The Unbalancing Act in beton gegoten

De ruimtes zijn gevuld met overheersend zachte grijstonen in verschillende vormen; brokken steen tegen een muur geleund in groepjes, rechthoekige stenen in een halve boog gestapeld, stenen platen op de grond, gruis, potloodlijnen op de muur. Behalve die potloodlijnen bestaat praktisch al het andere uit beton. Dat rauwe en zware materiaal geeft een knagend randje aan het verstilde wit en grijs, een disbalans, de unbalancing act.

Maaike Kramer is beeldend kunstenaar en werkt vanuit het medium tekenen. Al haar beelden, installaties en sculpturen zijn terug te herleiden naar haar handschrift en de lijnen die ze zet. Ze vertelt dat ze het tekenen ruimtelijk maakt, een onderzoek doet naar de werking van het ruimtelijke en het tweedimensionale samen. Op welke manier kan je een lijn omzetten naar een andere dimensie en hoe blijft de lijn intact als het een sculptuur wordt? Naast het tekenen heeft ze een voorliefde voor het materiaal beton. Ze kan er veel over vertellen, over de technische kant van het bewerken ervan, over de behandeling en de voorspelling van de uitkomst van het gieten.  Deze twee samen, het omzetten van de platte lijn naar een ruimte en/of een ruimtelijke sculptuur en de kennis van het beton, lijken de basis voor de installaties in de expositie.

Midden in de expositieruimte staat een grote boogconstructie van hout en beton. De stapeling van de brokken steen is het startpunt van een boog en wordt ondersteund door twee in een hoek geschakeerde houten panelen die de vorm verder afmaken. Tot net voor de top zijn de stenen aan elkaar geregen, maar ze maken de boog niet af. Andere stenen en brokken liggen naast de constructie, de bevestigingspinnen steken er uit, ze lijken op de stenen in de stapeling; dezelfde vorm en grootte, dezelfde ronding aan de binnenkant. Je vraagt je af of deze stenen eerst onderdeel waren van de stapeling, was de vorm heel en maakte het van het ene punt op de vloer naar een andere ergens in de ruimte een lijn, zijn ze afgebroken of gevallen? Is het een oefening in techniek of de nabootsing van een archeologische vondst met geënsceneerde brokken op de grond? Op de houten panelen zijn tekeningen en kleinere objecten te zien, die de verwarring vergroten. Maaike laat de betekenis van het geheel over aan de beschouwer.

De kleinere ruimte op de eerste verdieping van het drawingcentre heeft een eigen sfeer, afgezonderd van de rest staat hier een mysterieuze tafel op een wit gelatexed vlak waarvan de snelle streken van de verfroller nog te zien zijn.

Deze tafel is een in beton gegoten idee, een stilzetten van de tijd.  In de aanloop naar de expositie en tijdens het tekenen en noteren van alle ideeën, goot de kunstenaar haar tafel in beton. Elk idee van dat ene moment werd op die manier  vastgezet, letterlijk in beton gegoten. Maar het blijft nooit bij dat ene idee, ze gaat verder en werkt het eerste plan uit of gaat er op door waardoor het verandert en groeit. Zo giet ze dan een volgend idee in beton, en nogmaals en nog een. Elke keer kleine stukjes tijd en gedachtegangen die vastgezet worden. Die laten zien dat een idee geen vast gegeven is, het blijft veranderen en doorgaan en zich ontwikkelen, in het hoofd van de kunstenaar en tegelijkertijd in het hoofd van de beschouwer.

Het is een principe waarvan ik merk dat ik het graag op alle werken in de expositie toepas. Alle beelden en tekeningen zijn op deze manier te benaderen, als in beton gegoten ideeën van één enkel moment. Het idee als uitkomst van lang werken, wikken en wegen, uitproberen en creëren. Een tijdelijke conclusie van alle vragen die er opkomen tijdens het maken of het beschouwen, van de verschillende Ideeën over het werk zelf, over de werkwijze van Maaike of over lijnen en hun ruimtelijke evenknie. Ze staan niet voor altijd vast en zullen met de tijd veranderen. De ene keer gaat dat snel, door bijvoorbeeld de manier waarop je je door de ruimte beweegt en je steeds een nieuwe zichtlijn vindt waardoor andere elementen van het beeld je opvallen. Soms is het een verandering van ideeën op langere termijn, zoals associaties met het werk die ontstaan door gesprekken met anderen.

In haar expositie maakt Maaike het balanceren tussen zekerheden en onzekerheden tot onderwerp. ‘Twijfelen in beton’ is de ondertitel. Het werk draagt verwachtingen en mogelijkheden in zich voor wat er nog meer kan, nieuw werk dat zal ontstaan of nieuwe ideeën waarop je kan voortborduren. Maar juist het ene moment dat is vastgezet door de kunstenaar is van belang en geeft het werk kracht.

Maaike Kramer – The Unbalancing Act is te zien tot en met 12 juni 2022 bij Drawing Centre Diepenheim.