Herbronnen

Met zijn huidige werk richt Bart Van Dijck zich op de organisatie en het faciliteren van rituelen voor groepen, waarbij de ervaring centraal staat. We spreken af in zijn atelier. Van Dijck geeft een korte briefing aan de deelnemers over de nachtwandeling die binnenkort plaatsvindt. We tekenen een contract, wat ons engagement bekrachtigt. Verder krijgen we praktische informatie. Van Dijck licht een tipje van de sluier op, maar de concrete invulling in tijd en ruimte blijven mysterieus. Dat wekt mijn nieuwsgierigheid des te meer. Het is de bedoeling om met een intentie te vertrekken. We kiezen wat we meenemen en tijdens de wandeling achterlaten. Het is een kans om persoonlijk te groeien. Wat is mijn valkuil of welk patroon wil ik graag doorbreken?

Een paar dagen later is het zover. Over de tocht zelf denk ik weinig na. Ik hou van wandelen in de natuur. Mijn focus gaat naar mijn intentie, die achterlaten, vind ik best spannend. We vertrekken samen, wat al meteen een gevoel van samenhorigheid schept. Onze gsm moeten we uitzetten en daarmee nemen we even afscheid van onze dagelijkse beslommeringen. Vanaf nu gaat al onze tijd naar onszelf en de ervaring die ons te wachten staat. Onderweg maken we kennis met de deelnemers. Eens aangekomen op een open plek in de grootste bosstreek van Wallonië, genieten we van de omgeving. Het is een hete zomerdag, maar de bomen werken meteen verkoelend. Samen eten en theedrinken werkt verbindend. Het creëert een sfeer van vertrouwen tussen de deelnemers. Dat stelt me meteen op mijn gemak, zodat ik me geen zorgen maak over wat nog komen zal.

Een reeks kleine rituelen bereiden ons stilaan voor op het drempelritueel, namelijk het achterlaten van onze intentie. We krijgen de opdracht om een wandelstok te zoeken. Die zal ons helpen om ‘s nachts op het pad te blijven. Verder geeft Van Dijck nog een aantal spelregels mee. Tijdens de wandeling praten we niet. Met fluitsignalen kunnen we aangeven als het nodig is om te stoppen of samen te komen. Wanneer de zon stilaan ondergaat, vertrouwt iedere deelnemer volgens een ritueel aan stokjes een dankbaarheid toe. Wie of wat is ons dierbaar? Dat vormt een ladder die we aan onze wandelstok hangen en ons sterkt in onze tocht door de duisternis. Onze stok en intentie krijgen eerst een plaats op een boomstronk, wat fungeert als altaar. Tijdens de rituelen verschuift de focus steeds meer naar een bepaalde richting: wat willen we achterlaten en wat gaan we activeren en meenemen uit deze ervaring?

We wandelen van jong naar oud, zoals een slang de nacht in. Iedereen gunt elkaar genoeg persoonlijke ruimte. Bij valavond is het pad nog duidelijk zichtbaar totdat het een donker bos inslaat. Ik zie enkel een zwart gat met hier en daar wat lichtflitsen. Er is die nacht geen maan. Het is pikdonker. Af en toe priemt er een beetje licht door de kruinen. Die duisternis overweldigt. Het pad gaat stijl naar beneden. Ik ben op mijn hoede. Mijn ogen passen zich moeilijk aan doordat er zo weinig licht is. Al gauw besef ik dat ik beter andere zintuigen aanspreek. Op de tast loop ik door en luister ik waar de deelnemer voor mij zich bevindt in de hoop de richting van het pad aan te voelen. Soms is er een put of een steen waardoor ik mijn evenwicht verlies. Ik wil niet tegen een boom lopen of een zwiepende tak in mijn gezicht krijgen. Dat gebeurt niet waardoor ik al snel vertrouwen krijg. Waakzaamheid maakt plaats voor de rust die de het bos en de nacht biedt.

Niet communiceren brengt me tot mezelf. De duisternis en het zwart van de bomen rondom me, versterken het gevoel van een tunnel of een pad dat ik letterlijk en figuurlijk afleg. Ik geniet van de nachtwandeling. De visuele rust geeft me de kans om andere zaken gewaar te worden. Het is een erg warme nacht. Mijn mond voelt kurkdroog. Gelukkig is de deelnemer voor mij naarstig op zoek naar een goede plek om zijn intentie te begraven, wat mij de kans geeft om regelmatig te drinken. Eens we aan de rivier komen, zorgt het water voor koelere luchtstromen. Dat voelt goed en verkwikkend. Het water kabbelt verder luid door de nachtrust. Ik hoor ook regelmatig het knarsen of rollen van stenen en af en toe het geritsel van wegspringende dieren die schrikken wanneer we passeren. Het gaat van kleine dieren tot herten en everzwijnen. Ik zie niets, maar de tred van het dier verraadt veel. De herten hoor ik dartelen terwijl de everzwijnen door het bos bulderen.

