Het leven als spons in De Fabriek

Het overkomt me niet (meer) zo vaak, maar bij het betreden van de fabriekshal krijg ik direct het gevoel dat deze tentoonstelling wel eens een interessant avontuur kan zijn. Hoewel de presentatie in een aanblik is te overzien, wordt direct duidelijk dat elk onderdeel zo haar eigen werking heeft en nadere bestudering behoeft. Midden in de hal hangen, gedrapeerd over een dwarsbalk van de dakconstructie, een platgeslagen blauwe wereldbol zonder continenten en een donkere maan. Beiden zijn geperforeerd. In plaats van platgeslagen of geperst zouden ze ook uitgeknepen kunnen zijn. Op de wanden en de vloer liggen en hangen druppels die weer afzonderlijke werken vormen.

Die ‘druppels’ bestaan ook weer uit allerlei verschillende materialen. Soms zijn het stenen, keramisch uit klei gevormd. Dan weer zijn het medailles van vilt, proppen papier of sponscakes. Ze zijn nooit alleen. Altijd in de nabijheid van andere druppels. Soms liggen ze op een denkbeeldige lijn of vormen ze een groep maar altijd zijn ze op de een of andere manier visueel met elkaar verbonden. Deze losse elementen verwijzen zowel naar de natuur als naar menselijk handelen. Er zijn zoveel onderlinge verbindingen te leggen dat ze samen een wereld vormen die vreedzaam verder kan leven. Het is een tolerante wereld waarin geen van de deelnemers een bedreiging lijkt te vormen voor een andere entiteit.

Bij de tentoonstelling wordt ook een informatieblad verstrekt waarop de afzonderlijke werken door de kunstenaar zelf worden beschreven of verklaard. Maar ik weet niet of ik de achtergronden en ontstaansgeschiedenissen van de werken wel wil weten. Gezien de omvang van de teksten ben ik beducht voor de mogelijkheid dat de werken met allerlei rationele argumenten verantwoord zullen worden, het maakproces ontrafeld of de bedoelingen onthuld. Ik vind de onbegrijpelijkheid en de intuïtieve compositie van deze visuele wereld, en de mogelijkheid om in het werk op te gaan veel aantrekkelijker. Ik dwaal op eigen houtje verder door de hal.

De teksten van het vouwblad bewaar ik voor later, wanneer het terugdenken aan het werk eventueel vragen zal oproepen die beantwoord willen worden. Ik beperkt me nu tot de woorden die daadwerkelijk onderdeel zijn van de tentoonstelling en die grotendeels aansporen tot het gebruik van de zintuigen. Maar ook die woorden heb ik eigenlijk niet nodig om deze werken te kunnen bekijken. Ik bekijk de letters die woorden vormen, maar eigenlijk niet meer zijn dan een verzameling stippen. Ik onderzoek de medailles aan de muur, de fotobeelden op de vloer en de vormen van de cakes zonder te willen weten waarvoor zij dienen. Ik vraag me tenslotte ook niet af waarom ik zelf besta. Ik ben slechts de spons die hier min of meer toevallig terecht is gekomen.

Ondertussen is het beginnen te regenen…
…tijd om naar buiten te gaan.

· r · e · s · p · o · n · g · e · van Isolde Venrooy is te zien tot en met 25 september 2022 in De Fabriek, Baarstraat 38 in Eindhoven.