Lage einders en hoge luchten in Friese landschappen
In Museum Galerie Heerenveen toont Gea Koevoets op dit moment haar Friese landschappen in een tentoonstelling getiteld ‘Tegen de zon in kijken’.
Tegen de zon in kijken. Zonder filter is dat oogverblindend. Het zicht slaat dicht. Iedere kleurschakering valt in opzichtige helderheid weg. Het getinte glas van een zonnebril brengt dan structuur. De omgeving krijgt weer kleur, hoewel niet meer kleurecht. Er ontstaat een nieuwe werkelijkheid. De zonnebril kleurt de realiteit, verkleurt de echtheid. Zonnestralen verblinden, het filter betoverd. De zon beschijnt de werkelijkheid die ik door het felle licht niet onder ogen kan komen. Door de filtering van de bril word ik misleid, maar raak ik wel geboeid.
Gea Koevoets laat mij in haar werk tegen de zon in kijken. Zij legt een vernis over haar schildering. Niet om de kleuren op te helderen, maar om de emotie te intensiveren. In haar landschappen schijnt het kalm en rustig, maar het is er woest en ledig. Zoals voor de eerste scheppingsdag. Koevoets schildert echter geen duisternis op de vloed. Ze toont wel die eerste dagen van de aarde in vogelvlucht. Er is scheiding tussen aarde en water. Er is droog land, er zijn hoge luchten. Er schijnt al dagen licht. Dan op dag vier wordt de zon zichtbaar, de maan en de sterren worden gezien. Pas op dat moment kan Gea tegen de zon in kijken.
Het zonlicht wordt op de panelen van Koevoets gefilterd met wolken. Een lage horizon geeft ruimte aan weelderige luchten. Het land is met enkele ferme kwastbewegingen neergezet. Het heeft niet veel uitdrukking nodig om te spreken. De atmosfeer is vervuld van levendigheid. De wind heeft vat op de cumulus en de stratus. Het gefilterde zonlicht staat kleurnuances toe. Niet heftig of intens, er is geen uitgesproken contrast. Er zit een filter tussen het zicht en de waarheid. Een zeef om de intensiteit van het licht te veranderen.
Haar landschappen zijn niet plaatsgebonden en kunnen van overal zijn, mits het vlak is en weids. De einder wordt als een rechte streep over de drager getrokken. Bij Koevoets geen bergen, zelfs geen duinen. Ze noemt haar schilderijen Friese landschappen. Daarbij spreekt haar voornaam boekdelen. It Fryske Gea, het Friese landschap. Maar alleen in het noorden van deze provincie is het land vlak. Het ‘Noorderleech’, het buitendijkse land, de Wadden. Het ongerepte van de ‘Alde Feanen’. Leeg en onaangetast, waar de wind geen schade aanricht. Waar het natuurlijk stil is. Landschappen met uitgestrekte lage horizonnen, indrukwekkende wolkenpartijen in hoge luchten.
Vooral het spel met wolkvormen maakt het werk van Gea Koevoets groots en imponerend. Op grote panelen legt zij deze stapelingen vast. De partijen wisselen voortdurend en zijn geen dag dezelfde. Het afbeelden en weergeven ervan klopt altijd. Het licht dat erover schijnt is die van de late middag. De zon die laag staat en de stralen laat schijnen vanaf een standpunt onder ooghoogte. Daardoor krijgen de wolken een nevel van herfsttinten. De dag is als een jaar. In de morgen de lente wanneer alles ontwaakt en opstaat. Overdag de zomer en tegen de avond de herfst. ’s Nachts de kou van de winter. Dat avondlicht, wanneer de schemer zich aandient, schijnt over de werken van Koevoets.
Zeker daarom stemt het werk van Gea Koevoets melancholisch. Niet enkel omdat ze onwerelds zijn, dromerig en surrealistisch. Ze doen verlangen naar vroeger tijden. Tijden dat het zicht ruim was en de horizon niet vervuild. Nu vallen we over windmolens en wolkenkrabbers. Is het landschap volgebouwd en aangelegd. Koevoets ziet door deze menselijke activiteit heen en kijkt tegen de zon in. Legt een sfeer over de velden die bepalend is voor de atmosfeer van het landschap. Met ruim zicht en gefilterd licht.
‘Tegen de zon in kijken’ van Gea Koevoets is tot en met 6 augustus 2023 te zien bij Museum Galerie Heerenveen, Minckelersstraat 11 in Heerenveen.