Badend in het licht van Baden-Baden
Nu we er weer op uit mogen trekken, vinden er ook weer allerlei culturele openluchtmanifestaties plaats. Behalve muziek en theater is er hier en daar ook ruimte voor hedendaagse beeldende kunst. Zoals in Baden-Baden waar de tweede editie van ‘kunst findet stadt’ plaatsvindt. Een persreis naar het zuiden van Duitsland helpt ons om er te komen.
En zo belanden we in Baden-Baden, het Duitse kuuroord waar een eeuw geleden de Russische aristocratie de zomer pleegde door te brengen om te vluchten voor de hectiek van Petersburg en aan te sterken met stoombaden en de stilte van het Zwarte Woud. Nog steeds is dit stadje een plek voor een aangenaam verpozen en zomers flaneren onder het bladerdak van de lommerrijke lanen in het historische centrum. Maar het vredige Duitse stadje met haar bijna Franse atmosfeer wil natuurlijk ook mee met de vaart der volkeren en aantrekkelijk blijven voor nieuwe buitenlandse bezoekers. Het project ‘kunst findet stadt’ probeert daarin te voorzien.
Er zijn curatoren uit Berlijn (directeur Berlinische Galerie) en de academie van München aangetrokken om bekende internationale kunstenaars te selecteren. Na een eerste editie in 2021 met de Deens kunstenaar Jeppe Hein is het dit jaar de beurt aan de Italiaanse Marinella Senatore. Haar ingreep in de stad bestaat uit drie installaties die rond de Kurgarten zijn opgesteld. Zowel in letterlijke als figuurlijke zin brengen de werken verlichting in de zwoele zomeravonden van Baden-Baden. Aan de classicistische façade van de Kurhaus, waarachter het casino schuil gaat, heeft Senatore een wit houten grid bevestigd dat net als de andere twee installaties feeëriek zal oplichten wanneer de schemer invalt.
Op het houten grid zijn enkele ‘feel good’ teksten gemonteerd die zo uit een scheurkalender konden zijn geript. Baden-Baden is een conservatief stadje en dat is ook in dit kunstproject te merken. Het werk is in geen enkel opzicht verontrustend, kritisch, of ontregelend. Zo kwamen deze teksten tot stand door de medewerking van scholieren en docenten van het plaatselijke gymnasium. We willen natuurlijk niet dat er iets geks wordt verkondigd.
In de openbare ruimte rond de Kurgarten heeft Senatore nog twee kleine podia geplaatst waarvan de achterwand ook bestaat uit een LED-installatie met een uitnodigende tekst. In een poging tot interactiviteit worden voorbijgangers aangemoedigd om te dansen of zichzelf te presenteren. In de praktijk zal dat vooral betekenen dat er selfies kunnen worden gemaakt.
Bovendien begrijpen we uit de tekst op het informatiepaneel bij de werken dat het niet de bedoeling is dat er politiek wordt bedreven op de podia. De vergelijking met Speakers’ Corner in het Londense Hyde Park, waar bij de introductiespeech aan wordt gerefereerd, gaat dus niet op. Het ‘Dance First Think Later’ podium wordt dan ook in gebruik genomen door twee jonge klassieke dansers. Voor Pussy Riot is hier duidelijk geen plaats. Russische toeristen zijn hier tenslotte nog steeds welkom, oorlog of geen oorlog.
FREIHEIT HERRCHST NICHT.
Ik ben benieuwd of de organisatie de ironie van deze frase, in het licht van de bombardementen en explosies die nog dagelijks in Oekraïne plaatsvinden, heeft ingezien. Het Fabergé Museum staat ook nog op het programma van onze persreis. Dat museum dankt haar bestaan aan een rijke kunstverzamelaar uit Moskou die regelmatig in Baden-Baden verblijft en in korte tijd zijn collectie op veilingen bij elkaar heeft gekocht. Het was wellicht interessanter geweest wanneer Senatore een tekst in het Russisch had weten in te voegen:
СВОБОДА НЕ УПРАВЛЯЕТ!
kunst findet stadt met Marinella Senatore is nog te bekijken tot en met 4 september 2022 rond de Kurgarten in Baden-Baden.