Stilte zegt meer dan woorden verdraaien

En daarom zwerf ik rond met een plattegrond waarop met minuscule lijntekeningetjes de tentoongestelde werken zijn ‘beschreven’. Op de achterzijde kunnen we de makers van de werken terugvinden. En voor wie daar behoefte aan heeft, zijn korte beschrijvende tekstjes toegevoegd over de betreffende kunstenaars, maar gezet in een zo klein mogelijke corpsgrootte. Het papier doet me denken aan de kleine lettertjes van een verzekeringspolis of het privacystatement van een website; het is niet echt de bedoelingen dat ze worden gelezen. De plattegrond lijkt vooral te willen zeggen: laat het los, vertrouw op de eigen waarneming en dwaal rond in het universum van de kunst.

En al dwalend komen we wonderlijke dingen tegen. Een sokkenwandmeubel, kruiswoordpuzzels, hermetische automaten, dierlijk weefsel dat nog een beetje leeft. Maar het is geen rariteitenkabinet. De werken krijgen de ruimte en hoeven zich niet per se tot elkaar te verhouden. De veelal sculpturale kunstwerken zijn entiteiten op zich. Het is aan ons om er middels vergelijkingen of dwarsverbanden enige betekenis in te zien. Maar ook dat hoeft niet. Je kunt ook naar  de objecten kijken zonder er iets bij te denken. Hoewel? Hoe vrij van betekenis kan kunst zijn? De vergelijking met muziek in de titel van de tentoonstelling is niet toevallig. Wat betekent jazz als je er naar luistert? En wat is de ‘bedoeling’ van een storm of van een willekeurige andere weersgesteldheid?

Dient een puzzel te worden opgelost? En is een ingevulde kruiswoordpuzzel nog wel een puzzel? Hoort een automaat te worden bediend of kan het ook bestaan zonder gebruiker? En als iets wordt bekeken, moet het dan esthetische kwaliteiten bevatten? Het zijn allemaal vragen waarop we het antwoord verschuldigd moeten blijven. Maar wie heeft gezegd dat een vraag een antwoord behoeft? Ik niet. Daarom kan ik hier ook met plezier rondlopen. Alle werken zijn antwoorden van kunstenaars op vragen die niemand heeft gesteld.

Het resultaat is een tentoonstelling zonder problemen. Of de dingen dood zijn of levend, het maakt niet uit. De ene toestand is niet beter dan de andere. Er is zelfs een videowerk in een achteruitkijkspiegel waarvan ik vermoed dat het niet werkt. Ik zie slechts een keuzemenu. Maar is dat erg? Het gebrek laat ruimte voor verbeelding. Zou de video ook een achteruit gespeelde actie bevatten?

Waar moeten we naar kijken? Naar de binnenkant of naar de buitenkant van een object? Dat hangt er bij Magali Reus misschien vanaf of je een liefhebber bent van formeel minimalisme of van de verborgen werking van het mechaniek en de esthetiek van techniek. Maar misschien ook niet. Ik bekijk beide kanten. En zo nodigt de tentoonstelling de bezoeker uit om voortdurend het eigen perspectief te herzien. Soms leidt het er toe dat ik de werken ook letterlijk vanuit een andere hoek bekijk of fotografeer. Soms blijf je bij een bepaald werk langer hangen dan bij een ander zonder dat je weet waarom. En soms wil je iets van dichterbij bekijken of weten hoe het is gemaakt. Maar als je niet de intentie hebt om het na te maken, waarom zou je het dan willen weten?

En toch gaat er een louterende werking van uit. Als een peuter bekijken we de wereld, zonder er veel van te begrijpen. Maar een kind verveelt zich nooit en zal blijven kijken. Net zolang totdat er niets meer te zien is.

Eenmaal weer buiten gekomen, loop ik een onlogisch blokje om. In plaats van rechtdoor te gaan, sla ik nu rechtsaf. Vreemd. Ik weet dat deze route doodloopt, maar ik stuit er per (on)geluk op de titel van dit stuk. Het staat met spuitverf geschreven op de muur, zoals er in deze stad wel meer geschreven staat. Maar ik herken het handschrift van deze poëet. Zou hij de tentoonstelling hebben bezocht? Ik neem me voor om voortaan beter op zijn opschriften te letten. Er zijn er meer van zijn hand in deze buurt. Hij kan niet ver weg zijn. Misschien spuit hij vanavond al zijn volgende tekst: zelfs als het jazz is of de kalme storm. 

Even if it’s Jazz or the Quiet Storm met werk van Nicola Arthen, Aline Bouvy, Rubén Grilo, Lauren Hall, Daniel Jacoby, Graham Kelly, Kareem Lotfy, Saskia Noor van Imhoff, Nicolas Pelzer, Sarah Pichlkostner, Josse Pyl, Magali Reus, Nicholas Riis, Machteld Rullens, Pieter van der Schaaf, Urara Tsuchiya, Evita Vasiljeva, Dan Walwin, Charlott Weise, Yvonne Dröge Wendel, Hanae Wilke.

Tot en met 27 januari 2019 te zien bij Nest, De Constant Rebecqueplein 20b in Den Haag.