De do’s en don’ts in een zeecontainer

Op zondag 15 september was er vooral veel te zien op het gebied van beeldende kunst. Op de Maliebaan was er de Utrechtse Kunstmanifestatie, waar negentien kunstenaars hun werk presenteerden in witte tenten van ongeveer drie bij drie. Op het Domplein presenteerde kunstorganisatiecollectief Art Utrecht zich in zeecontainers. In de tuinen van het Academiegebouw van de Universiteit Utrecht was vers, pas afgestudeerd HKU-talent te vinden. En daarnaast waren veel galerieën en instellingen geopend. Oftewel, genoeg te doen!

Opvallend was vooral dat veel werk voor vandaag buiten de gebruikelijke context werd gepresenteerd. En het werd ook meteen zichtbaar dat niet ieder werk zich daar goed voor leent, en dat niet elke presentatie-instelling of galerie weet wat ‘ie daarmee aan moet. Dat sommige presentaties een beetje een mismatch waren met hun omgeving (zo’n ding als een zeecontainer, binnentuin of tent kun je niet bepaald gemakkelijk negeren en doen alsof het een white cube is, je moet je in dit geval wel aanpassen), zorgde ervoor dat het oog soms eerder ging letten op hoe goed de presentatie was, dan op hoe interessant het werk eigenlijk was.

Maar: oordeel vooral zelf! Bij deze een uitgebreid fotoverslag, voorzien van commentaar.

De Kunstmarkt, of de Utrechtse Kunstmanifestatie zoals de meesten het nog noemen, gaat al meer dan 50 jaar mee. Veel van de exposanten ook. En dat was ook wel een beetje af te zien aan het werk. Af en toe was er een jonge kunstenaar te vinden, maar even rondvragen leerde dat die zich eigenlijk grotendeels terughoudend op hadden gesteld om mee te doen, omdat ze zich afvroegen of hun werk wel voor zo’n plek geschikt was. Of andersom. En dat was jammer, want wat jeugdig bloed erbij had de markt wel goed gedaan. Niet al het werk was even spetterend, maar voordat dit heel zuur gaat klinken: er zaten er zeker pareltjes tussen!

Kunstliefde
De sfeer zat er wel goed in. Her en der hingen bordjes bij exposanten om te hinten dat ze lid zijn van Kunstliefde, het door het Boellaard Fonds geplaagde Utrechtse Kunstgenootschap. Even verderop stond Kunstliefde dan ook donateurs te werven en aandacht te genereren voor hun penibele situatie, waar op dat moment (nu gelukkig wel!) nog geen oplossing voor was.

Het schrijven van deze recensie heeft namelijk zo lang op zich laten wachten dat er inmiddels een oplossing gevonden is voor het schrijnende probleem. Lang verhaal kort: het pand waarin Kunstliefde huist aan de Nobelstraat in Utrecht is eigendom van het Boellaard Fonds, ooit opgericht uit naam van mevrouw Boellaard, die haar kapitaal na haar overlijden naliet aan Kunstliefde. Fast forward naar de 21e eeuw: het huidige Fonds wil de huur verhogen met meer dan 500% (!), iets wat een kunstenaarsgenootschap niet op kan brengen. Rechtszaken en uitspraken volgden, en Kunstliefde zou het pand moeten verlaten, óf de nieuwe huur moeten gaan betalen. Inmiddels is er een oplossing gevonden en kan Kunstliefde nog in ieder geval een aantal jaar blijven zitten.

Ergens was dat wel een beetje wrang, dat één van de sponsoren van de dag, het Boellaard Fonds, het leven van één van de standhouders zo ontzettend zuur probeerde te maken, en dat Kunstliefde nu uiteindelijk op de door hun gesubsidieerde markt donoren stond te werven om zo extra inkomsten te genereren.

Helemaal aan het begin van de markt (of het einde, als je zoals ik aan de verkeerde kant begint) stond een groots werk van Jop Vissers Vorstenbosch. Eindelijk een werk met een rauw randje, beetje jammer alleen dat het net te ver weg van de tenten geparkeerd stond. Wat wel opvallend was, was dat het haast leek alsof ‘jong’ werk en de jeugdige kunstenaar (in het algemeen) daarmee wel aanwezig mochten zijn maar niet in de weg mocht staan op de reeds gebaande paden die door de traditionele kunst waren ingeslagen.

Door naar het Domplein! Voor het derde jaar op rij presenteerde Art Utrecht en haar aangesloten kunstinstellingen, galerieën en events zoals Impakt, zich in kleine in-situ onderkomens. Waar het eerste jaar voor zo’n bouwkeet-op-wielen werd gekozen, exposeerden ze nu voor de tweede keer in zeecontainers. Ook was er bij het Academiegebouw grenzend aan het plein, in de binnentuin, een expositie te vinden van vers afgestudeerde HKU’ers.

Het werk van de HKU’ers had wel stevige concurrentie van het grootse gebouw met zo’n enorme geschiedenis. Ondanks dat wisten ze zich aardig staande te houden.

Op het Domplein was het ook aangenaam druk. De ene galerie had er echt wat van gemaakt en de plek zelf omarmd. De andere galerie deed wat minder z’n best.. Arme Gertjan Scholte Aalbers. Morren Galleries nam niet eens de moeite om zijn werk recht op te hangen of om zo’n situatie te corrigeren. Dit kwam het werk zacht gezegd niet ten goede. Als je dan al geen zin hebt om iets met enige moeite neer te zetten, moet je je mijns inziens afvragen of een presentatie op zo’n locatie wel zin heeft…

Gelukkig was er veel meer te zien waar je wél blij van werd. Veel galerieën hadden er wat leuks van gemaakt of in ieder geval een dappere poging gedaan. Want het blijft lastig, zo’n donker hok met niet-vlakke wanden.

Last but not least was de Zuid-Afrikaanse Mariaan van den Berg bij Galerie Sanaa helemaal los gegaan met een plexiglas installatie waar je doorheen kon lopen. Vanaf de buitenkant was het allemaal vrij donker en leek er niet echt wat bijzonders te zien, maar als je van binnenuit naar buiten keek, kwamen alle kleuren en vormen tevoorschijn.

En daarmee komt ook dit kleurrijke fotoverslag ten einde.