WeberWoche bij Stroom
Stroom Den Haag exposeert WeberWoche, een kunstmanifestatie van vier dagen met op vrijdag en zaterdag een performance- en lezingsprogramma. Het is het beginpunt van een langlopend programma getiteld The Enchanted World. Het uitgangspunt van WeberWoche is de onttovering van de wereld zoals deze beschreven wordt door de Duitse socioloog Max Weber (1864-1920). Volgens hem hebben in onze gerationaliseerde maatschappij de echte ultieme en sublieme waarden zich teruggetrokken uit het publieke leven, ofwel tot het mystieke leven, ofwel tot onze directe persoonlijke relaties. De expositie WeberWoche gaat niet zozeer over deze onttovering, als wel over de betovering die kunst hier tegenover zet. In deze expositie manifesteert die “magie van kunst” zich op meerdere manieren. Het werk kan bijvoorbeeld het onzichtbare zichtbaar maken zoals Spectral Analysis van Justin Bennett, of het kan nieuwe verbanden leggen zoals Katja Novitskova dat doet.
Katja Novitskova – Neverending Story (detail)
Ook kan het het dagelijkse bijzonder maken. Om dit te zeggen van Melanie Bonajo haar Conversations with a potted plant, part one (2014) zou haar werk echter tekort doen. Op het videoscherm is een bijna stille compositie te zien van een naakte vrouw die als een soort tafel dient voor een kamerplant. De plant staat op ooghoogte van een andere zittende, geklede, vrouw. De conversatie met de potplant is met een koptelefoon te beluisteren. De plant heeft een erg menselijke manier van spreken, wat doet vermoeden dat de plant misschien toch een menselijke souffleur heeft gehad: “Hello, I am a plant (…) I’m 5 euro, I’m from Germany and I’m single”. De plant heeft best wel wat aan te merken op de mens, het wordt soms een beetje ongemakkelijk. Want de planten zien intieme dingen in kamers, “Oh..My…God…”, en bovendien is deze plant eigenlijk is het een “Master of Lies” en een meester in vermomming. Zonder dat wij het weten hebben wij spionnen in onze huiskamers, die ons bekijken en veroordelen.
Melanie Bonajo – Conversations with a potted plant, part one (still)
Het bijzondere kan ook dagelijks gemaakt worden, wanneer het onbevattelijke opeens voor je op de grond ligt. Katie Paterson stopt met haar 100 Billion Suns (2011) de felste explosie die wij kennen in een confettikanon. De kleuren van de confetti corresponderen met de kleuren tijdens een Gamma Ray Burst: explosies in de ruimte die 100 miljard keer helderder branden dan de zon. Zij voert dagelijks een explosie uit voor Stroom.
Gabriel Lester – A Man of Action (still)
Kunst kan ook de wereld bezweren, zoals A Man of Action (1997-2012) van Gabriel Lester. In korte, gruizige zwartwit-video’s zie je van veraf de kunstenaar in een omgeving zoals een woestijn, een gebergte of een stad. De man maakt bewegingen alsof hij de omgeving en vooral de kijker probeert te betoveren. Het blijkt een combinatie te zijn van goochelen (in het Engels aangeduid met het veel mooiere “stage magic”) en pantomime. De goochelaar betovert dus de kijker, maar zonder zijn instrumenten. Doordat de kunstenaar op meerdere plekken staat te toveren lijkt het een soort netwerk, alsof hij kan teleporteren en de hele wereld in zijn macht heeft. Op zaterdag zal Lester een performance Four Doves (2007) laten zien, ik ben benieuwd.
Ryan Trecartin – CENTER JENNY (still)
Bij de expositie hoort een uitgebreid performance- en lezingsprogramma, wat zal verklaren waarom de expositie nu nog wat leeg lijkt. Het werk is fysiek gezien nogal bescheiden, aan de andere kant is het fijn om te zien dat er voor performance-kunst letterlijk wat ruimte gereserveerd wordt. Aanrader is de video CENTER JENNY van Ryan Trecartin, die bij de afgelopen biënnale in Venetië behoorlijk wat indruk gemaakt heeft. De film wordt vrijdagavond om 19:45 gescreend. Voor de rest van het programma kun je kijken op de website van Stroom.
WeberWoche, 10-14 september, Stroom Den Haag
Met bijdragen van Alexander Kluge, Gabriel Lester, Helga Wretman, Jan Verwoert, Justin Bennett, Katie Paterson, Katja Novitskova, Koen Vermeir, Melanie Bonajo, Nathaniel Mellors, Plastique Fantastique, Rachel Maclean, Robertas Narkus, Ryan Trecartin en Simon O’Sullivan.