Back to normal or be alternative?
Tussen een pandemie en een oorlog door zijn er ook voor kunstenaarsinitiatieven weer mogelijkheden voor uitwisselingen en contact. Twee organisaties die een rol spelen dit netwerk treden gezamenlijk op om internationale contacten tot stand te brengen, met een presentatie in Den Haag als resultaat. Het project ‘Back to Normal’ vraagt zich af of er voor kunstenaarsinitiatieven iets is veranderd, of wellicht staat te veranderen.
Alternative Art Guide is in de eerste plaats een website waar informatie over kunstenaarsinitiatieven wereldwijd wordt geïndexeerd. Het geeft een overzicht van de reikwijdte van het netwerk, de densiteit op landelijk of stedelijk niveau en het is daarmee vooral een tool om kunstinitiatieven te ontdekken. Artist-Run Netwerk Europe (ARNE) gaat nog een stapje verder om uitwisseling tot stand te brengen door het organiseren van bijeenkomsten en evenementen en door informatie te delen binnen het netwerk.
De tentoonstellingen van ‘Back to normal’ zijn tot stand gekomen middels een pyramidespel De Haagse initiatieven Trixie, Billytown, Quartair en Hgtomi Rosa treden op als ‘host’ voor twee buitenlandse initiatieven, waarvan er één uit Europa en één van nog wat verder weg afkomstig is. Deze initiatieven leveren net als de host-initiatieven op hun beurt twee kunstenaars om deel te nemen aan een gezamenlijke tentoonstelling. In hoeverre deze kunstenaars met hun werk de afzonderlijke initiatieven vertegenwoordigen is niet duidelijk, maar de combinatie levert in ieder geval een breed palet aan kunstwerken op die normaal gesproken nooit in dezelfde ruimte zouden kunnen worden getoond. Met deelnemers uit Nederland, Georgië, Nigeria, Verenigde Staten, Servië, Venezuela, China, Roemenië, Italië en Curaçao wordt de wereldkaart in ieder geval van een andere kant bezien.
Nog belangrijker dan het samenbrengen van kunstwerken zijn wellicht de nieuwe ontmoetingen die plaatsvinden tussen kunstenaars, curatoren en organisatoren die allemaal onderdeel uitmaken van een enorm netwerk dart normaal gesproken weinig mogelijkheden heeft om elkaar fysiek te treffen en elkaar ook onvoldoende kent. Vandaar dat er in aanvulling op de tentoonstellingen in het openingsweekend ook bijeenkomsten werden georganiseerd om gesprekken op gang te brengen. Een onderliggende vraag daarbij is of de situatie in de wereld aanleiding kan zijn om de werkwijze te veranderen en nieuwe methoden te hanteren om verbinding met de buitenwereld te maken.
Helaas kon ik vanwege verplichtingen elders niet bij het netwerkdeel van de bijeenkomst aanwezig zijn, maar het eerste onderdeel van het zaterdagprogramma bij Billytown heb ik nog wel kunnen bijwonen. Dat bestond uit een interview met wereldburger en curator Sasha Dees die onlangs haar studie naar kunstenaarsinitiatieven in de Caraïben heeft afgerond en een fraai boek heeft kunnen publiceren over dit thema.
In haar gesprek met kunsthistorica Angela Bartholomew legt ze uit hoe de publicatie ‘Entangled Species’ tot stand is gekomen. Zoals dat vaak gaat vormt een verzameling toevallige omstandigheden de basis voor het project: informele contacten, oprechte interesse en een werkbeurs die het mogelijk maakt om te reizen en de vele Caraïbische eilanden en kunstinitiatieven te bezoeken. Met het winnen van het vertrouwen door de persoonlijke ontmoetingen groeit het netwerk en de mogelijkheid om het gehele gebied te verkennen en ontmoeten.
In een gebied waar een hedendaagse kunstinfrastructuur totaal ontbreekt, draait het vaak om de gedrevenheid van een enkeling, het aangaan van persoonlijke contacten en het inzetten van een netwerk om activiteiten of programma met minimale middelen tot stand te brengen. De grote verschillend in omvang van de eilanden levert daarbij steeds weer nieuwe situaties op. De reis die Dees heeft afgelegd heeft op zichzelf ook weer nieuwe onderlinge verbindingen in de Caraïben tot stand gebracht. Daarnaast heeft het een boekwerk opgeleverd dat nadrukkelijk ook als praktische gids wil fungeren en kan dienen voor verder onderzoek en het bevorderen van internationale contacten. Inmiddels is er zelfs een uitgever gevonden om een Spaanstalige editie te maken waarmee het project kan worden verrijkt.
Het ontspannen gesprek met Sasha Dees illustreert direct het grote belang van informele contacten en uitwisseling voor de hedendaagse kunstsector, en de olievlekwerking die uitgaat van informele uitwisselingen. In onze West-Europese neiging naar professionalisering, institutionalisering, vergaderen, beleidsplannen en communicatiestrategieën wordt nogal eens vergeten dat het uiteindelijk om intermenselijk contact en wederzijdse interesse gaat. Wellicht dat de bestrijding van een virusepidemie en een oorlogsconflict daar ook nog baat bij heeft.
Back to Normal is te bezoeken tot en met 24 juli 2022 bij:
TRIXIE @ Scheldestraat 1-11, Den Haag
Trixie x U10 Art Space, Belgrado, Servië
Met werk van: Thijs Jaeger, Jonas Raps, Iva Kuzmanović, Marija Šević, Nina Ivanović, Nemanja Nikolić, Lidija Delić
BILLYTOWN @ Heleen van Doeverenplatsoen 3, Den Haag
The Connection – met CLC Gallery Venture (CN), C5CNM (CN), Sandwich Gallery (RO) en Billytown (NL)
Met werk van: Aaajiao, Bernice Nauta, Bram De Jonghe, Cristian Raduta, Daniela Palimariu, He Wei, Henk Visch, Iede Reckman, Jin Ningning, Kiki Wang, Maja Klaassens, Marc Oosting, Melle de Boer, Nabuqi, Robbin Heyker, Yu Ji, Zhang Miao – Curator: Robbin Heyker
QUARTAIR & HGTOMI ROSA @ Toussaintkade 55, Den Haag
Quartair x Flux Factory, New York / Artisterium, Tiblisi, Georgië
Hgtomi Rosa x MA Project, Perugia, Italië / Uniarte, Wilemstad, Curaçao
Met werk van: Elene Rakviashvili, Lehna Huie, Manuchar Okrostsvaridze, Dana LaMonda, Barney de Krijger, Jan Dirk Adams, Yukari Nakamichi, Quin Qu, Letizia Cassetta and Raily Stiven Yance
Quartair / Hgtomi Rosa
En nog wat beelden van de tentoonstelling bij Quartair waar enkele dagen later nog een andere netwerkbijeenkomst plaats vond…
