Nieuwe ontmoetingen op This Art Fair
Na een aantal edities in de Beurs van Berlage en een onderbreking door corona is This Art Fair nu geland in de Kromhouthal in Amsterdam-Noord. Een locatie die past bij de opzet van de beurs om kunstenaars direct met publiek in contact te brengen.
Dit jaar dus geen galeriepresentaties bij This Art Fair, maar een verzameling gelijkwaardige booths waarin meer dan 100 kunstenaars zichzelf vertegenwoordigen en waar het publiek 1 op 1 met hen kan spreken over hun werk. Dat is fijn, geen autoverkopersprietpraat en namedropping maar open en eerlijke gesprekken over de drijfveren van de kunstenaar, de artistieke keuzes en de technieken die kunstenaars gebruiken om hun werk te vervaardigen.
De kunstenaars hebben het afgelopen jaar veelal in isolatie doorgewerkt en hebben dus veel te laten zien. De presentaties zijn strak en veelkleurig. Meer dan voorheen hopen de kunstenaars ook werken te verkopen dus behalve een groter werk als blikvanger en een serie wandwerken als rode draad zijn er ook veel kleine werkjes met bescheiden prijzen in de overgebleven hoeken en gaten van de stand te vinden, waardoor er soms een ‘voor elk wat wils’-assortiment ontstaat. Een enkele kunstenaar, zoals Benjamin Li of Joyce Overheul, levert in hun werk ook weer ironisch commentaar op het verkoopkarakter van een kunstbeurs.
Maar gaandeweg het parcours mis nog wel het dissidente geluid van eigenwijze kunstenaars die zich de afgebakende ruimte volledig toe-eigenen voor één idee of installatie, zoals Maaike Kramer of Christina de Korte dat bijvoorbeeld wel doen. Waar in voorgaande edities kunstenaars nog wel eens onaffe concepten uitprobeerden, gebruik maakten van de mogelijkheden die de architectuur van de beurs te bieden had of hun hele atelier in een booth uitstortten, is er nu veelal sprake van keurig afgewerkte stands met duidelijk te onderscheiden werken. De ondernemende kunstenaar wordt nog eens extra gestimuleerd door een aanvullende trainingsprogramma, een Art Entrepreneur Award en de overaanwezigheid van LAM Museum als sponsor.
Maar de sfeer is gelukkig nog steeds gemoedelijk en het is gemakkelijk om in contact te komen met de makers. In de tiental gesprekken die ik met kunstenaars voer, spreken we over afval, zachtheid, Rooms Katholicisme, ‘waar heb ik jouw werk toch eerder gezien?’, 3D printen, lezen en denken als vertrekpunt. Een terugkerend onderwerp zijn jeugdherinneringen.
Veel kunstenaars putten uit hun vroege jeugd en de tradities waarmee zij zijn opgegroeid. Over het heden en de toekomst wordt vooral dystopisch gedacht. Ook bij jonge kunstenaars is er een enorme hang naar een overzichtelijke basis en een veilig thuis, en blijkbaar vinden ze dat in hun kindertijd. Ook de ruimte om te kunnen fantaseren komt daar vandaan.
Zelfs in de jongste generatie kunstenaars huist een diepgeworteld verlangen naar vroeger. We zien het terug in kleurrijke tekeningen en getufte wandtapijten met traditionele sprookjesachtige voorstellingen, voorzien van een eigentijdse twist. De terugkeer van cassettebandjes, langspeelplaten, ‘fluffy’ materiaal en de eerste generatie mobiele telefoons of computergames. En in de herontdekking van het eigen lichaam als thema voor performances.
Ik ben blij verrast wanneer ik de de stand van Jason Dolman alias ‘Victor Crepsley’ passeer die, staand naast zijn zelfgebouwde molen met een ontwapenend Schots accent een verhaal zonder plot vertelt dat in de tegenwoordige tijd speelt en waarin een pas aangeschafte scooter een hoofdrol speelt. Gelukkig zien sommigen nog steeds mogelijkheden om hun eigen wereld vorm te geven binnen de banale realiteit van het heden.
In de meest afgelegen hoek van de beursvloer stuitten we op een pilaar van videoschermen waar, tussen vogelvluchtopnamen van de beursvloer, een langzaam scrollende tekst voorbijkomt waarin een kunstenaar haar ervaringen deelt ten aanzien van de prestatiedruk die zij voelt in de aanloop naar de beurs. Haar oorspronkelijke plan kan geen doorgang vinden door sturende factoren in het maakproces. Wanneer de kunstenaar besluit om van deelname af te zien, wordt haar die mogelijkheid ontzegd. De kunstenaar voelt zich gevangen in het systeem, wat resulteert in een andere oplossing met deze videotekst die als toelichting op het proces kan worden gezien.
Ook andere kunstenaars beginnen in gesprekken uit zichzelf over de omgang van de organisatie met de kunstenaars. Blijkbaar gaan de wensen en belangen van de deelnemende kunstenaars en de organisatie van deze ‘kunstenaarsbeurs’ niet helemaal gelijk op en is het weer duidelijk wie er aan het kortste eind trekt. Dat lijkt me dan een aandachtspunt voor de volgende editie.
