Uitje naar Arp

Goed, het is niet niets. Het lijkt voor de randstedeling wel de andere kant van de wereld, de Veluwe. Want daar is het, in het Kröller-Müller-museum.

Dat betekent voor de doorsnee persoon uit de randstad: de trein nemen naar Arnhem, de bus daarvandaan naar Otterloo, en dan lopen (2,5 km.) of de witte fietsen pakken naar het museum. Enfin, het museum legt het hier zelf uit.

En dan nog extra moeten betalen voor het park, ook als museumjaarkaarthouder (€ 9,30, zie deze flyer). Ook dat nog? Tja, daar valt niet omheen te draaien: dit zijn heel wat drempels.

Maar we hebben toch vijf redenen bedacht waarom Arps expositie deze moeite wel waard is.

De expositie is een buitenkans om een kunstenaar te zien met een speelse, lichtvoetige stijl. Maar met zachtheid – in een tijd dat het postmodernisme nog niet stijf stond van de ironische gevatheid. Een groot Europees kunstenaar bovendien, bij wie veel lijnen van de moderne kunst (Theo van Doesburg, Wassily Kandinsky, Max Ernst, Henri Matisse en Amedeo Modigliani) samenkomen.

Een kunstenaar die aan de wieg stond van de Dada-beweging en vervolgens ook mee deinde met het surrealisme. De bewegingen sloten goed aan bij Arp. Zijn vlakjes die volgens de ‘methode van de natuur’ ergens landden. Het overhoop gooien van ratio, orde, intenties. Serendipiteit voor alles. Dat zat duidelijk in zijn bloed.

Deze website (‘Random acts of Beauty’) beschrijft in een aantal korte filmpjes wat er zo fascinerend was aan dada. Dit filmpje gaat over de eerste dadaïstische stapjes van Arp:

Dit is de eerste overzichtstentoonstelling van Jean Arp sinds zijn dood in 1966. En hoewel je hier en daar wel werken van hem vindt, zie je ze zelden bij elkaar, en zie je nog meer zelden de context van zijn oeuvre. Ze zijn afkomstig uit drie Arp-stichtingen (Berlijn, Parijs, Locarno) en uit musea als het Kunstmuseum Basel, Tate Londen en Centre Pompidou Parijs.

Mocht dat allemaal nog niet interessant genoeg zijn, dan is er de mogelijkheid om mee te doen met het Mondriaan/De Stijl-jaar via deze expositie!

Arps vriendschap met Theo van Doesburg is in feite de aanleiding voor deze tentoonstelling. Arp werkte met zijn vrouw en Van Doesburg aan het interieur van de Aubette (een amusementspaleis) in Straatsburg. De expositie schenkt hier ook aandacht aan.

Als wandelen door de Veluwe dan niet genoeg is als bonus: maak er een leuk dagje Arnhem van. Wie heeft er nog niet rondgelopen door het fraaie Sonsbeek Park, het Spijkerkwartier, Klarendal? Die moet dat snel gaan doen in een van Nederlands leukste steden. Genoeg leuke cafés (Vrijdag, Tape, Goed Proeven, ik noem er maar een paar).

Maar wie slecht en onvoorspelbaar weer vreest (en misschien niet ten onrechte), heeft hieronder een paar mooie links om minstens een paar uur mee bezig te zijn. En wie om chauvinistische redenen Den Haag niet wil verlaten, kan ook terecht op de Bezuidenhoutseweg. Daar is het beeld ‘Scrutant l’horizon’ (de horizon aftastend) van Jean Arp te vinden.

En hoe zit het nu met Hans en Jean? Verwarrend voor de kunstboeken! Als Arp in het Duits sprak, sprak hij over zichzelf als ‘Hans’ en in het Frans als ‘Jean’. Niet vreemd voor iemand die in de Elzas werd geboren.

Een pro-Europeaan in een tijd van twee wereldoorlogen, als er nog een laatste punt nodig was om van zijn werk te gaan houden, dan was dit het wel.