Perfectionisme op kleine schaal

Maar al te vaak begint een reportage over een galerie of museum met ‘meteen in het oog springt…’ (vermoedelijk heb ik me er ook wel eens aan bezondigd) maar in dit geval is het eigenlijk het tegenovergestelde.

Je loopt naar de werken van Paul Nassenstein en doet nog een paar stappen, en gaat nog wat dichterbij staan, tot je praktisch met je neus tegen het werk staat – een werk dat in de regel meestal nauwelijks groter is dan een ansichtkaart.

Galeriehouder Frey Feriyanto komt aanzetten met een loep en die blijkt echt nodig om alle details te zien.

Dan zie je het pas goed. De aap die de kop van Hitler in het Colosseum uit een kooi probeert te pakken, terwijl een man met hand op de rug (als in een duel) schiet, terwijl andere apen lachend toekijken. Een tekening met alleen maar details.

En dat mannetje dat daar hangt uit een gat, is dat niet… (loep erbij…) a ha, Bob Ross, die zijn vertrouwde schilderspalet uit zijn handen heeft laten kletteren. In dit werk is het kunstenaarscliché gevangen genomen.

Er is veel variatie en subtiele humor – ieder werkje heeft een laagje satire dat je er als kijker af kunt pulken.

Het enorme lichaam waar vier hoofden uitkomen. De vier jazzartiesten die klaar staan voor een wereldoptreden in een kelder. Rijke, gouden eeuwse patriciërs die verdwaald zijn in een museum met moderne kunst. Je ziet zelfs karakters zich (tevergeefs) voor de kijker verstoppen achter pilaren.

En de associatie gaat alle kanten op. Quint Buchholtz in de eerste plaats. Ook langs in de gedachten komt de droogheid van strips van Windig & De Jong, de 8 bit stars en als je zoals ik net in museum Meermanno naar miniaturen in oude bijbels hebt gekeken, dan valt ineens op hoeveel overeenkomsten er eigenlijk zijn met zulke oude werken.

De werken ogen niet te bedacht; ik denk dat er bij het bedenken van de taferelen redelijk veel improvisatie komt kijken. Toch weet Nassenstein precies waar hij mee bezig is en hoe hij de juiste droge toon te pakken krijgt.

Op zijn eigen site heeft hij zijn werken ook opgedeeld in verschillende onderwerpen (interieurs, muziek, kolonialisme) die ongetwijfeld gelijke tred houden met zijn eigen interesses. Voor een squasher is het werk over squash bijvoorbeeld erg vermakelijk.

Geen mannetjes of humor bij Stephan van den Burg. Zijn werken ogen koel, wiskundig en rationeel. Ze hangen gegroepeerd in een bepaalde volgorde.

Frey Feriyanto vertelt dat een architect een van de series heeft aangekocht en dat is geen wonder; het lijkt bijna op een serieus ontwerp van een experimentele vloer.

Mijn plakbandvirtuositeit kennende zou ik eindigen met grafiet over mijn hele gezicht – wat misschien nog een idee is voor Halloween – en dus heb ik grote bewondering voor dit perfectionisme op kleine schaal.

Een andere tekening lijkt op een print van dna-gegevens (of een eerbetoon aan streepjescodes). Het is alsof de opdracht was om een wiskundesom te vertalen naar een kunstwerk.

En zo komen de werken op mij ook over: als je kunst puur tot wetenschap zou terugbrengen, zou dit wel eens de uitkomst kunnen zijn.

Aan de overkant hangt een installatie met wat meer vrij werk, vrijwel allemaal Untitled geheten. Combinaties van kleuren en materialen waar je lang naar kunt staren. Alles is vrij binnen de vastomlijnde kaders van de kunstenaar.

Als een reactie op die rationele werken hangen er in een bescheiden hoekje intuïtieve tekeningen van Sigrid van Woudenberg – werken waarbij juist geen sprake is van eenheid in stijl.

Het is puur gevoelsmatig werk, dat zie je direct. Daaruit komen bizarre portretten, waar een baaierd van mondiale inspiratie in te zien is… voodoo-elementen uit de Cariben, versieringen uit de Afrikaanse cultuur, oerinstincten van Aboriginal art. Maar het kan ook mijn fantasie zijn.

Traditie lijkt een link te zijn tussen de werken terwijl de verrassende koperkleuren juist een link met kunsttradities leggen.

Ze zitten in zekere zin in de lijn van een eeuwenoude traditie, van tekening tot kopergravure, zoals deze leraar van de Rhode Island School of Design laat zien in een filmpje van zeven minuten.

Een tikkeltje lastig om te bepalen hoe ik de werken moet ervaren maar de experimenten met koper op papier in combinatie met zulke gevoelsmatige portretten smaken naar meer.

De expositie loopt nog tot en met 4 oktober.