BEUYZ ‘n the HOOD

Als je er over nadenkt, bestaan er nogal wat zaken die niets met elkaar te maken hebben. Maar ze kunnen allemaal onderdeel zijn van kunst, en in een tentoonstelling bij elkaar worden gebracht. Gewoon omdat het kan. En in die nieuwe setting zullen ze dan wel iets met elkaar te maken gaan krijgen.

Een van de eerste onsamenhangende werken die me opvalt in de tentoonstelling is een klein werkje van Vincent Dams. Daarin zien we een minuscuul klein meisje touwtjespringen op een plateau. Het plateau heeft een geboetseerd mannenhoofd doorkliefd waardoor de buste is gehalveerd. Het werkje is een getekende sculptuur. Maar tegelijkertijd ook een animatiefilm. Er zijn twee fasen van het touwtjespringen afgebeeld: up en down. Niets van wat je ziet heeft iets met elkaar te maken, maar dat krijgt het natuurlijk wel. Vincent Dams is een heel vervelende kunstenaar. Voortdurend brengt hij dingen samen waarvan ik dacht dat ik ze goed uit elkaar kon houden.

Het tafereel van het touwtjepringen is afgebeeld in een lege grijze ruimte. Een ruimte waarin je kunt denken. En daar begint de relatie met het werk van Henny Overbeek. Hij maakt dergelijke ruimtes. Met balpen tekent hij kringeltjes op vellen papier. Net zolang tot het vel vol is en het beeld leeg. Dat is nogal tegenstrijdig. Behalve enig kleurverloop is er geen compositie. Het formaat lijkt er ook niet toe te doen. De meeste formaten zijn staand. Maar Overbeek heeft ook een groot parallellogram vol getekend. Gewoon omdat het kan, denk ik.

Het werk van Overbeek is geheel vrij van ideeën. Vincent Dams loopt er juist van over. Het contrast tussen deze twee werkt. Dat vindt galeriehouder Jaap Röell van KuuB ook, en daarom heeft hij ze bij elkaar gebracht. Want deze tentoonstellingsplek wil ruimte geven aan het denken. Hier vind je geen expressionistische kunst of grote artistieke gebaren, maar gedachten en verstilling. De ruimte is er ook op ingericht en bevindt zich uit de loop in een stil straatje achter de Dom. Toch is het druk op de opening. Men weet het blijkbaar te vinden. De galeriescene van Utrecht is niet zo groot en KuuB heeft daarin een eigen plek. Maar het programma beperkt zich niet tot Utrecht. Henny Overbeek woont en werkt weliswaar in Utrecht, maar Vincent Dams niet. Ze volgden dezelfde kunstacademie in Den Bosch, maar niet tegelijkertijd. Ze werden door anderen bij elkaar gebracht en het klikte, ook al heeft hun werk nauwelijks raakvlakken. Overbeek werkt uitsluitend met balpen, terwijl het gele potlood in het werk van Dams een hoofdrol speelt. En zo zijn we weer terug in de tentoonstelling.

De werken van Overbeek zijn duidelijk, visueel aanwezig en zullen niet snel misstaan in een kantoor of andere representatieve ruimte. Het is contemplatief van aard. Het werk van Dams laat zich niet meteen als kunstwerk duiden. Het vergt nieuwsgierigheid van de kijker en flexibiliteit van de geest. Het werkt op de lachspieren. En het zit vol verwijzingen naar de kunstgeschiedenis.

Collega-kunstenaar en waarschijnlijk vriend Paul Segers opent de tentoonstelling met een performance die ook niets met de tentoonstelling te maken heeft. Er is een tekst, er zijn handelingen, er is enig confronterend naakt in de vorm van een mislukte striptease en er is een ‘grande finale’, omdat een performance nu eenmaal verwachtingen schept die op de een of andere manier moeten worden waargemaakt. Voor een opening gelden regels net als voor de tentoonstelling waarin al het werk keurig is ingelijst en uitgelicht. Maar verder klopt er niets van. We zien een maquette van een villa met vier totaal verschillende aangezichten, een grote wand met handgeschilderde posters, er ligt een keramieke blauwe sok in de hoek en René Daniëls wordt geëerd met een casettebandje. Ik zie dat de ballpointwerken van Overbeek het eigenlijk heel goed doen in een boekje. Je gaat bijna denken dat Beuyz ‘n the Hood een hele slechte tentoonstelling is. En dat is het ook. Maar die is op de tweede verdieping. Op de eerste is louter ‘fine art’.