Stream of trial (and error) @ SIGN

Kunstenaars Sunjoo Lee, Jean-François Peschot, Jip de Beer, Lee McDonald, Mark Andreas & Sebastian Ziegler (beiden Videokaffe) hebben de galerieruimte zes weken tot hun beschikking gekregen om zoveel mogelijk te experimenteren. De kunstenaars werken zowel solo als in kleine teams aan verschillende projecten tegelijkertijd, zonder een specifiek einddoel voor ogen te hebben. Op verschillende momenten tijdens de werkperiode vinden er zogenaamde ‘Screen Breaches’ plaats. Deze momenten kun je het beste beschrijven als cross-locatie interactieve live performances, wat inhoudt dat meerdere locaties aan elkaar worden gelinkt met livestreams die zijn voorzien van sensoren en ander apparatuur waardoor je op elkaars locatie fysieke ingrepen kunt doen. Er worden verbindingen en uitwisselingen gemaakt tussen tijdzones, talen en systemen met locaties in New York en Chicago (Verenigde Staten), Linz (Oostenrijk), Groningen (Nederland) en Turku (Finland). De kunstenaars worden op afstand bijgestaan door andere leden van kunstenaarscollectief Videokaffe.

Bij binnenkomst doet de ruimte aan als een hackerspace. Overal liggen elektronica, bouwmaterialen, soldeerbouten, desktops en laptops. Iedere kunstenaar lijkt een plekje in de galerie te hebben geclaimd en om aan eigen projecten te kunnen werken. Af en toe lopen de deelnemers naar elkaar toe om hun vooruitgang te laten zien of om elkaar feedback te geven. Tijdens mijn bezoek aan SIGN is Mark Andreas van kunstenaarscollectief Videokaffe bezig om een livestream op te zetten met de locatie in Turku. Daar is op zijn beurt iemand bezig om de gedeelde projectie van sensoren en apparatuur te voorzien die we vervolgens weer in Groningen kunnen besturen. In dit geval gaat het om een sensor waarmee je ballonnen kunt opblazen wat redelijk lukt, tot de ballonnen kapot gaan en we een boze blik van de kunstenaar in Finland terugkrijgen… Het feit dat ik fysieke ingrepen kan doen op de andere locatie én dat ik daar geprojecteerd ook aanwezig ben, geeft de livestream een hele andere lading. Waar we normaal redelijk passief naar een scherm zitten te staren tijdens een video call, heeft iedereen tijdens een Screen Breach een tastbare aanwezigheid en invloed op elkaars locatie. Het versterkt het idee dat ik echt met een persoon van vlees en bloed aan het communiceren ben en niet alleen naar een video kijk. Daarentegen oogt de ruimte om mij heen ineens meer virtueel dan fysiek dankzij de vele projecties en lichtsensoren om mij heen.

Sunjoo Lee en Lee McDonald zijn in een andere ruimte bezig met experimenten van een hele andere aard. Ze werken vooral met gevonden materiaal en elektronisch afval en hun aanpak is meer improviserend en onderzoekend van aard. Zo krijg ik een demonstratie van een van hun kunstwerken die je met een muis kan besturen. Het werk is een constructie dat bestaat uit een blok hout die je kan rondzwaaien dankzij de toevoeging van enkele elektrische motortjes, een zuignap en een glasplaat. Het geheel is speels, wat klungelig en doet lichtelijk gevaarlijk aan. Net als de hamer die Sunjoo Lee ondertussen probeert te voorzien van een elektrische motor. Verderop in de ruimte is Lee McDonald bezig om een sculptuur te bouwen met een stuk of 10 beeldschermen die Jip de Beer toevallig had liggen. Het grote bouwsel heeft een dominante aanwezigheid in de kleine ruimte van de galerie en het ziet er uit als een enorme digitale klauw die naar je toereikt.

Jip de Beer en Jean-François Peschot zijn weer op een hele andere manier met technologie bezig. Jip is gefascineerd door automatisering en probeert zijn artistieke werk (flow) te optimaliseren door middel van programmeren. Hij is zelf niet aanwezig tijdens mijn bezoek, maar we kunnen werken van zijn hand vinden waaronder een Polar Plotter die de muisbewegingen van Jip volgt en deze traceert met een permanent marker op een stuk plastic. Jean-François onderzoekt de mechanismen van beelden en tekens die worden geproduceerd onder semio-kapitalisme. In dit systeem is sprake van een mentale verzadiging veroorzaakt door een overvloed aan beelden en tekens. Een van de effecten hiervan is dat de menselijke verbeelding wordt afgestompt en gehomogeniseerd. Jean-François probeert deze homogenisering tegen te gaan en gebruikt beeldproducerende technologieën om hun oorspronkelijke functie te analyseren en hun beoogde effect om te draaien. Zo laat hij mij een kratje bier zien dat is omgetoverd tot een grote batterij waarmee hij een computerventilator laat functioneren.

Het is moeilijk om precies aan te geven wat er allemaal gaande is bij Stream of Trials. De onderlinge verschillen tussen de individuele praktijken zijn redelijk groot en vergen een redelijke investering van de toeschouwer ze allemaal in hun eigen context te kunnen waarderen. Daarbij is Stream of Trials precies wat de naam suggereert; het is een doorlopende reeks van losjes aan elkaar gerelateerde experimenten. Waar Sunjoo Lee en Lee Mc Donald met een speelse aanpak laten zien wat er mogelijk is met de enorme overvloed aan elektronica, schept Videokaffe een pragmatisch voorstel voor een platform met nieuwe artistieke mogelijkheden. Het werk van Jip de Beer geeft inzicht in de manier waarop technologie wordt ingezet in de dagelijkse werkomgeving én hoe dit kan functioneren binnen een kunstenaarspraktijk. Jean-François probeert in een wereld die oververzadigd is van beeld en technologie onze verbeelding opnieuw aan te wakkeren. Al met al is de ruimte in feite een groot laboratorium waar technologie binnen een kunstcontext aan de tand wordt gevoeld.

Stream of Trials geeft een goed beeld van hoe ingrijpend de hedendaagse kunstenaarspraktijk is veranderd. De opkomende kunstenaars van nu zijn geboren in een wereld waarin digitale technologieën altijd aanwezig zijn geweest. De vaardigheden om hier mee om te gaan zijn daardoor niet langer een optie maar eerder een vereiste. Dit is iets wat je terugziet in de manier waarop ze hun praktijk vormgeven. Zelfs de setting van Stream of Trials doet denken aan het open source model, waarin je door middel van losse samenwerkingsverbanden aan een gemeenschappelijk doel werkt. Hier is het doel wellicht losjes gedefinieerd als “experimenteren om nieuwe bruggen te slaan en de nieuwsgierigheid en het plezier van het uitvinden te bevorderen”, maar dat doet niets af aan de serieuze thema’s die iedere kunstenaar stuk voor stuk in zijn werk adresseert en de gezamenlijke experimenten. Al het werk in de ruimte tesamen getuigt van een tameloze enthousiasme en een oneindige verbeelding. Galerie SIGN brengt met Stream of Trials een uiterst diverse groep kunstenaars samen die een complex beeld scheppen van de invloed van technologie in de kunst en in het leven algemeen.

Stream of Trials is tot en met 11 oktober bijna dagelijks te bezoeken bij SIGN, Winschoterkade 10 in Groningen.

Open: di t/m za van 12-17 uur en zo 14 – 17 uur, of op afspraak. / Corona proof finissage op 3 oktober 2020.