo goed met geluid.” Ze verontschuldigde zich… Terwijl ze niks verkeerd had gedaan. Maar ze gaf zichzelf de schuld van de kloof tussen de ideeënwereld van de tentoonstellingsmaker en die van haarzelf. Ik heb geprobeerd haar hiervan af te brengen, maar volgens mij hielp het niet.

Diezelfde avond liep ik over de Hoefkade, in het donker, toen er een groepje stoere jongens om ons heen dromde, nieuwsgierig naar het krakende kastje dat wij bij ons hadden. Toen we vertelden dat het vleermuisgeluiden hoorbaar maakt, klaarde het gezicht van een van hen op: “Dan moeten jullie daar heen, boven dat plein zitten ze vaak, succes!” De performance die we later in de lucht boven ons zagen was er ook een die onafhankelijk van publiek zijn waarde had: zwarte schimmen flitsten heen en weer, een geweldig geluid voortbrengend, waarvan zijzelf niet eens wisten dat wij het konden horen (voor het geluid van de dwergvleermuis klik hier)

Gareth Moore: A Burning Bag as a Smoke-Grey Lotus is nog tot en met 20 september 2015 te zien.

Bij uitzondering zijn er enkele tijden vastgelegd waarop de instrumenten bespeeld zullen worden (alle andere momenten vinden onaangekondigd plaats):
Woensdag 26 augustus om 16.00 uur
Donderdag 10 september om 15.00 uur
Woensdag 16 september om 13.00 uur