Robert Rino, held en antiheld

Rinus Van de Velde is een fantast in een kunstenaarsgedaante. Hij maakt tekeningen, die – als ze verfilmd zouden worden – in de categorie ‘spannende verhalen’ terecht zouden komen. Films als Papillon of 100.000 dollars au soleil geven een aardig idee.

Voorheen speelde hij zelf een belangrijke rol in zijn zelf geschapen fictie. ‘Mijn werk is gebaseerd op het idee van mezelf als de protagonist in een fictieve autobiografie. Ik geloof niet dat het interessant is om eerlijk over mezelf te zijn.’

Aan de andere kant: ‘Ik ben de hele dag bezig met mijn fictieve leven, dus op zekere hoogte is het ook mijn eigen echte leven.’

In NEST is de door hem verzonnen schilder Robert Rino de hoofdrolspeler. ‘Een schilder die werken maakt als Willem de Kooning zonder dat hij weet dat hij bestaat.’

Het kan nog extremer. Zoals het ontwerpen en bouwen van een set en vervolgens de set ook tentoonstellen. Dat zorgde voor een tekening per maand. Kunst, fictie, autobiografie en decors in een wirwar van mogelijkheden.

Verbeelding geeft ruimte als kunstenaar. Waarom niet eens wat verschillende persoonlijkheden proberen? ‘In mijn werk kan ik verschillende kunstenaars worden zonder een zekere individualiteit te verliezen.’

Beeldhouwer Isaac Weiss was de hoofdpersoon in de expositie van het Gemeentemuseum. En nu dus Robert Rino.

Via enorme houtskoolwerken (in genadeloos tempo op de muren gebracht, drie per dag), krijgen wij het tumultueuze leven van Rino voorgeschoteld. Het zijn prachtige werken die alleen al om het talent interessant zijn om te zien. Alleen al een detail als een oog. Soms met ingelijste tekeningen over de muurtekening heen.

Gedachten gaan naar meestertekenaar Hans Kresse. Diens karakter Eric de Noorman was ook al zo’n avontuurlijk ingesteld type (zie de website Ericdenoorman.nl). Of Alfred Mazure met zijn jiu-jitsuënde Dick Bosch.

De expositie zou incompleet zijn zonder de eigen abstract-expressionistische werken van Rino, in keramiek objecten en schilderijen.

Om de scheiding tussen fictie en realiteit te overbruggen is het interessant om te leren wie hij nou echt was. Dus niet Van de Velde, maar dit fictieve karakter. Robert Rino was held en antiheld, legt Van de Velde uit, had veel succes op het ene moment, zat aan de grond het andere moment.

Uit de teksten komt een karakter naar boven die het erg moeilijk vond om zichzelf te zijn.

“As a young man Robert did enjoy many other things than making art, although he would never admit this in interviews and tell the outside world that everything he did was in one way or another related to his work.”

Hij moet erg onzeker zijn geweest over zijn loopbaan.

Soms werd het echt pathetisch.

“Around that time in his mid-career Robert took a job in the museum, disguised as a technician he tried to overhear curatorial conversations and opinions about his work.”

Carrière betekende veel voor hem.

“In his late thirties, the morning after he was found somewhere at the end of an abandoned alley, close to the exit door of the bar where all colleague abstract painters came to drink and discuss their work.”

En aan het einde van zijn leven keek hij ook wel terug met spijt.

“Overlooking again his first drawings as a young artist, the now old and experienced Robert Rino started sweating a bit, realizing or doubting these drawings to be the best ones he ever made.”

De expositie zorgt ervoor dat ik deze Rino ineens voor me zie, met sjofele werkkleding, broek vol verfspetters, lunchend tijdens zijn pauze in zijn favoriete diner ergens in een buitenwijk van een middelgrote stad in Massachusetts, ervan genietend als iemand fluistert ‘Dat is die kunstenaar’, en zijn lunch eindigend met een flink glas Budweiser.

NEST zit op De Constant Rebecqueplein (even het poortje door). De expositie duurt nog tot 26 maart 2017. Hier staan de openingstijden. De expositie in het Gemeentemuseum eindigt zondag 5 maart.