Mijn gedachten gaan af en toe naar mijn intentie. Ik haal me nog eens haarscherp voor de geest wat ik zo graag wil achterlaten en waarom. Het zorgt voor opwinding maar ook goesting om dat te doen. Het zoeken naar een geschikte plek is niet evident. Ik merk dat ik daar normaal gezien vooral mijn ogen voor zou gebruiken. Verder heb ik er geen idee van hoelang we nog zullen wandelen en wat we nog zullen tegenkomen. Daarom besluit ik om niet te twijfelen bij een plek die me aantrekt om mijn intentie te begraven. Het verschil in temperaturen en geuren is erg divers tijdens onze wandeling. Ik concentreer me daarop en zoek in functie daarvan een geschikte plek. Plots voel ik hoe we door een heteluchtstroom wandelen. De geur op die plek is bijzonder. De zoete, kruidige geur trekt me aan. We bevinden ons in een dichtbegroeid beukenbos. Ik kruip er wat dieper in totdat ik de warmte nog sterker voel zinderen. Onder de bomen in het bladertapijt laat ik mijn vuurbal achter. Hier kan die thuiskomen.

Wanneer iemand zijn intentie begraaft, mogen de andere deelnemers de plek verlichten. Van Dijck maakt een foto van het achtergelaten object. Iedereen werpt licht op de zaak en is getuigen van het gebeuren. Dat versterkt het gevoel: ik kan niet meer terug en ga er voluit voor. Als bij wonder schijnt Van Dijck op twee stokken die verschroeid zijn door vuur. Dat is de plaats waar ik mijn intentie begraven heb?! Hoe fascinerend is dat? Ik ben overdonderd door het achterlaten van mijn intentie. Het is een heftig gevoel. Ik kan even niet helder nadenken. Het liefst van al wil ik weglopen, maar mijn benen voelen loodzwaar en ik kan even geen stap verzetten. Dan vind ik mijn wandelritme weer en zet de tocht verder. De energie die door mijn lichaam stroomt, is bevrijdend. Alle spanning vloeit uit mijn lichaam weg en maakt plaats voor een gelukzalig gevoel. Na het begraven van de intentie is het de bedoeling om iets mee te nemen van onze tocht. Wat ik toen nog niet wist, was dat Van Dijck die verschroeide stokken meenam en zorgvuldig voor mij bewaarde. Ze waren voorbestemd, maar ik vond toen de kracht niet om ze op te rapen.

Het voelt alsof ik kan blijven wandelen. Uiteindelijk bereiken we onze startplek weer. Eens gestopt, voel ik de vermoeidheid van de tocht en de nacht. Ik ben blij dat we er zijn. Zowel emotioneel als fysiek was het een intense tocht. Toch voel ik me niet meteen klaar om te gaan slapen. Er stroom veel energie door mijn lichaam. Ik moet eerst tot rust komen. Even weet ik geen blijf met mezelf. De kracht van de slang die we vormden tijdens de tocht, is plots verbroken. Het is een vreemde gewaarwording. Ik mis die verbinding en loop wat verloren. Ik leg me op mijn matje. Het ruisen van de bladeren brengt rust. Ik slaap zalig onder de blote hemel.

Intussen gaat het leven voort. De ene uitdaging volgt de andere op. Hoe kijk ik terug op die tocht? Fysiek en mentaal iets achterlaten doet iets met een mens. De bewuste handeling onder toezicht van getuigen, zet iets in gang. Er heerst een gevoel van opluchting omdat ik de uitnodiging van Van Dijck ben aangegaan. Je kiest zelf hoe zeer je die ter harte neemt, maar als je ervoor gaat, merk je dat verandering mogelijk is. De positieve energie en kracht die ik eruit put, is enorm. Ik ondervind ook rust en vertrouwen in mezelf. Het patroon dat ik achterliet, liet ik los. Dat biedt mij in staat om het te observeren en doorzien. Eens het vuur wil opflakkeren, blaas ik dankbaar de verschroeide stokken uit elkaar.