Platforms Project, indie art fair in het hart van de democratie
Met een bezoekersrecord van ruim 19.000 bezoekers in vier dagen is de 7e editie van de independent art fair Platforms Project in Athene een succes te noemen. Na het wegvallen van het meer commerciële Art Athina, is Platforms uitgegroeid tot een breed toegankelijke kunstbeurs met een parallel discussieprogramma, rondleidingen, performances en een educatieprogramma. En met een meer dan behoorlijke inbreng van vijf Nederlandse kunstenaarsinitiatieven.
Met de Haagse initiatieven Elders, Ex-Mêkh en het kunstenaarsduo Topp & Dubio was Den Haag dit jaar royaal vertegenwoordigd. En samen met het Rotterdamse Bcademy en IS-projects uit Leiden behoorde Nederland met Zweden, Oostenrijk en Canada (achter Griekenland) tot de kopgroep van deelnemende landen.
Het nomadische initiatief Elders trad aan met een zorgvuldig gecomponeerde wand waarin kleine werken van de kunstenaars Corine Barendregt, Liesbeth Bos, Lucius Pax en Liesbeth van Woerden werden samengebracht. Bij Ex-Mêkh hakten de deelnemers Kees Koomen, Ellen Rodenberg en Maarten Schepers op evenwichtige wijze vrolijk op elkaar in, terwijl Topp & Dubio zich concentreerden op één verhaal in één ruimtelijk werk.
Het verschil in aanpak maakt Platforms Project tot een aantrekkelijk schouwspel waarbij de bezoeker geacht wordt zelf onderscheid aan te brengen in het aanbod. Dit is een plek waar het kaf van het koren kan worden gescheiden. Met name veel Griekse stands zijn een ratjetoe van verschillende kwaliteiten. Hier is duidelijk sprake van een verouderde verenigingsvertegenwoordiging zoals we die nog kennen uit verzuilde tijden in eigen land.
De alternatieve postacademische kunstenaarsopleiding Bcademy stuurde haar ijverigste studenten naar Athene. Jovana Stulic, Lucas van Eeden, Kimon Kirligitsis en Jason Terlouw nodigden bezoekers uit om een gokje te wagen in hun touwtrek-attractie. Voor een luttele euro maakte bezoekers kans op een kunstwerkje uit de Bcademy school. Maar de kansen zijn natuurlijk van te voren ingecalculeerd, dus de werken werden over vier dagen zeer geleidelijk met een licht stijgende frequentie uitgekeerd. Voor de vele verliezers was er als troostprijs een ansichtkaart beschikbaar van het werk dat ze hadden kunnen winnen. Ik verliet de beurs met drie ansichtkaarten.
Topp & Dubio stelden hun eigen relatie tot Griekenland ter discussie met een installatie die is gebaseerd op een tekst vol Griekse heldendaden, die inmiddels al tien jaar om onverklaarbare redenen in hun atelier hangt. De ruimtelijke opstelling is een poging om de de tegelijkertijd reële en fictieve tekst te vertalen in concrete objecten en visuele ideeën. Een opzet die tot de nodige vragen, politieke discussie en vruchtbare gedachtewisselingen leidde.
Het Leidse IS-projects had voor deze gelegenheid een Amerikaanse curator aangesteld voor een nieuwe presentatie van abstracte werken uit de USA. De reden voor dit een-tweetje was me niet direct duidelijk, maar bleek voort te komen uit een eerdere deelname van IS in New York (no pun intended).
Er was ook directe kunst uit New York onder Amerikaanse vlag (AC Institute) waaronder bovenstaande serie foto’s van Elizabeth Gower die de afgelopen twintig jaar de halve wereld heeft afgereisd om ‘voetselfies’ te maken die zich als een dagboek laten lezen. Het leek me toch sterker wanneer de kunstenares bij bovenstaande voorbeelden ter plekke de moeite had genomen om de schoenen respectievelijk met wit en geel bij te tippen.
Terwijl het Franse platform Bureau d’Art et de Recherche Roubaix zich op de verkoop van werken richtte, viel 24hrs uit Zurich op door elke dag een nieuwe kunstenaarspresentatie te tonen. Hoewel de Zwitsers vlak voor de opening nog moesten beginnen met het inrichten van de eerste installatie (van de Nederlandse kunstenaar Mariska Koolen), werd de verlate start de volgende dagen goedgemaakt met stipte 24hrs tentoonstellingen.
Het Atheense kunstenaars- en schrijverscollectief Corect heeft een stand ingericht die geheel gewijd is aan café Kapetan Michalis waar de groep wekelijks samenkomt, rookt, drinkt en het leven bediscussieerd. Met cafétekeningen, fotowanden, een portret van opengewekte sigarettenpakjes, een video en allerlei vormen van documentatie wordt getracht het karakter van het café te vangen en te verplaatsen.
Veel interactie bij Various Artists uit Brussel. Bezoekers produceren volgens recepten van Various Artists hun eigen kunstwerk. Door het materiaal bij zich te dragen tijdens het bezoek aan de beurs, door enveloppen te versturen of door potloodconstructies op de fiets of in de auto te vervoeren. Slijtage en wrijving vormen daarbij een belangrijk uitdrukkingsmiddel.
Natuurlijk is er te veel om te benoemen maar we kunnen in ieder geval constateren dat de stands elkaar minder bijten dan gebruikelijk bij een kunstbeurs. Omdat de zestig deelnemende initiatieven allemaal non-profits of artist based zijn staat de kunst voorop en is de sfeer gemoedelijk en vooral gericht op uitwisseling. Daarbij zijn er vele vrijwilligers (kunststudenten van de academie die op hetzelfde terrein is gevestigd) actief die bezoekers bij de stands introduceren en de kunstwerken toelichten. Het Griekse publiek is daarbij erg nieuwsgierig en laat zich graag informeren.
Tegelijkertijd krijgt de beurs ook steeds meer een internationaal karakter. Waar vroeger de paneldiscussies vooral in het Grieks plaatsvonden, bestaat het programma nu voor de helft uit Engelstalige discussies waarin wordt gesproken over de rol van curatoren, residencyprogramma’s, fair practice en de toekomstbestendigheid van kunstenaarsinitiatieven.
