The First Night of Experimental Boredom

Het toegestroomde publiek had zich voor The First Night of Experimental Boredom flink uitgedost (het is tenslotte zaterdagavond). Vrijwel alle bezoekers gingen passend gekleed in stemmige grijstinten, tot aan het meer fundamentele diepzwart. Met hier en daar een opstandig rood sjaaltje.

In het 222-atelier werden de gasten ontvangen met een halfuur durende video van Jolanda Jansen waarin een geprononceerde dameshand langzaam een serie elementaire gebaren afwerkt. Zonder nadere toelichting bleek het de start van een videoprogramma waarin kunstenaars hun visuele statements over verveling poneerden.

David Sherry sleept in Celebration of Failure een pallet met kartonnen dozen door het centrum van Glasgow. Terwijl we naar de video kijken, spreekt curator Frans van Lent een tekst uit waarin Sherry zijn ervaringen van die dag deelt. Hoe hij probeert om het gedrag van meer professionele ‘collega’s’ over te nemen. Hoe omstanders hem keer op keer te hulp schieten om de lege dozen op te rapen die van zijn wankele stapel vallen. En hoe hij wordt aangesproken door de politie die hem al een tijdje via CCTV-camera’s aan het volgen is en zich ondertussen wel eens afvraagt waarom hij koers zet richting de snelweg? Het illustreert hoe omstanders vanuit hun onbegrip blijven zoeken naar betekenis in zijn handelen, ondanks het feit dat hij in elk gesprek uitlegt dat hij slechts een kunstwerk uitvoert.

De clichématige leegheid van beautyvlogs krijgt vorm in de ultrakorte video Hey Guys  van Laura Gillmore waarin de videoboodschap is teruggebracht tot de kenmerkende suikerzoete openingsgroet van de huidige generatie online celebs.

Behalve videoprogramma’s worden er ook live performances uitgevoerd in de kelder van het pand. Het zijn sobere acties waarin de duur van de uitvoering een bepalende factor is voor de vervelingservaring. Nataly Fyfe eet van binnenuit langzaam haar papieren kubusmasker op… om het uiteindelijk op de grond uit te spugen. Ienke Kastelijn nodigt de aanwezigen uit om samen met haar een half uur niets te doen (waarop een deel van het publiek naar boven snelt om zich met de verveling van de andere exposerende kunstenaars te vermaken).

In de gangen van het atelierpand Singel222 staan diverse videoschermen opgesteld met werken die zich continu herhalen.  Zo zien we een verzameling cirkelvormige beelden uit de verzameling van Duncan Poulton. En een parklandschap dat door Kayleigh Smetsers stapsgewijs wordt afgedekt met digitale post-it notes die de saaiste plekken toedekken. Emilia Grzeczka vertelt in haar video To Eat waarom zij voor 8,20 euro per uur zo graag servetjes vouwt. Het levert haar zelfs ‘vakantiegeld’ op. De meditatieve handeling van het vouwen leverde haar bovendien een titel op voor een kunstwerk in wording. Nico Parlevliet ontvangt de bezoekers in zijn atelier om hen er in het donker kennis te laten maken met alle geluiden die zijn elektrische apparaten voortbrengen.

Na onze dwalingen door het gebouw volgt een tweede videoscreening in het 222-atelier met een aantal videowerken waarin de verveling tot een hoogtepunt wordt gebracht. Guillaume Dufour Morin doet verslag van zijn Canadese winteravonturen in de sneeuw. De ruwe montage laat zien hoe hij op verschillende toplocaties midden in het beeld rechtop staat om vervolgens zijwaarts om te vallen. Een doe-activiteit die hij blijkbaar ook zijn kinderen heeft aangeleerd. Topp & Dubio proberen in Peel at the Corner de gedrukte opdracht op een sticker te weerstaan. En Frans van Lent deelt een onverstaanbare conversatie over het landschap tijdens een wandeling vanuit de bergen naar de Schotse rotskust.

Het audiovisuele VONK-collectief toont een video waarin een viertal vierkante vlakjes afwisselend geel en zwart kleuren, gesynchroniseerd op elektronische plop-geluidjes. Na enkele minuten horen we het publiek in de zaal voor het eerst zuchten, kreunen, steunen en kuchen. We naderen het omslagpunt waarin belangstelling in verveling overgaat. Niemand heeft enig idee hoelang dit kunstwerkje nog gaat duren. De vrijwillige deelname die we in de kelder nog voelden, is hier voor het oplichtende beeldscherm getransformeerd in een pure martelgang. Met elk plopje voelen we een nieuwe waterdruppel op ons kale hoofd uiteen spatten. Dit is pure terreur. Toch komt het aanwezige publiek niet in opstand. Het wist waarvoor het was gekomen en beseft dat dit het resultaat kan zijn.

Wanneer de audiovisuele marteling ten einde komt, wordt het publiek getrakteerd op een interactief spel met gekleurde post-it notes waarmee iedereen zichzelf en de ander beplakt. Om vervolgens alle notitieblaadjes dansend, springend en schurend op de vloer te laten dwarrelen. Van verveling lijkt opeens geen sprake meer. Iedereen is uitgelaten en danst blijmoedig in het rond.

The First Night wordt afgerond met een avondwandeling door het stille centrum van Dordrecht. Op verzoek van Jackson Moore hummen we ons een weg naar het einde van de nacht: Intercession. Moore verzamelt ons gehum via zijn voice-mail en geeft ons zijn telefoonnummer. Onderweg mogen we onder leiding van Deirdre McLeod nog een vierkant stuk trottoir bestuderen en luisteren we nog naar een saaie tekst van Heinrich Obst.

De finale vindt plaats bij een winkel in de Voorstraat waar Joyce Overheul haar 24-uur durende video toont waarin een vrouw 24 uur lang door de camera van Overheul wordt gevolgd. We arriveren bij de etalage wanneer de vrouw in de video juist haar tanden poetst om naar bed te gaan. We wachten tot het moment waarop zij het licht uitdoet, maar dat duurt langer dan gedacht. Opnieuw wordt ons geduld op de proef gesteld.

Dit was de eerste nacht. De volgende morgen zie ik op de Facebook-eventpagina de eerste reacties:

U bent dus gewaarschuwd. Zet ‘m alvast in uw overvolle agenda.

The First Night of Experimental Boredom bij 222Lodge in Dordrecht met werk van Andrew McNiven, David Sherry, Deirdre Macleod & William Mackaness,Duncan Poulton, Emilia Grzeczka, Esther Polak & Ivar van Bekkum, Frans van Lent, Greig Burgoyne, Guillaume Dufour Morin, Heinrich Obst, Ienke Kastelein, Jackson Moore, Jolanda Jansen, Joyce Overheul, Kayleigh Smetsers, Kristel Rigaud, Laura Gillmore, Manuela Porceddu, Marie Claire Gellings, Natalie Fyfe, Nico Parlevliet, Sandra Araújo, Topp & Dubio and VONK.