Premium Den Haag

Officieel is het een subsidie en geen prijs, maar de combinatie van 10.000 euro en het feit dat toekenning gebaseerd is op ‘de betekenis van de kunstenaar voor het Haags kunstklimaat’, maakt de toekenning van de Stroom Premiums elk jaar toch wel een beetje een prijsuitreiking.

De naam helpt wat dat betreft ook niet: ‘Stroom Premium’. Premium klinkt toch als ‘het neusje van de zalm’, goudgerand en eerste klas reizend met zachte kussens en een glaasje dure bubbels. De Porsches van de Haagse kunst. Nog net niet besproken bij Top Gear of op de jaarlijkse miljonairsfair.

Iedereen kijkt dan ook elk jaar reikhalzend uit naar de uitslag van de Stroom Premium.

Besluiten om mee te dingen naar de Stroom Premium is sowieso al spannend, want dan geef je aan dat je jezelf wel heel erg goed vindt. Vervolgens wordt je gewogen door een keiharde jury commissie, die nog maar eens moet zien of je wel Haags waardig bent.

De Premium werd voor het eerst toegewezen in 2006. De eerste aanmelders kwamen er al snel achter wat de keerzijde was van meedingen; de ‘verliezers’ kregen een lange brief thuis waarin fijntjes werd uitgelegd wat er mis met ze was.

Menigeen zat nadien stilletjes naar het behang te staren en jurycommisieleden voelden zelfs in de zomer een koude onbehaaglijkheid over zich neerdalen bij het betreden van een publieke Haagse opening.
En dus mag je tegenwoordig kiezen of je wel of niet uitvoerig uitgelegd wil krijgen wat er mis met je is.

De Stroom Premiums zijn niet zonder controverse. In het verleden werden bij sommige uitverkorenen de wenkbrauwen hoog opgetrokken. Kunstenaars die binnen de Haagse kunstwereld vaak niet voorbij de status van ‘wel ok’ wisten te komen bleken opeens Premium waardering te krijgen. En in 2008 kon premiumkunstenaar Gamal Ez niet meedoen aan de begeleidende tentoonstelling, omdat hij zich op dat moment in het huis der bewaring bevond.

Elk jaar zijn er weer een onbekend aantal kunstenaars die zich willen laten wegen en meestal zijn er iets van drie uitverkorenen.
2011 is een uitzonderlijk goed jaar of er is iets anders aan de hand, want maar liefst vijf kunstenaars mogen zich Premium Haags kunstenaar noemen.

Opvallend is dat vier van de vijf winnaars werken binnen traditionele media en allen een zekere vorm van ambacht niet ontzegt kan worden. In het verleden domineerde vaak het conceptuele, de video en de installatie binnen de toekenningen.

Maar goed, lang genoeg gemeanderd. Jullie willen natuurlijk gewoon weten wie de begeerde prijs subsidie gewonnen heeft is toegewezen.

De eerste toekenning is geen verrassing, want deze is al bij de eerste ronde van 2011 toegewezen: Marjolijn van der Meij.

Marjolijn vormde jarenlang een filmmakend kunstenaarsduo met Arianne Olthaar, die in 2010 de Premium kreeg toegewezen, maar gaat inmiddels al weer enige jaren solo en heeft de 8mm camera ingeruild voor het traditionele houtskooltje.

Haar tekeningen zijn nostalgische kenschetsen van alternatieve milieus uit verschillende era en uithoeken..

..en worden gevuld met occultische bijeenkomsten uit vervlogen tijden, oostblokdrinksessies en ‘hippie gatherings’ met transistorradio’s.

Geen van dat alles bij de grote verrassing van 2011; Hans Ensink op Kemna, die al jaar en dag bekend is als de maker van geometrische abstracten.

Hij is was enige tijd onderdeel van het collectief ‘Mehk’ met Maarten Schepers, Ellen Rodenberg en Kees Koomen..

..en maakt naast verf op doek-abstracten ook geometrische installaties.

Met zijn 58 jaar is hij waarschijnlijk de oudste Premium kunstenaar tot nu toe.

Sarah Carlier is na Bram Vreven de tweede Vlaamse Premiumgelukkige.
Haar werk was onlangs nog te zien bij Lief Hertje en de Grote Witte Reus.

Ze is een keurige documentaire gerichte fotografe,..

..maar toonde bij Liefhertje verrassend genoeg slechts een video van een Roemeense familie die gezamenlijk op de foto ging.

Ze is overigens niet de eerste Liefhertje fotografe die premium status verwerft. Marleen Sleeuwits ging haar voor in 2008,..

..maar waar Sleeuwits de camera inzet als technische schilderkwast is bij Carlier het beeld meer gericht op de narratief.

De laatse twee zijn schilders..

..die ook beelden maken.

Dames gaan voor en dus als eerste Esther Janssen. Eerlijk gezegd is ze volledig onbekend bij uw nederige reporter die, of niet goed heeft opgelet de afgelopen jaren, of nu een ‘met stip uit niets op één’ notering voorbij ziet komen.

Gelukkig heeft ze een keurige site, waar haar CV vermeldt dat ze opgeleid is aan de Eindhovense Design Academy.

Het designerige zit er nog wel een beetje in, maar uit zich voornamelijk in 3d gerelateerde visuals van lolly-roze springkastelen..

..en verwijzingen naar My Little Pony en Dath Vader.

Recentelijk is ze aan de slag gegaan met materiaalschilderijen, maar ik praat dan eigenlijk gewoon haar site na, want heb het werk nog nooit in het echt gezien.

Iets bekender is het werk van Joncquil, dat werkelijk overal te zien is.

Recentelijk deed hij nog mee aan ‘I Should Have Done That’ bij Nest, waar hij een foto presenteerde. De liefhebber kan deze overigens nog steeds gratis verwerven.

Joncquil is echter voornamelijk bekend als schilder..

..van schilderijen die bevolkt worden door zo’n beetje het hele dierenrijk..

..plus Ronald McDonald.

Al enige tijd knutselt hij kleine beelden en installaties in elkaar,..

..maar deze komen nu pas met regelmaat voorbij in zijn presentaties.

De premiumselectie van 2011 maakt bijzonder nieuwsgierig naar de motivatie van de commissie, want het is geen selectie waarmee weddenschappen gewonnen zullen zijn.

Toelichting per kunstenaar is helaas afwezig in het persbericht, maar wie weet wordt dat nog nagestuurd.