….vision Liverpool – part 1 – halve finale

Een nog jonge prins Charles afgebeeld als de frontman van The Doors, gesitueerd tussen twee afvalbakken, waarvan er één wordt beheerd door de Noord-Koreaanse bomfanaat Kim Jong-un. Er tussenin is een klein socialistisch (anti-Tory) stickertje geplakt. De street art in Liverpool brengt me meteen weer terug in de politiek activististische jaren ’80. Lopend door de stad doet alle de openbare ruimte in Liverpool mij denken aan ‘vroeger’. Er heerst hier een ouderwets soort wanorde. Veel voortuintjes puilen uit van de afgedankt huisraad, overal waar je kijkt zwerft afval en de meeste gebouwen staan er belabberd bij. Het lijkt alsof de tijd er 40 jaar heeft stilgestaan. Liverpool is nog steeds trots op The Beatles, bier en voetbal maar deze successen gaan nog verder terug. De haven verdwijnt steeds verder uit de stad en de Liverpool Overhead Railway is al weer lang geleden afgebroken. Liverpudlians missen deze lievelingsattractie nog steeds.

Wel nieuw is de Baltic Triangle, de nieuwe hipppe creatieve wijk, zoals we die vaker tegenkomen in de voormalige industriële delen van Europese steden in ontwikkeling. Maar naast de vele creatieve commerciële bedrijfjes en sfeervolle horeca zijn ook hier vrijwel geen presentatieplekken voor hedendaagse kunst te vinden. Er is wel een permanente markthal genaamd Red Brick Market waar jonge ontwerpers, kunstenaars en kleine ondernemers hun creatieve waren kunnen aanbieden. In kleine booths van slechts enkele vierkante meters vinden we een grote variëteit aan kunstnijverheid.

Voor eigentijdse tentoonstellingen trekken we verder naar Fact dat zich richt op film en kunst. Naast drie bioscoopzalen voor reguliere speelfilms zijn er ook twee tentoonstellingsruimtes. Op de eerste verdieping heeft Chila Kumari Singh Burman een eigen wereld geschapen dat bestaat uit neoninstallaties, collagebehang, video en een met een beeldscherm uitgeruste Tuk Tuk. In haar tentoonstelling Merseyside Burman Empire komen stereotype beelden samen, die verwijzen naar haar eigen Britse jeugd in Liverpool en het India van haar ouders. Het levert een kermisachtig beeld op dat naadloos aansluit op de uitgaansclub-cultuur in het Ropewalk district waar Fact is gevestigd. Chill. Hoewel de kunstenaar haar installatie als Punjabi Punk World beschrijft. laat het bij meer een discokermis-indruk achter.

Op de benedenverdieping tegenover de kassa  van de cinema heeft LuYang een retro futuristische gamehal ingericht, in ongeveer dezelfde eigentijdse kleurstelling en belichting. Hier kunnen we verschillende door de kunstenaar bewerkte digitale spellen spelen. Beide tentoonstellingen blijven dicht bij huis en hanteren het momenteel veel gebruikte begrip ‘identity’. Maar de visuele taal en collagetechniek bevestigt het beeld dat we al zo goed kennen uit de dagelijkse wereld van overvloeden commercie. Het gebruik van de vele beeldschermen maakt duidelijk hoe de tentoonstellingen bij Fact een directe link hebben met het filmzalen op de bovenste verdiepingen.

Terug op de eerste verdieping vinden we het digitale archief waar 15 jaar kunstwerken, projecten en tentoonstellingen zijn opgeslagen en toegankelijk zijn gemaakt voor bezoekers. Grappig genoeg is er in het complex geen informatie beschikbaar over de speelfilms die in de bovenliggende filmzalen worden getoond. We worden geacht de films aan de hand van de titel zelf maar ergens op internet op te zoeken.

