Spaanse sferen in 1646

Je loopt bij 1646 naar binnen en bent eigenlijk weer buiten, want je kijkt naar twee buitenramen die in de binnenmuur zitten. Het zijn de buitenramen van de andere ruimte.

1646 heeft wel meer ervaring met totale metamorfosen. Ik herinner me de expositie met de bar van Simon Wald-Lasowski, de draaiende kaars van Bram de Jonghe, of dat het ineens 1609 bleek te zijn. Creativiteit houdt niet op bij de kunstwerken zelf.

Culturen, rituelen, roddelen, kleding, familie: deze onderwerpen vallen meteen op.

Met name het onderwerp familie valt op, zoals ook Gema Melga van This is Jackalope in de ‘conversatie’ van 1646 signaleert. Carmen legt dat uit: ‘Je moet heel kwetsbaar zijn als je met andere mensen een connectie wil maken. Ik verwonder me daarom over de relatie tussen familie, performance en kwetsbaarheid.’

In het achterste deel kom je op een binnenpleintje met terrasjes. Volgens Carmen Roca Igual een plek zoals je vaak in Spanje ziet: ‘Een ruimte waar mensen hun was ophangen (dat zal ruiken naar ieders sigaretten en maaltijden), wat planten hebben staan en praten met de toevallige buurman of buurvrouw.’

Een Frans balkonnetje waar haar moeder staat, een beetje ontevreden kijkt naar de personen die beneden rondlopen. We schuifelen kennelijk nog iets te luid rond.

Her en der digitale schilderijen van bomen, een kerk en de zee. Beelden die met de video te maken hebben waar je hier en daar een boompje ziet bewegen, een golf ziet klotsen, een vlokje zand ziet opwaaien.

Dat is een mooi contrast met de levendige, gevarieerde en kleurrijke video Apatía y devoción. Twee dames (waarvan Carmen er zelf een is) reizen door Spanje. Overal poserend, maar op een beetje twijfelachtige plaatsen (stopborden, langs de snelweg).

Ze komen bij een berg. ‘Kan ik ook spiritueel zijn als het komt uit egoïstische motieven?’ Daarna in een kerk: ‘Als we dit scannen, kunnen we online bidden. Misschien is dat makkelijker dan mediteren op een berg.’ ‘Met tien sessies krijg je gratis tarotkaarten.’

Daarna voor de deur bij een tempel: ‘Laten we kijken of er iets op ons afstraalt.’

Een wonderlijke wereld van selfies, instagram, tiktok, qr-codes en het zoeken van een spirituele connectie met hulp van dat alles.

Veel kunstwerken bevatten verwijzingen naar onze relaties met digitale media, maar weinig staan volgens mij echt stil bij de absurditeit van digitale media zelf. Als je niks filmt of iets post, is er geen getuige, heeft het moment misschien wel nooit bestaan.

Dus dan moet je wel teksten plaatsen als: ‘rewatching the virgin suicides, drinking coffee in the bathtub, reading, essential oils, scrolling through pinterest and listening to music <3’.

Carmen Roca Igual zet er allerlei vriendelijk prikkelende vraagtekens bij. En gebruikt zichzelf als lijdend voorwerp. ‘Wat staat er eigenlijk op je shirtje?’ ‘Komt van de markt, ik weet niet wat er staat, ik ben niet zo goed in Engels.’ (Er staat op: I love gossip.)

Veel van die dubbelzinnigheden dringen pas de tweede keer door. Als je dan leest dat Carmen Roca Igual veel bezig is geweest met maskers en face filters (bekijk maar haar eerdere film Novel bijvoorbeeld), besef je dat er nog een flink stuk ontgonnen kunstland te ontdekken ligt.

Laatst zag ik al een Netflixdocu waarbij iemands gezicht was vervangen door een deepfakegezicht. Films met jonge varianten van oudere acteurs: ook dit is nu de normaalste zaak van de wereld. Het is een voorportaal van een digitale revolutie die we nog niet helemaal beseffen.

Tan lines from a spiritual retweet bewijst dat wat je te vertellen hebt niets aan kracht inboet als je het op een lichtvoetige manier doet, en lichtvoetig is het werk van Carmen Roca Igual. Ik hoop dat ze deze frisse stijl kan blijven volhouden.

Tan Lines from a Spiritual Retweet duurt nog een week, tot 23 oktober. 1646 is op donderdag, vrijdag, zaterdag en zondag open.

Heb je lol in tiktok? Je kunt met 1646 je eigen tiktokscènes opnemen.

(Vertalingen van quotes naar het Nederlands door de auteur. )