Cherchez la femme

Cherchez la femme – Aline Thomassen in het Bonnefantenmuseum

In het flexibele tentoonstellingsprogramma Beating the Bush in het Bonnefantenmuseum in Maastricht is in aflevering 4 onder andere een grote ruimte ingericht met werk van Aline Thomassen. Onder de titel Cherchez la femme laat zij een aantal grote en een aantal kleinere werken op papier zien en centraal in de ruimte bevindt zich een wandinstallatie. Vorig jaar won Aline Thomassen de Jeanne Oosting prijs voor teken- en aquarelleerkunst en zij exposeert regelmatig in binnen- en buitenland. De kunstenaar is in Den Haag niet vaak meer te zien geweest, terwijl zij toch hier haar atelier heeft. Wellicht heeft het er mee te maken dat zij elk jaar een periode in Marokko verblijft, ze vindt daar voor een groot deel haar inspiratie en het vergroot haar blikveld. In haar werk figureren voornamelijk naakte Marokkaanse vrouwen die gewond zijn, waar baby’s aan verbonden zijn, waar ogen als dode bladeren omheen vallen of met trossen mannen als een gezwel in of om hen heen.

Ook schrijft de kunstenaar opgevangen soundbites in de tekening als ornamenten die een decoratieve functie vervullen.

Het zijn Marokkaanse vrouwen en hier en daar meen ik ook een zelfportret te ontdekken. De vrouwfiguren ogen krachtig, ondanks dat hun lichaam is aangetast of in haar bewegingsvrijheid wordt beperkt. Sommige grote aquarellen zijn ook aangetast: er zijn ritmische sneden in het papier aangebracht die een structuur in de ondergrond aanbrengen als echo van de wonden in het vrouwenlichaam.

Het werk als geheel is erg sterk: de beelden geven ondanks de lokale onderwerpen en bronnen een algemene psychische staat van de vrouw weer die er niet om liegt. Mannen zijn een zwaar gewicht in het bestaan en kinderen zijn een bron van eeuwig durende zorg. Regelmatig vloeit bloed, uit de vulva,de borst, uit de huid en die verwondingen doen het papier rood kleuren.

De installatie die de kunstenaar in de tentoonstelling heeft gemaakt sluit daarbij aan: op een muur die met rode verf is bedekt hangen veertig rake portretten van mannen uit de Marokkaanse omgeving van Aline Thomassen. De installatie heet Quarantaine, een veertigtal, maar ook een vorm van isolatie wegens ziekte.

Direct na het bezoek aan het Bonnefanten bezocht ik de dom van Aken en de bijbehorende schatkamer: de Maria afbeeldingen gaven me de gedachte dat Thomassen in bepaalde gevallen een hedendaagse Mater Dolorosa weergeeft: de Iconografie vertoont soms frappante parallellen. Het is een interessante gedachte dat Thomassen, die zelf uit Zuid-Limburg afkomstig is, via Marokko deze thematiek op een algemener plan weet te brengen.