Josje Hattink in het hol van de wolf
Hyperfocus @ Baracca
Kunstenaarsinitiatief Baracca heeft weer een nieuw semi-tijdelijk onderkomen in Den Haag. Na een periode van mobiele presentie met behulp van een schaftwagen is er nu een garagebox in Mariahoeve. Hier zal het komende jaar een serie presentaties plaatsvinden die op afspraak individueel zijn te bezoeken. De eerste exposant is Josje Hattink, die er ook meteen een opnamestudio van heeft gemaakt.
Op de parkeerplaats tussen twee van de vele hoogbouwflats in Mariahoeve wordt ik vanaf de achterbak van een auto (met royale catering) welkom geheten op de nieuwe locatie: een smetteloze ‘white cube’ die zojuist is schoongeveegd. Mijn gedachten zijn meteen bij ‘GARAGE’ in Moskou, een kunstpodium dat begon in een verlaten garage voor stadsbussen en later is uitgegroeid tot een voornaam kunstmuseum. En multinationals zoals Apple en Google beroemen zich natuurlijk ook op het idee vanuit een garagebox te zijn begonnen.
Als gevolg van de stijgende huurprijzen in het centrum van Den Haag is Baracca uitgeweken naar het uiterste randje van de stad. Achter de garagebox begint de polder en het uitzicht richting Leiden. Dat grensgebied van stad en land speelt ook een rol in de tentoonstelling van Josje Hattink. De garage hangt vol met acquareltekeningen over het fenomeen ‘wolf’. Ik krijg zonder verdere uitleg alle tijd om de tekeningen te bekijken. Daarna is het de bedoeling dat er in het donker achter de rode garagedeur een gesprek met de kunstenaar plaatsvindt.
Op de tekeningen zien we wolfspoten en -staarten, verschillende uitwerkingen van een vacht, en hier en daar een schetsmatige weergave van een landschappelijke omgeving. Op de rechterwand zijn felle rode vlakken aan de sobere tekeningen toegevoegd die mij voorkomen als regenkleding en andere vormen van plastic bescherming tegen de weersomstandigheden.
In het midden staat een, met aaibaar tafelkleed bedekte, tafel met microfoons waarvan er één ook in ‘vacht’ is uitgevoerd. Ook de kunstenaar zelf is goed ingepakt en tegen alle weersomstandigheden bestand. In het gesprek dat volgt, wordt naar mijn wolfservaringen gevraagd en hebben we het over Berlijn, de waarachtigheid van de waarneming, de waarheid, het verlangen tot aanraking, onverschilligheid, verliefdheid, het dier, onderdanigheid, cultuur versus natuur; om uiteindelijk terecht te komen bij de kunst.
Hattink vertelt over de rol die het tekenen speelt in haar projecten. Het tekenen is vooral een methode om alle ervaringen en indrukken tot in detail te kunnen onthouden. Hoewel het altijd onderdeel is van haar werkwijze, worden haar tekeningen nu voor het eerst als resultaat getoond. Tegelijkertijd is het onderdeel van een onderzoeksproject dat veel verder reikt.
En dat is ook de bedoeling in deze kunstgarage. Baracca wil geen volledig uitgekristalliseerde presentaties laten zien, maar probeert onder de noemer Hyperfocus zo dicht mogelijk op de huid van kunstenaars te blijven om daarmee ook het ontstaansproces van kunst te ontsluiten en beslissingen ‘on site’ te forceren. Een eenpersoonsbezoek past ook in die opzet en valt eigenlijk min of meer toevallig samen met de huidige Covid-beperkingen. Het plan bestond al langer.
Het gesprek met Hattink is aangenaam en geeft ruimte om over allerlei zaken uit te wijden. In plaats van een interview wordt het al snel een dialoog. Wat er precies met de geluidsopname gaat gebeuren, heb ik niet gevraagd. Later spreken we nog na over hoe verschillende actiegroepen voor of tegen de aanwezigheid van de wolf in Nederland vooral functioneren als platform van andere vormen van politieke actie en polarisatie. De ‘wolf in schaapskleren’ blijkt met name online een vehikel voor buitenlanders, vreemdelingen en vluchtelingen. Hattink volgt deze fora en neemt ook deel om meer over dergelijke standpunten te weten te komen. En ook deze tentoonstelling gaat natuurlijk niet over wolven. In de eerste plaats gaat het over contact, met wat het verst van ons af staat.
De volgende tentoonstelling van Baracca staat over enkele weken gepland. Hoe je er moet geraken, weet ik niet. Exposant is Levina de Wolf (jawel). Er is geen programma online te vinden, dus zet alle zintuigen open of stuur een mailtje naar ibr.ineke@gmail.com of theyouman@gmail.com.