Liverpool is niet heel erg rijk aan presentatie-instellingen en galeries voor actuele beeldende kunst. Er zijn wel veel verschillende soorten musea, die allemaal op hun eigen manier ruimte maken voor projecten met hedendaagse kunstenaars. Zo komen we in het World Museum tussen de etnografische collectie ook aanvullende kleinere tentoonstellingen en kunsttoepassingen tegen. Zo is er een tentoonstelling met mooie vrolijk stemmende linoprints van de in 2021 overleden Atta Kwami. In zijn kleurrijke ritmische werk projecteert hij Ghanese esthetiek uit zijn geboorteland op het stedelijke landschap in Engeland. In 2014 reflecteerde hij op de Afrikaanse collectie van het World Museum dat een fraaie dynamische serie prints opleverde met de titel Liverpool Counterpoints.

In de Aziatische afdeling reageert dichter Sarah Howe projectgewijs op een zevental historische keramische objecten van Chinese oorsprong. In de vorm van gedichten met als leidraad ‘I, too, am a survivor’ geeft de kunstenaar de objecten een stem van zelfreflectie. De gesproken teksten worden in de vorm van een digitale immersieve animatie getoond in een 360 graden projectie. Ook deze kunstenaar is een reiziger en werd als Britse geboren in Hong Kong, maar is uiteindelijk aangespoeld in Engeland.

Er zijn uiteraard ook enkele musea de geheel aan kunst zijn gewijd en Walker Art Gallery is daarvan de oudste. Naast de historische galerijen voor sculptuur- en schilderijencollecties is een aanzienlijk deel bestemd voor hedendaagse schilderkunst. Voor ons eerste bezoek aan Walker Art Gallery zijn we aan de late kant. Het museum is nog een uur open maar we mogen nog naar binnen. Na 45 minuten worden de zalen een voor een ontruimd en de modernste zalen zijn als eerste aan de beurt. De volgende dag doen we weer een poging maar dan blijkt het museum gesloten vanwege een staking van het personeel. Zelfs in het tegenoverliggende St. Georges hall (alleen te bezoeken met een rondleiding) wisten ze er niet van. Maar na enige overpeinzingen komt men tot de conclusie dat het personeel van Walker Art Gallery lid is van de andere, meer activistische, vakbond PCS (Public and Commercial Services Union). En daarom proberen we het de volgende dag opnieuw om ons bezoek te voltooien. In sommige zalen hangen klassieke werken naast of tegenover moderne schilderijen en dat levert interessante combinaties en beelden op. Zo zie ik hoe een vrouw geheel opgaat in een hedendaags schilderij van Dan Hays waarop een groene lege hamsterkooi larger than life is afgebeeld. Ze bekijkt de spijlen van de kooi heel nauwkeurig. Het is alsof ze haar observatiemethodiek van klassieke stillevens hier ook op een eigentijds werk toepast.

Walker Art Gallery bestaat al 130 jaar als museum en haar collecties zijn nog ouder. Desondanks probeert het bij de tijd te blijven en vult het haar collectie aan met nieuwe aankopen. Daarbij wordt ook geprobeerd om gaten in de collectie te dichten vanuit de hedendaagse inclusiviteitsgedachte. Zo zien we dat etnische achtergronden, gender en een meer diverse seksuele oriëntatie thematisch bij elkaar komen in een zaal waarin de nieuwste werken worden gepresenteerd. Ondanks deze inhoudelijk vernieuwing blijft de nadruk op tweedimensionaal werk zichtbaar met een enkele designstoel, een kledingstuk of een klein videoscherm als uitzondering.

De volgende zaal is gewijd aan de tweejaarlijkse John Moores Painting Prize dat het museum al sinds 1957 organiseert en dus ook al enkele internationaal bekende winnaars heeft opgeleverd zoals David Hockney en Peter Doig. Volgens de regels is de selectie en toekennin geheel anoniem, hoewel dat natuurlijk onmogelijk is als er goed geïnformeerde kunstcritici en curatoren in de jury plaats hebben. De prijs leidde ook tot aanschaf van de bekroond werken door Walker Art Gallery hoewel dat principe in 2004 weer is losgelaten en nu optioneel is.

Tot zover deel 1. Morgen gaan we verder met deel 2 en staan onder andere Tate Liverpool en Bluecoat op het programma.