Liminaal

In Nederland zijn er 80 dode  mensen waarvan de identiteit niet bekend is. Althans, zoveel staan er op de website van de Nederlandse politie. Ongeïdentificeerde doden worden ze genoemd. Over het algemeen kunnen we aannemen dat ze door geweld om het leven zijn gekomen. Sommige doden hebben, hoe gek dat ook klinkt,  inmiddels een bekend gezicht omdat ze regelmatig in Opsporing Verzocht of vergelijkbare programma’s zijn getoond. De website waarschuwt dat de foto’s van deze overleden mensen schokkend kunnen zijn.

Kunstenaar Justin Wijers houdt zich bezig met deze dode mensen. Hun portretten schrikken hem niet af. Hij onderzoekt hun gewelddadige dood ‘door in hun liminale fase’ te duiken.
De voorzitter van de tentoonstellingscommissie van Pulchri, Kees Verschuren, opende de tentoonstelling van Justin Wijers en hij omschreef de liminale fase, als de fase tussen bestaan en niet bestaan, ook in metafysische zin.
In het woordenboek wordt liminaal aangeduid als de overgang van de ene rol in de andere rol; liminaliteit is van korte duur. Maar niet als het aan Justin Wijers ligt. Ten eerste geeft hij overledenen alsnog een liminale fase in zijn tekeningen. Ten tweede zijn zijn tekeningen blijvend, worden ze geëxposeerd en daarmee mogen de doden continu in hun liminale fase verblijven.
Het zijn gelaagde tekeningen, vol associaties en vooral heel erg mooi. Zeer aantrekkelijk voor het oog.

What will I become (2011)

De tekeningen zijn eenvoudig opgehangen, met 2 spijkertjes. Geen dure lijsten of andere opsmuk. Of zoals de voorzitter het verwoordde “de presentatie is bijna onverzorgd, het zijn portretten zonder barrières”.

Het knappe van Wijers tekeningen vind ik dat hij de situatie van de dode zowel mooier als niet mooier maakt. In de meeste tekeningen blijkt duidelijk dat er geweld is geweest, maar doordat hij de geportretteerde ook ‘leven’ geeft, brengt hij de dode meer naar ons, de levenden, toe. Als kijker ga je verder denken  dan de vooroordelen die je hebt (een afrekening in het criminele milieu bijvoorbeeld). Deze mensen hadden ook goede en slechte eigenschappen.  Hebben ze kansen gehad? Wat wilden ze bereiken? En onvermijdelijk dringt ook de vraag zich aan je op: worden ze dan niet gemist? Ouders, broers en of zussen, vrienden, buren…..mist niemand hen? Is niemand in hun omgeving opgevallen dat ze al heel lang niets meer van ze vernomen hebben. Was de enige bekende de dader?
Zulke eenzaamheid tot je door laten dringen, is heftig. Het lukt Wijers om je hierover te laten nadenken.

Hey! Is that me (2010)

De tekeningen bezitten zonder enige twijfel schoonheid maar zijn ook hard soms doordat ze duidelijk zijn, onverbloemd.

Tekeningen van Justin Wijers zijn nog te zien tot en met 22 augustus in de Klinkenberggalerie, Pulchri.