Virtueel de aarde rondtrekken

Niet ver van station Delft vandaan kunnen we getuige zijn van die ontdekkingsreis. Expositieruimte 38CC toont zijn nieuwste werken in de expositie ‘Latitudes part 2’. Deel 1 was al in 2012 te zien.

Allereerst: wat zijn die breedtegraden ook alweer? Dat zijn denkbeeldige cirkels die over de aarde lopen. De evenaar is de 0 breedtegraad. De 51e breedtegraad ‘noorderbreedte’ loopt door Vijgens atelier. En door Polen, Rusland, China, enzovoort.

Zo’n breedtegraad, dus ook de 51e, kruist talloze keren een lengtegraad. Die plek wordt door Vijgen vastgelegd in een tekening en een maquette.

Het is niet per se de werkelijkheid waar we naar kijken. Hans Vijgen laat er zijn verbeelding op los. Dus niet alleen de breedtegraad en de lengtegraad ontmoeten elkaar, ook de geograaf en de kunstenaar en de verbeelding en de werkelijkheid.

Het zal 360 maquettes duren voordat de cirkel rond is (want meer lengtegraden zijn er niet). Hans Vijgen heeft een derde af en kent de breedtegraad intussen als zijn broekzak. Wie nog eens een gids zoekt voor een tour langs de hoogtepunten op deze lijn, kan vermoedelijk wel bij hem terecht.

De reis is niet louter virtueel. Hans Vijgen bezoekt ook nog de plaatsen waar de breedtegraad de zee kruist. Hij neemt er monsters, maakt er foto’s en films, selecteert literatuur.

Dat lijkt een monsterklus maar acht van de tien locaties heeft hij al bezocht. Domburg is relatief makkelijk: nog geen uurtje reizen. Maar ook Canada: British Columbia en Newfoundland. En wat te denken van Sachalin in Rusland?

Hij bereidt momenteel een reis naar Kamsjatska voor. Wie ooit Risk heeft gespeeld weet misschien nog waar het is. Anders: bekijk deze kaart van Rusland en kijk naar het schiereiland aan de rechterkant.

De kunstenaar was bij de expositie aanwezig en we konden hem een paar vragen stellen.

‘Ik heb wel lol in het ontdekken en experimenteren met het materiaal. Het heeft iets dagboekachtigs want ik gebruik zaken uit mijn eigen leven. Ik heb bijvoorbeeld een slecht oor. Vandaar dat die toeter terugkomt in deze maquette. Of een film over de Tweede Wereldoorlog die ik zag, waarin de Duitsers probeerden een kernbom te maken. Zoiets komt ook terug.’

‘Dat wisselt. Ik geef ook les in het onderwijs en dat kost ook tijd. Dus soms maak ik er vijf in een week, soms maanden niet en dan komt er weer een reeks achter elkaar. Er liggen altijd een of twee tekeningen waar ik mee bezig ben.’

‘Grijskleur vind ik aantrekkelijk. Dat is een neutrale niet-kleur waar je je eigen associatie bij kunt hebben. Zoals ook veel architecten een grijze maquette maken.’

‘Ik heb een soort dwingende maat gekozen om het geheel te kunnen afbakenen, anders wordt het natuurlijk chaotisch. Daarop kan ik reageren met het materiaal, wat me interessant lijkt om te maken.’

‘Het idee is dat je altijd een ballast in je hoofd hebt. Je kunt de hele wereld rondreizen maar je neemt alles mee. Dus reizen is één kant van de zaak maar je blijft ook thuis bij jezelf met je bagage.’

‘Ik heb nog een soort vakantieproject. Ik fiets oostwaarts over de breedtegraad. Elke keer waar ‘mijn’ breedtegraad een volle lengtegraad doorsnijdt, stap ik af en maak ik foto’s en tekeningen.

‘Ik ken de route vrij goed. Op een gegeven moment houdt het een beetje op. Zeker als je eenmaal over de Oeral bent, is de route nauwelijks meer te bereizen. Alleen maar taiga en woest gebied.

‘Er zijn bijna geen wegen, dus moet je vliegen of met de trein. Ik heb het wel een keer met de Trans-Siberische spoorlijn gedaan. Ik lees er ook veel over. Het is ook een beetje wegdromen bij het idee.’

‘Ik doe inderdaad de dingen die ik interessant vind om te doen; iets maken, lezen en reizen.’

De expositie in 38CC duurt nog tot en met 14 januari 2018. 38CC (Hooikade in Delft, vlakbij het station) is open van woensdag t/m zondag, van 13.00 – 17.00.