Ministerie Stoorzender
TodaysArt 2013
Todaysart biedt al jaren een verrassende en gewaagde mix van kunst en muziek op spannende locaties door Den Haag. Net zoals in voorgaande edities valt de keuze van de programmeurs op muziekacts die nog niet zijn ondergedompeld in de alternatieve mainstream, maar wel een naam hebben opgebouwd in het underground circuit. Dit jaar waren er artiesten van het toonaangevende Britse Warp-label zoals Jackson & his computerband, Clark en Oneohtrix Point Never. In het Atrium van het Stadhuis en in twee speciale clubgedeelten leverden zij het nodige auditieve geweld voor een zeer gemêleerd publiek. De hoogbejaarde elektronicapionier Morton Subotnick gaf ook een uniek optreden en legde daarmee een mooie link tussen de oude en nieuwe generatie geluidskunstenaars en experimentele muzikanten.
De grote troef voor het festival was dit jaar vooral de uitzonderlijke locatie, het leegstaande Ministerie van Binnenlandse zaken. Naast de clubs was hier een groot tentoonstellingsdeel gevestigd verspreid over meerdere verdiepingen. In het gigantische gebouw kon je opgaan in een verscheidenheid van sferen en ervaringen. Zo kon je opeens uit de lift stappen en verblind worden door de stroboscopische lichtinstallatie Citadel Lightscape van Mathijs Munnik. Waarna je even in de war je tocht door het gebouw weer kon hervatten.
De sensory overload van bepaalde werken vormde een terugkerend element. Het Marina Abramović Institute bood bezoekers de kans om op dezelfde hersengolflengte te komen door middel van een speciale behandeling. In de ruimte Kulunka van Yolanda Uriz kon je liggen op vibrerende planken, terwijl er abstracte beeldcomposities werden geprojecteerd op het plafond. Een geluidsband van hoge en lage tonen zoomde op de achtergrond. Het was een ontspannende maar gaandeweg verontrustende sensatie. Alsof je een menselijke proefpersoon was in een experiment over de effecten van zintuiglijke prikkels. Joris Strijbos en Daan Johan’ s indrukwekkende PARSEC speelde ook met licht, geluid en beweging. De installatie bestond uit een rij snel draaiende lampen voorzien van een geluidselement die een hypnotisch effect veroorzaakten.
Sommige werken kwamen in tegenstelling tot die installaties meer over als vulling. Een onvermijdelijk iets gezien de immensiteit van het gebouw en de ambities van het festival. De vrolijke chaos van het evenement zorgde ook dat bepaalde werken aan zeggingskracht moesten inboeten. Dit gold vooral voor de werken die deel uitmaakten van Past Imperfect samengesteld door het Moscow Biennale of Contemporary art. De achterliggende context om een beeld te geven van de tegenstrijdigheden binnen het moderne Rusland kwam door de rommelige opstelling moeilijk tot uiting.
Uiteindelijk was het dwalen door het gebouw een genot en een onwerkelijke sensatie. Alsof je als spion door de wandelgangen van de macht flaneerde om af en toe te gluren in verlaten vergaderkamers of lege kantines. Dit was vooral het geval bij het verlaten Nationale Crisiscentrum waar je ongestoord je gang kon gaan. Het was een ongewone ruimte die deels deed denken aan de architectuur en interieurs van paranoia-thrillers zoals The Parallax View. Het spook van de macht dwaalde nog rond in die ruimtes waar beleidsmakers en ambtenaren ooit eens bij elkaar kwamen om het te hebben over terreurdreigingen en alarmfases.
Foto’s: Suzan Groothuis