Great Men – Arjan de Nooy bij Walden Affairs
Het oordeel over wat precies nog waarheid en wat fictie is, kunnen we naar de vuilstort van de geschiedenis verbannen. In de tentoonstelling “Great men” van Arjan de Nooy bij Walden Affairs lopen deze twee begrippen volledig door elkaar. De tentoonstellingsruimte van Walden bestaat uit drie verdiepingen die de inspiratie waren voor het maken van drie zalen die alle drie een ander historisch figuur als uitgangspunt nemen. De plek die we geschiedenis noemen wordt door Arjan de Nooy regelmatig bezocht en als ware het een grote grabbelton, diept hij er van alles uit op. En mocht hij het daar niet vinden omdat het niet bestaat, dan maakt hij het zelf wel.
Onderste verdieping: Queneau
In eerder werk speelden vooral fictieve figuren de hoofdrol. Bij Walden is gekozen voor een referentie naar echt bestaande personen. Waarbij de benedenverdieping wellicht gezien kan worden als zaaltekst voor de hele tentoonstelling. Getoond worden 33 variaties op een foto uit de archieven van de Nooy. Dit geïnspireerd op het boekje “stijloefeningen” van de wiskundige/dichter/schrijver/medeoprichter van Oulipo: Raymond Queneau. In het boekje wordt een kort verhaal van een kleine onenigheid in het openbaar vervoer tussen twee personen, op 99 verschillende manieren beschreven. De Nooy neemt hier Queneau’s werkwijze over en gebruikt een foto, die een illustratie bij het verhaal had kunnen zijn, om een aantal stijlen van weer andere historische kunstenaars zoals Man Ray of Hockney te kunnen onderzoeken.
Onderste verdieping: Queneau
Eerste verdieping: de Bock
Overigens zijn niet alle personen hier “Great men” vertelt de Nooy. Théophile de Bock, aan wie de eerste verdieping ten deel valt, is meer een historisch figuur in de B-klasse. Over het leven van de ambtenaar/Haagseschoolschilder/oprichter van de Haagse Kunstkring, zijn op Wikipedia maar een paar regels te vinden. Hij schilderde vooral landschappen. Heeft nog meegewerkt aan panorama Mesdag. Werd 53 jaar. Dat was het wel. Wat de Nooy opviel was dat zijn landschappen iets fotografisch hadden. In de stijl van 19eeeuwse fotografie zijn er dan ook een aantal kleine zwart-witfotootjes die als voorstudies voor de landschappen gediend zouden kunnen hebben. Maar omdat er geen foto’s te vinden waren van de Bock maakte de Nooy ze zelf maar. Ze hangen in een kleine ruimte naast een grotere ruimte met de “eerste overzichtstentoonstelling in honderd jaar” van schilderijen van de Bock. Waarvan het helemaal niet vaststaat dat die ook daadwerkelijk door hem geschilderd zijn. Ironisch genoeg is, van het enige schilderij waar een certificaat van echtheid bijzit, vrijwel zeker dat dit niet het geval is. Maar een aantal echte zouden er zeker ook bij kunnen zijn, de vraag is meer of dat eigenlijk nog uitmaakt.
Eerste verdieping: de Bock
Tweede verdieping: Dodoens
De bovenste verdieping is voor de Belgische botanicus/arts die overigens begon als kosmograaf Rembert Dodoens. In samenwerking met Anne Geene maakte de Nooy foto’s van alle planten in een bepaalde familie die vernoemd zijn naar Dodoens. Die foto’s werden dan weer gecombineerd op basis van fysiologische kenmerken (waar Dodoens uiteindelijk heel bekend mee werd) zodat er een aantal nieuwe (fictieve) variaties op planten ontstonden. Overigens wel weer op twee verschillende manieren en nog eens samen met een aantal echte planten uit het Dodonaea-geslacht, waarvan de zaden geïmporteerd moesten worden. Zoals in het eerstgenoemde project laat de Nooy, ook door de hele tentoonstelling heen, steeds een aantal verschillende variaties zien op hoe je je als kunstenaar kunt opstellen. En dat geschiedenis vooral een combinatie van feiten en verzinsels is waarin het één misschien niet beter of slechter of belangrijker dan het ander is. Die titel “Great men” , zei de verhalenverteller/fotograaf/verzamelaar/schrijver/curator, betekent eigenlijk ook niets. Die is er vooral omdat het wel lekker klinkt.
Tweede verdieping: Dodoens
Great Men van Arjan de Nooy
te zien in Walden Affairs
tot Hoogtij #35 op vrijdag 29 november