Kunstenaar springt van balkon
Wanneer wordt kunstnieuws gewoon nieuws? Meestal pas als er iets mis gaat. Bijvoorbeeld wanneer stanley brouwn zich, zelfs ná zijn dood, niet laat exposeren op de Biënnale van Venetië. Of wanneer Beatrice Ruf als directeur van het Stedelijk moet worden zurückgerufen. Of wanneer een kunstenaar van het balkon springt. Dat laatste deed Rick van Meel. Gelukkig loopt het allemaal goed af.
Tientallen mensen in een buitenwijk van Parijs hielden onlangs hun adem in toen een jongetje aan een balkonrand van een flat bungelde en naar beneden dreigde te vallen. Hij werd gered door een man die niet kon klimmen en die geen idee had van afstanden en dimensies. Maar die zich desondanks, met gevaar voor eigen leven, vanaf de straat een weg naar de vierde verdieping klom om de kleuter te redden. Een heldendaad. De beelden gingen viral.
De man bleek een ‘illegaal’ zonder papieren. Toch besloot de politie niet om zijn ‘illegale’ reddingsactie ongedaan te maken en de orde te herstellen door het jongetje weer aan de vierde verdieping terug te hangen; om vervolgens de brandweer te bellen. Integendeel. De illegaal mocht op visite bij de president. Hij werd gelegaliseerd als Fransman en hij kreeg een baan aangeboden bij de brandweer. Wonderlijk. Wat verbeeldingskracht en een gebrek aan ruimtelijk inzicht allemaal niet teweeg kan brengen!
En nu is er een kunstenaar die van het balkon springt. Het nieuws deed me denken aan de fameuze fotomontage van Yves Klein die 60 jaar geleden in een andere Parijse buitenwijk, vanaf een 2 meter hoog stenen muurtje, een ultieme sprong waagde in de vrije ruimte. Ook om in de krant te komen. Weliswaar zijn eigen krant, maar toch.
Zijn sprong in de leegte was een wanhopige poging naar totale vrijheid. Klein verklaarde zich kunstenaar van de ruimte. Ook dit beeld ging viral, maar verspreid over 60 jaar. Kunst werkt langzamer. Ik denk ook niet dat hij de Franse president mocht ontmoeten, na deze historische actie.
Rick van Meel is ook kunstenaar van de ruimte. Maar Van Meel is zich zeer bewust van maten en dimensies. Hij bestudeert ze en leest er boeken over. Maar hij maakt ook fraaie open en gesloten constructies van de ruimte, waarbij alle meetkundige dimensies met nadruk worden aangegeven in de vorm van pijlen en meetstaven. Alleen de getallen laat hij weg. Maar als kijker worden we, wanneer we naar zijn werk kijken, ons wel zeer bewust van het feit dat ruimte een maatvoering heeft. Vorig jaar viel Van Meel al op met een groot werk van 203 x 253 x 189 cm waarmee hij afstudeerde op het St. Joost in Breda. Die maten doen er niet toe natuurlijk, maar hij heeft ze toch gemeten en ergens genoteerd. Want ruimte, dimensies en metingen behoren tot de universele kennis en zijn het resultaat van wetenschappelijk onderzoek.
Nu toont Rick van Meel enkele nieuwe, en veel kleinere, werken bij The Balcony, een bescheiden etalageruimte in de Haagse binnenstad. En het werk past er op een wonderlijke manier. Het is opgesloten, maar door de spiegeling van de etalageruit toont het zich ook buiten de etalage en kunnen we de modellen als balkons aan de gevels tegenover The Balcony zien hangen. Ik ga bijna vermoeden dat Rick van Meel, als een kleine Maurizio Cattalan, nog ergens aan een balkonrek hangt te bungelen in de hoop door een passerende held (ik?) te worden gered. Maar hij is nergens te bekennen. Hij moet er vanaf gesprongen zijn. Verdwenen in de ruimte, in een andere dimensie of next level.
Gelukkig laat de kunstenaar ook voor ons als toeschouwer nog voldoende ruimte achter. Net als Yves Klein die precies 60 jaar geleden een lege vitrine tentoonstelde bij Gallery Iris Clert in het centrum van Parijs. Hij noemde het: La spécialisation de la sensibilité à l’état matière première en sensibilité picturale stabilisée, Le Vide (The Specialization of Sensibility in the Raw Material State into Stabilized Pictorial Sensibility, The Void). Het was de ruimte die overbleef nadat Klein alles uit de galerie had verwijderd en hij de muren wit had geschilderd. De ‘white cube’ was geboren. Tijdens de opening van de expositie stonden er 3000 mensen op de stoep om de tentoongestelde leegte te komen bekijken. Precies evenveel als er deze maand in Den Haag een blik zullen werpen in The Balcony en zich even bewust worden van de tentoongestelde ruimte. Dat is natuurlijk slechts een schatting en geen meetkunde. Ik heb de bezoekers niet geteld.
Rick van Meel jumps of the balcony is nog tot en met 30 juni (24/7) te zien bij The Balcony, Herenstraat 14A, Den Haag.