Er is altijd meer dan we kunnen zien bij JOEY RAMONE

Normaal gesproken toont JOEY RAMONE video’s, installaties of werken met een meer projectmatige of conceptuele inslag. Enigszins verbaast kijk ik naar een serie monochrome schilderijen die keurig in de galerie zijn gehangen alsof de presentatie er een is uit een lange serie.

Het monochrome schilderij als fenomeen lijkt inmiddels wel voldoende verkend en een nogal beperkt genre, alleen geschikt voor de echte liefhebber. Maar de monochrome schilderijen van Bernat Daviu worden gemaakt vanuit een conceptueel uitgangspunt. En tussen die grote vlakken hangen kleine decoratieve schilderijtjes van andere makers die over beperkte schilderkunstige vaardigheden beschikken. De twee uitersten vormen keerzijden van dezelfde medaille. Het gaat hier om een herwaardering van het schilderij als object in onze alledaagse omgeving. Op de monochrome vlakken vallen schaduwen van objecten die gewoonlijk in de buurt van een schilderij zijn gesitueerd: bladeren van naburige planten, de slagschaduw van een barokke lijst of de randen van het invallende licht van een nabijgelegen raam. Deze lichtinvloeden zijn door Daviu in een dun laagje olieverf vastgelegd aan de randen van het platte vlak. Hier ontstaat een tussenruimte tussen het kunstwerk en de gewone wereld die ook visuele indrukken achterlaat en vaak veel nadrukkelijker en luidruchtiger aanwezig is dan het beeld van een verstild kunstwerk. Het is niet voor niets dat in museumzalen alle visuele ruis wordt weg gefilterd en de kunstwerken in een gecontroleerde neutrale ‘white cube’ worden getoond. Daar komt de intentie van de kunstenaar optimaal tot haar recht.

Daviu is echter meer geïnteresseerd in hoe kunstwerken zich in de ‘echte’ wereld gedragen. In een wereld die niet al te veel rekening houdt met het bestaan van kunstwerken. Hoe ze worden genegeerd, opgeslagen op zolders of als wees worden achtergelaten op een rommelmarkt. Daviu koopt dergelijke schilderijtjes op en voorziet ook deze van een slagschaduw. In zijn conceptuele wereld krijgen ze een nieuw leven met een nieuwe betekenis, spelend met haar importantie of strijdend met haar historische context.

In de aanloop naar zijn eerste solo bij JOEY RAMONE heeft de kunstenaar ook in Rotterdam, niet ver van de galerie, zo’n vergeten schilderijtje gevonden. Het is een portret. Een geschilderde roodharige kat kijkt ons met priemende ogen aan, zoals alleen een kat dat kan. Het beest is voor de helft zichtbaar en ligt in een lichtblauw vlak van het soort dat Daviu bevalt. De meeste van zijn monochromen zijn majestueus blauw. Het is bijna alsof de kat zich heeft genesteld op een van Daviu’s schilderijen. Aan de bovenzijde in het blauwe vlak ‘hangen’ enkele schaduwvormpjes van een imaginaire voluptueuze lijst die niet overeenkomt met de rechte lijst waarin het schilderijtje is gehuld. Nauwelijks zichtbaar, zoals dat hoort in de conceptuele kunst. Je kunt het alleen zien, wanneer je het weet. Conceptuele kunst bestaat alleen bij de gratie van de kunstenaar. De werkwijze van de maker is de sleutel tot het werk. Dat is het verschil met het decoratieve schilderijtje dat slachtoffer is geworden van Daviu’s conceptuele overmeestering. Rechtsonder op het doekje zien we de signatuur van de originele schilder: ‘v. Loon’. De toegevoegde slagschaduw kunnen we lezen als de signatuur van Daviu.

Verderop hangt een zonnig landschapje waarop een wit geplamuurd huisje is afgebeeld. Ook dit doekje is rechtsonder gesigneerd door een kunstenaar, in een meer ‘artistiek’ handschrift. Maar van links valt er een enorme slagschaduw over het beeld die meer dan de helft van het oppervlak bestrijkt. Deze apocalyptische dreiging is slechts een kleine ingreep voor Daviu. Een pure uiting van macht van de ene kunstenaar over de andere. Zo gaat Daviu geregeld de strijd aan met kunstenaars en de kunstgeschiedenis. En met ons.

In de galerieruimte is Daviu ondertussen ook bezig om een zelfrijdend modelvliegdekschip te prepareren voor de geplande galerielunch komende zondag. Ook dit werk gaat over macht en de visuele representatie ervan. De kunstenaar heeft het oorlogsschip rood geschilderd en de op het dek gestationeerde gevechtsvliegtuigjes zijn er als roze, gele en oranje confettisnippers overheen gestrooid. De bedoeling is dat het schip zich bij elke confrontatie met een muur, bezoekers of ander obstakel omdraait om haar weg in de vrije ruimte te vervolgen. Maar vooralsnog lukt het niet om het goed te programmeren en draait het cirkels. Daviu heeft nog drie dagen om de macht over dit stukje oorlogselektronica over te nemen. Om daarna de bezoekers van zijn kunstenaarslunch aan te vallen. Ik ben op tijd ontsnapt.

There Are More Things van Bernat Daviu Is nog te bezoeken tot en met 4 november 2023 bij JOEY RAMONE, Josephstraat 166 – 168 in Rotterdam.