Art but Not for Profit

Pension Almonde is een tijdelijke onderkomen voor stadsnomaden en andere slachtoffers van gentrificatie. Studenten, kunstenaars, pas gescheidenen, vluchtelingen, reizigers en anderen die dringend behoefte hebben aan een verblijfplaats in de stad. Kunstenaar Daan den Houter is een van de initiatiefnemers. Met Stad in de Maak had hij al de nodige ervaring met het beheer van tijdelijke locaties in Rotterdam, maar dan ging het veelal om panden die 8 tot 10 jaar beschikbaar waren voor gebruik door kunstenaars. In de Almondestraat was sprake van verdergaande leegstand met sloop van het woonblok binnen twee jaar. Toch besloot Stad in de Maak om van de gelegenheid gebruik te maken en Pension Almonde vooral te zien als een onderzoek naar permanente oplossingen voor tijdelijkheid. Kun je ook een waardevolle plek creëren waarin tijdelijkheid het uitgangspunt is? Waar niet bezit, maar gebruik de hoogste waarde is? Doordat steeds meer oorspronkelijke bewoners de woningen zullen verlaten, is er sprake van een dynamische vorm van halfleegstand die volgens datzelfde principe kan worden hergebruikt.

Pension Almonde breidt zich dus langzaam uit en biedt ruimte aan een steeds grotere variëteit van gebruikers. Besloten werd om de begane grond te schenken aan verweesde buurtinitiatieven en de bovenwoningen als woon- en/of werkruimte voor kort verblijf te benutten. En zo ontstond een levendige coöperatieve microsamenleving met een Receptie, een gezamenlijke huiskamer (tevens eetgelegenheid), de biologische inkoopvoorraadkast BioBulkBende, de anarchistische kopieerwinkel Woodstone Kugelblitz, een naaiatelier voor het zomercarnaval, Keju Kitchen voor koffie en gebak, computerruimte Mother Dock (met kinderspeelplek), het Marokkaanse verhalenhuis El Khema, wasserette WasBuur, een radiostudio en de witte lege multifunctionele kamer The Blankspace (Book the space, Do your thing , Leave it Blank). Tot aan juli, wanneer de sloophamer zal arriveren, is er dus ruimte voor iedereen met een idee.

Een uitgelezen kans voor de huisvesting van een tijdelijk kunstevenement als de Not for Profit Art Party waarvan Charlien Adriaenssens, programmeur van WORM, de coördinatie op zich heeft genomen. Zij legt uit dat Not for Profit Art Party voortkomt uit Intersections, dat van 2015-2017 als parallelshow bij Art Rotterdam plaats vond en waar gesubsidieerde kunstenaarsinitiatieven zich konden presenteren aan een breed publiek. Nadat Art Rotterdam de initiatieven niet meer kon faciliteren en Intersections stopte, volgde een discussie onder de initiatieven om hun samenwerking voort te zetten. Roodkapje bood onderdak in 2018 en 2019. Daar was voldoende ruimte voor projecties, performance, muziek en allerlei multidisciplinaire kruisbestuivingen. Maar de beeldende kunst sneeuwde er ook onder in het akoestische geweld en festivalgevoel. Vandaar dat Not for Profit Art Party niet lang geleden aanklopte bij Pension Almonde. Nu is weer sprake van een situatie waarbij het ontdekken voorop staat. Een situatie die beter aansluit op de beeldende kunstpraktijk. Bovendien kan Pension Almonde onderdak bieden aan de kunstenaars die er namens de initiatieven exposeren waardoor het werken op locatie wordt verstevigt. Er zijn enkele basisafspraken gemaakt ten aanzien van de ruimteverdeling en het aantal kunstenaars (2) per initiatief, en de organisaties hebben eigen geld ingelegd voor de noodzakelijke kosten zoals de promotie van het event. De kunstenaars hebben een week hun intrek genomen in het pension om de exposities te voltooien.

De reis door Pension Almonde begint bij de receptie waar een overzicht hangt van het huizenblok en de vele verschillende onderdelen. Vanuit de receptie komen we via een gat in de muur en het trappenhuis bij de expositieruimten op de eerste en tweede verdieping. De combinatie van drukte en krapte doet denken aan een woningbezichtiging in de overspannen huizenmarkt. Maar de woningen zijn, op de keukentjes na, ontruimt en ingericht als expositiekamers.

In sommige kamers treffen we een achtergelaten of ingerichte situatie aan zoals bij Data Bosma die namens Nieuwe Vide (Haarlem) een spirituele offline relaxruimte heeft ingericht met orthopedische knuffelkussens in de maten: huisdier, individu en groeps. Ook wordt er een internetrouter ingezegend met witte salie en wierrook (video).

Dan weer is er sprake van een constructie zoals de houten vlonderroute over een vloer van Almonde-schuursel door Simon Niks in samenwerking met Vanina Svetkova bij SIGN uit Groningen. Bcademy toont kleine werkjes van studenten uit hun opleidingsprogramma waaronder een mobiele zakdoekdoos die stuurloos rondrijdt op weg naar verdriet. In de keuken zijn Xpub-studenten van Piet Zwart Institute in de weer met elektronische opstellingen. Zo kun je er de radiofrequentie (RFID-scan) van je creditcard laten uitlezen en omzetten in muziek en kun je aan de slag met een moderne sensorgestuurde versie van een soort theremin instrument.

PrintRoom doet haar naam eer aan en heeft verschillende kunstenaars gevraagd om behang te ontwerpen voor Pension Almonde. Uitgangspunt zijn foto’s die in de verlaten woningen zijn gemaakt van de achtergebleven behangdessins. Het nieuwe behang is onder de noemer The Almonde Papers opnieuw aangebracht in de woning waardoor de nieuwe patronen zowel met elkaar als met de ruimte een dialoog aangaan. De collectie is ook als publicatie gedocumenteerd en verkrijgbaar. Een mooi geslaagd en gelaagd in-situ project.

Zo staat je in elke woning dus weer een nieuwe verrassing te wachten, wat het event een stuk interessanter, avontuurlijker en plezieriger maakt dan de overdadige voorspelbaarheid en opgedofte keurigheid van Art Rotterdam. En gedurende de reis door Pension Almonde is er op verschillende manieren gelegenheid om te chillen, met performances, eerlijk eten en sociaal contact.

Dus doe jezelf een plezier en gun jezelf een Not for Profit ervaring in Pension Almonde (op loopafstand van Rotterdam Centraal).

In juli gaat Pension Almonde tegen de vlakte. Stad in de Maak hoopt dan voldoende onderzoeksresultaten te hebben om te komen tot een bidbook voor permanente tijdelijkheid in de stad. De resultaten zullen worden gedeeld. 

Not For Profit Art Party met o.a WORM, Extrapool, VHDG, Nieuw Vide, PrintRoom, Piet Zwart Xpub, Tetem, Expoplu, Bcademy en SIGN bij Pension Almonde.

Van 6 t/m 9 februari zijn de presentaties te bezichtigen in de Almondestraat (tussen huisnummers 141 en 235) in Rotterdam.

Vrijdag 7 februari 12:00-18:00 uur
Zaterdag 8 februari 12:00-18:00 uur
Zondag 9 februari 14:00-18:00 uur