Invest Week Interview #9: Alexandra Martens

Alexandra Martens studeerde in 2014 af aan de KABK. Haar oeuvre bestaat tot nu toe voornamelijk uit tekeningen en 3-dimensionaal werk.

Op haar atelier in MAAKHAVEN spreken we over onverklaarbare fenomenen als spirituele ervaringen, parallelle werelden en hoe de wetenschap deze soms lijkt te kunnen ontrafelen, maar daarbij vaak het mysterie vergroot door nieuwe vragen op te werpen.

Martens is geïnteresseerd in het metafysische en dat wat wij in onze Westerse maatschappij geneigd zijn “bovennatuurlijk” te noemen. In haar “Dictionary for the unbeliever” zal het woord “bovennatuurlijk” (of in het Engels, de taal waarin het gesprek wordt gevoerd “supernatural”) bovendien niet misstaan. Met dit boekje, waaraan Alexandra momenteel werkt, is zij op zoek naar de herkomst van veelal samengestelde woorden die betrekking hebben op het ongrijpbare van het leven en probeert zij deze te herdefiniëren. “Een woord als “nachtmerrie” bijvoorbeeld, waar komt dat vandaan? Hier schuilen vaak mooie verhalen achter. Wat ik grappig vind is de invloed die auteurs van woordenboeken op de taal hebben. Al onze kennis is “a bit wavy”; het is hun interpretatie die de woorden betekenis geeft en het zijn deze woorden die bepalen hoe we onze werkelijkheid vormen voor de komende eeuwen.”

Het werk This House is Brittle (2014) laat in koper de contouren van een huis zien die met elkaar verbonden zijn met koperdraad. Op de bodem tussen de contouren in ligt een tapijt van kooltjes. Alexandra vertelt: “Met deze materiaalkeuze heb ik een elektrische spanning voelbaar willen maken. Het frame van het huis gebruik ik als metafoor voor alles wat onder tastbare materie valt, zowel menselijke als niet-menselijke fysieke objecten. Waar mijn sculpturen vaak de sporen laten zien van de aanwezigheid van mensen, ben ik in mijn tekeningen concreter. Gedurende mijn opleiding aan de academie voelde ik me niet altijd vrij om te tekenen. Pas na mijn eindexamen werden mijn tekeningen een wezenlijk onderdeel van mijn werk. Het is een medium waarmee ik mij goed uit kan drukken en waar ik veel plezier aan beleef”

Fiddle, Fiddle This House is Brittle (2014)

Codigo (2015)

Alexandra vertelt dat ze verwantschap voelt met het werk van Mark Manders: “Zijn werk bestaat voor een deel uit objecten die je niet direct herkent, maar waarin wel een menselijke aanwezigheid voelbaar is. Ik ben geïnteresseerd in dat wat niet uit te leggen valt, maar wat je wel kan voelen en ervaren, zonder het te kunnen bewijzen. Weinig in het leven is te bewijzen en ik geloof dan ook dat “de waarheid” niet bestaat. De geschiedschrijving bijvoorbeeld, verschilt per land en cultuur en de mate van waarheid ervan is altijd onzeker.

In mijn jeugd heb ik in veel verschillende landen gewoond, waaronder in Mexico. Het spirituele zoals bijvoorbeeld ervaringen met geesten, maken daar veel meer deel uit van het dagelijks leven. Iedereen heeft er wel een verhaal over te vertellen. Dat is een groot verschil met de zogenaamde “nuchterheid” waar Nederlanders om bekend staan. Je wordt hier al snel voor gek verklaard bij het aansnijden van een dergelijk onderwerp. Door in zoveel verschillende landen geleefd te hebben, heb ik gezien hoe verschillend dingen geïnterpreteerd kunnen worden. Iedereen heeft in zijn hoofd een eigen systeem van denkpatronen die een realiteit vormgeven. Een van de installaties die ik tijdens mijn eindexamententoonstelling presenteerde gaat hierover.” Alexandra laat afbeeldingen zien. Op twee banieren aan de wand hangt een gezeefdrukt patroon van in verschillende kleurcombinaties felgekleurde dwarsdoorsneden van hersenen. De banieren worden met elkaar verbonden door een dik soort metaaldraad, loodrecht naar beneden over de muur en daarna over de vloer waar de draad vormen aanneemt die mij doen denken aan dat spel waarbij je zo’n draad met een ringetje moet volgen zonder het te raken. In het midden van dit alles staat (wat mijn hersenen onmiddellijk herkennen als) een kruk met een doek waaronder een ondefinieerbare vorm schuilgaat. Het doek zelf is bewerkt met allemaal kleine steekjes van bont gekleurd garen, net als het patroon van de hersenen maar dan uitgewaaierd.

