Charlotte Schleiffert bij Heden

Nog een kleine twee weken is het mogelijk om de tentoonstelling van Charlotte Schleiffert bij Heden te bekijken. De werken die gepresenteerd worden zijn tot stand gekomen in Jogjakarta (Indonesië) waar zij op verzoek van Heden drie maanden verbleef. De tekeningen zijn als een soort reusachtige speelkaarten in de ruimte geplaatst, ze bleken net te groot te zijn om opgehangen te kunnen worden en staan hierdoor schuin tegen de muur of tegen elkaar. Een noodgedwongen oplossing die juist een bijzonder effect heeft: de grootheid van de figuren op de tekeningen lijkt extra versterkt te worden,  de toeschouwer moet naar ze kijken en wordt als het ware gedwongen om te luisteren naar wat ze te zeggen hebben. Dat er iets verteld moet worden is overduidelijk, de meeste figuren dragen een koffer bij zich, met daarop teksten vermeld zoals bijvoorbeeld Coffee Growers Seeking Help, wat ook meteen de titel van het werk is.

Coffee Growers Seeking Help

De koffer is in de hand geplaatst van een figuur dat een traditioneel Indonesisch masker draagt en een trui met brede schoudervullingen met bloemetjes erop, daaronder een kort broekje en open schoenen met een sleehak en als sluiting een veterketting. De combinatie van het masker (dat wellicht ook een religieuze betekenis heeft) met de hedendaagse kleding zorgt voor een hybride figuur, die niet alleen door middel van zijn of haar wonderlijke uiterlijk een bepaalde boodschap overbrengt, maar deze letterlijk bij zich draagt. De tekst op de koffer verwijst naar een bericht dat de kunstenaar uit de krant heeft gehaald. Door het bericht in deze nieuwe context te plaatsen krijgt het bijna een grotere waarde, het is niet achtergebleven in een krant die al lang weer op de stapel is komen te liggen en niet meer gelezen wordt, er wordt nu juist op ingezoomd en aandacht voor gevraagd.
Voor mij is niet duidelijk of ik hier te maken heb met een bericht van kort geleden of dat deze problematiek zich in het verleden voordeed. Het lijkt erop dat de kunstenaar in haar werken verleden en heden bij elkaar brengt door teksten te gebruiken die deels bestaan uit krantenberichten die zij verzamelde tijdens haar verblijf in Jogjakarta en teksten die uit een geschiedenis of antropologisch boek lijken te komen waarin bijvoorbeeld een omschrijving wordt gegeven van een bepaalde bevolkingsgroep of een bepaald gebruik. Deze methode laat in zekere zin ook zien hoe historische feiten nog steeds invloed hebben op de hedendaagse samenleving.

Detail Heroïne Rememberd

Ik kan me voorstellen dat Schleiffert zich niet alleen heeft laten inspireren door het Indonesië waarin zij zich op dat moment begaf, maar ook onderzoek heeft gedaan naar het verleden van dit land, waarin ons eigen land immers een grote rol heeft gespeeld als koloniale machthebber. De werken stralen een sterke betrokkenheid uit bij de problematiek die samenhangt met de ongelijkheid tussen verschillende groepen en lijken hiertegen in verzet te willen komen.
In de bijbehorende publicatie is op een foto te zien hoe de kunstenaar aan het werk is: zij tekent terwijl zij op de grond zit en kan dan in feite niet goed afstand nemen van het beeldvlak, zij bevindt zich letterlijk bovenop haar werk en onderwerp. Stukje bij beetje komen de beeldelementen bij elkaar en zo brengt zij de verschillende elementen in kaart om hier uiteindelijk een nieuw geheel uit te vormen.

Stop Terrorism

Naar mijn idee heeft de kunstenaar een perfecte manier gevonden om de toeschouwer te laten weten waar de werken tot stand zijn gekomen door de duidelijke verwijzingen naar de Indonesische cultuur en tegelijk zo trouw te blijven aan de voor haar zo herkenbare beeldtaal.

Naar aanleiding van de tentoonstelling zijn Heden en Charlotte Schleiffert een gelimiteerde prent aan het drukken op de Grafische Werkplaats Den Haag met Jurjen Ravenhorst. Op 1 februari wordt deze  tijdens de finissage van de tentoonstelling  gepresenteerd. De prent is dan ook meteen te koop. Wees er snel bij! Er zijn namelijk maar 20 exemplaren.