De wereld redden van harmonie @ 1646
Alledaagse objecten die met een andere context een andere betekenis krijgen: het thema van het tentoongestelde werk van Simon Wald-Lasowski. Het levert in 1646 met de expositie He saved the world from harmony een kunstzinnig rariteitenkabinet op waar de vrolijkheid van afspat.
Denk daardoor niet dat Simon Wald-Lasowski (die in Parijs is geboren en al heel lang in Amsterdam woont) geen serieus persoon is. Dat blijkt uit de e-mailcorrespondentie met Marjanne van Helvert die je er bij de expositie bij krijgt.
In zijn werk zit een duidelijke kritische noot op de menselijke consumptiedrang. Maar het is zachte en vriendelijke spot – je mag er om grinniken. De tekst geeft daar nog iets meer context bij en dat is wel zo prettig.
Van belerende exposities met maatschappijkritische invalshoeken moet hij bijvoorbeeld niets hebben: ‘Ik houd meer van tentoonstellingen die bezoekers stimuleren om poëtische en absurde links tussen de stukken te maken, en hun eigen narratief te bedenken.’
Wat je bij zulke exposities bijna vergeet, is dat de maker een mens is, en geen verlengstuk van de politiek. Simon Wald-Lasowski: ‘Veel van mijn stukken zijn een poging om middelen te creëren die me toelaten om het rustig aan te doen, en mijn algemene gevoel van angst te beheersen.’
Mooi vind ik ook dat hij hieraan toevoegt: ‘Hoe akelig mijn ruimtes ook mogen zijn, ik betrap mezelf er regelmatig op dat ik er een tijdje in zou willen wonen.’
Een miniwereldje van satirische vrolijkheid
Kortom: je bevindt je in 1646 in een miniwereld van satirische vrolijkheid die zich niet simpel laat uitleggen of plaatsen. Zoals de bijzondere wandelstok die daar onder de trap ligt. De wandelstok lijkt wel opgebaard in een grafkist – een laatste rustplaats. Is dat wrang voor een wandelstok of juist een mooie, rechtvaardige plek?
De blikvanger van de expositie zet ook aan het associëren: een sculptuur van een ober die tegelijk zandloper is. Het is ook de naamgever van de expositie.
Daarbij heb ik een sterke associatie met koffie – niet alleen door het beeld van de ober, maar ook door het bruine zand in de zandloper dat op koffie lijkt. Er is vast ook veel koffie nodig voor de energie die het kost om het object elke dag om te keren, wat volgens een medewerkster van de galerie nog best een klus is.
Een eigenaardig en kwetsbaar object. Wald-Lasowski: ‘Geen idee of dit een maand tentoonstelling zal overleven.’
De reusachtige slowmotionbeelden in ‘A warm soothing bath of plastic soup!’ (een robotpop? een quasi-sneeuwglobe?) zijn prachtig inventief.
Aan de wand kijken er twee zakenmannetjes naar. De een fluistert de ander wat in zijn oor, vermoedelijk zal het vooral hoon en spot zijn over de video’s in dezelfde ruimte. Dit is een werkje van Guiseppe Cappe – een kunstenaar van porseleinen beelden. Ook het Vaticaan heeft een aantal Guiseppe Cappe’s in het archief.
Vermoedelijk geen toeval. In een interview met Mr. Motley zei Simon Wald-Lasowski: ‘Door bepaalde objecten uit te lichten en met elkaar te combineren, probeer ik hun potentiële inhoud te activeren die anders verborgen blijft.’
Aan de bar
En dan is er nog een bar. Kratten bier worden er net geparkeerd. Ik vraag me af of hier niet nu speciaal voor mij performance-art plaatsvindt.
De bar zou écht moeten bestaan, het zou een van de vrolijkste bars van de stad zijn. Wie wordt niet meteen vrolijk van zo’n kitscherig object:
De grote, gezellige recycle-art-familie
De recycle-art-familie is een grote, gezellige familie van kunsttalenten die hun fantasie laten gaan met andermans spullen. Ze ontdekken daarbij allemaal andere interessante straatjes. Afgezien van deze kunstenaars, denk ik ook aan Thorsten Brinkmann, of Midas Zwaan. Bijna in alle gevallen speelt kritiek op consumentisme een grote rol.
Stuk voor stuk zijn het ook verzamelaars die met hun passie kunst maken. Een beetje als hoarders dus. Daar hoef je volgens Simon Wald-Lasowski niet op neer te kijken: ‘Ik voel verwantschap en compassie voor hoarders, en deel een beetje van hun gedrevenheid.’
In hetzelfde interview met Mr. Motley ziet Simon Wald-Lasowski ook wel de absurditeit in van zulke verzameldrangen: ‘Verzamelaars benadrukken de absurditeit van het kapitalisme, omdat het verzamelen van massaproducten zelf nooit kan uitmonden in een bevredigend, afgerond einde.’
De samenhang der dingen vind ik denk ik een van de beste punten van de tentoonstelling: vooral de afwisseling tussen het kleine en grote, het oog voor detail (zoals een tandenborstel of een strategisch geplaatste handreinigingsgel). Daarentegen denk ik dat er op het punt van mysterie nog wel wat kansen liggen – vooral in de video’s.
De expositie is een mooie reden om even een kijkje te nemen bij 1646 in de Boekhorststraat, om de hoek bij het Haagse spullenmekka: de Grote Marktstraat.
He saved the world from harmony in 1646 duurt tot 21 november. Op 18 november is de kunstenaar aanwezig voor een ‘background evening’.
(Vertalingen van quotes naar het Nederlands door de auteur. )