Alexandra: “Dit werk verbeeldt het samenkomen van al die verschillende denkpatronen die zich in onze hersenen bevinden, hoe deze processen functioneren en invloed hebben op hoe wij de materie zien of zelfs, wie zal het zeggen, hoe deze materie zich vormt. Wat zich onder het doek bevindt is een groot mysterie, een magische truc.”

“Het geloof als systeem vind ik ook een wonderlijk fenomeen. Ik heb het gevoel dat in het Westen de wetenschap in een rap tempo tot een nieuwe religie aan het verworden is. Dingen die ooit als magisch gezien werden, worden met deze vlucht soms realiteit. Zoals een camera die foto’s zou kunnen maken van je botten ooit een mythe was die nu werkelijkheid geworden is in de vorm van de röntgenfoto.

The Quest (2014)

Een ander voorbeeld zijn de vele ontwikkelingen die op dit moment plaatsvinden in virtual reality.”

Alexandra vertelt mij over een website futurism.com waarop de laatste wetenschappelijke doorbraken en technologische innovaties worden gedeeld. Er staat een video op met de titel Holoportation is here, wat klinkt als de mogelijkheid van het teleporteren van een hologram. Te zien is hoe met nieuwe 3D opname technologie mensen worden gefilmd en tegelijkertijd waar dan ook ter wereld, op ware grootte kunnen worden geprojecteerd. Het verschijnsel teleportatie, met name bekend uit sciencefiction, komt hierin wel heel dicht bij de realiteit.

Er is veel werk (in ontwikkeling) te zien in het atelier van Alexandra; keramische knoflookbolletjes met parelmoerachtige glans, een apenmasker met gouden tanden, vormen van uitgetrokken kiezen met wortels van bijenwas en twee grote rechtop staande vormen van punthoeden.

work in progress ­ – studioview

“Knoflook wordt veel gebruikt in mythen met vele doeleinden zoals geluk, bescherming en genezing; allemaal betekenissen die wij mensen eraan hebben toegeschreven. En die verstandskiezen, vind ik een interessant fenomeen alleen al door hun naam (die in het Engels niet anders is; wisdom teeth) plus het gegeven dat het merendeel van de mensen ze hier laat verwijderen.

Work in progress

Between You and I (2015)

Ik hou van materialen met een geschiedenis en een symbolische waarde die met de hand goed zijn vorm te geven. Graag kijk ik rond in het museum van Oudheden in Leiden hoe allerlei gebruiksvoorwerpen ooit met de hand zijn gemaakt en hoe ze hun vorm ontlenen aan hun doel. De ontstaansgeschiedenis van die dingen vind ik interessant, daar waar het allemaal begonnen is en de hele ontwikkeling ervan.”

work in progress ­- studioview

Telepathy (2016)

Links: Alexandra Martens

 In aanloop naar de aanstaande Invest Week in juni presenteert Jegens & Tevens in samenwerking met Stroom Den Haag een reeks persoonlijke portretten. Jonge kunstenaars die een Pro Invest subsidie hebben ontvangen en een selecte groep (inter)nationale curatoren worden door Jegens & Tevens geïnterviewd. Het doel van de jaarlijkse Invest Week is dat de kunstenaars feedback en reflectie op het eigen werk ontvangen van een groep ervaren curatoren, critici en kunstenaars uit binnen- en buitenland. Tot aan 27 juni 2016, als de Invest Week start, komen alle deelnemende kunstenaars en curatoren hier uitgebreid aan bod. Meer informatie over de Invest Week is binnenkort te vinden via www.stroom.nl.