Interactief Gemak

Interactief exposeren is een aangename trend die door kunstland waait; alsof je het Stedelijk en Nemo samenvoegt. Zo kon je vorig jaar bij Ja natuurlijk! in Gem onder andere muziek maken met embryo’s van zebravisjes. Je moet er maar opkomen. Zeven kunstenaars/kunstenaarsgroepen hebben nu hun best gedaan tijdens de expositie Off Senses/Future Senses in Gemak, die duurde tot vorige week.

Bij Gemak draaide het om zintuigen. Dat is beslist geen nieuw idee. Even googelen levert heel wat soortgelijke ideeën op: met cocktails gevulde aquariums (Hannes Broecker), honderdduizend bouillonblokjes waarmee een wand is bedekt (Job Koelewijn), een gang waar je amper normaal door kunt lopen (Carsten Höller). Ik weet nog dat ik ooit tijdens middelbare school een expositie bezocht waarbij je kon ruiken hoe een leerlooierij rook in de zeventiende eeuw (afschuwelijk).

Een dergelijke tentoonstelling neigt al snel naar een showcase van creatieve ingenieursvaardigheden. Een voorbeeld is Blind Smell Stick van Peter de Cupere. Voor blinden heeft deze geurwerkkunstenaar een constructie ontworpen waarmee je al tastend kunt ruiken. De buis zit aan een handschoen vast, die zit verbonden aan een koptelefoon, en vandaaruit gaan er buisjes naar de neus. Handig voor blinden.

De Cupere filmde zichzelf zo bezig op een strand in Rio de Janeiro (zie dit Vimeofilmpje). Hoe ruikt het lichaam van een zonnebadende vrouw?

Een grap? Je gaat toch twijfelen als ook de Huffington Post erover schrijft. Zelf proberen zit er niet in. En zouden we het zelf proberen, zouden we het dan ineens wel ‘voelen’? Zintuigen kunnen zichzelf goed beduvelen. Ik trap er van harte in, het idee dan wel de werkelijkheid, want beide zijn even mooi, vanuit een artistiek perspectief.

Hyperlocator 02 van LUSTlab

Minstens zo ingenieus is het werk Hyperlocator van LUSTlab (zittend in hetzelfde gebouw op de eerste verdieping) waarbij de bezoeker wordt gevolgd in zijn bewegingen door een projectie van bollen. Ontsnappen is niet mogelijk, de bollen volgen je overal, tenzij je stilstaat. Wat zou een 3D-effect toevoegen? Het is een experiment in ontwikkeling en kan zo in de loop van twintig jaar met technische updates blijven evolueren. Hoe zal versie 9.0 eruit zien?

Iets serieuzer is het Infrasonics Study 2 van Yota Miromoto. Een ‘onderzoek naar de materialiteit’ van geluid. Tape wordt vervormd wordt door lage frequenties. Ziet er fraai uit, maar niet echt het meest opwindende dat geëxposeerd wordt.

Gevallen Kamers van Petra van der Schoot

Leuk hoor, al die creatieve ingenieurs, maar hoe zit het met de beeldende kunst? Dichterbij de beeldende kunst, om specifiek te zijn die van het handwerken, is Gevallen Kamers, het werk van Petra van der Schoot. Daarbij lijkt het lijkt alsof een panische kledingmaakster is begonnen de complete inhoud van kamers aan elkaar te rijgen. Dit werk is gemaakt tijdens de expositie (hier een filmpje van de voorbereiding) maar ik vind vooral het resultaat interessant. Associaties gaan alle kanten uit, van spinnenwebben tot kantklossen, van Repelsteeltje tot ruïnes. Het ‘plot’ van het kunstwerk ligt als je niet oppast onder je voeten.

De expositie gaat nogal wat kanten uit. Zo vind je ineens een permanent blazende doos, elders kun je je halve pingpongballetjes voor je ogen doen en word je na een aantal minuten geacht de zelfhallucinatie van de hersenen te tekenen in een boek (Chamber van Cybil Scott), dan hangt er een gigantisch oog (textielkunstenaar Daniel Henry).

Het gigantische oog van Daniel Henry

Maar het doet me niet al te veel denken over mijn zintuigen. Dat heb ik wel met een reusachtige afbeelding van een luciferdoosje, die je gek genoeg onmiddellijk de zwavel doet ruiken van een afgestreken luciferkopje (Scratch and Scrape, Mattie van der Worm). Onze hersenen zijn snel tevreden, blijkt maar weer.

Meer weten over deze expositie in Gemak? We schreven in augustus ook al over de tentoonstelling, en ook PicturEd is er langs geweest (even scrollen voor links naar de kunstenaars).