Uur van de waarheid voor Haagse Cultuur

Donderdag 22 september 2016 laste de commissie samenleving een hoorzitting in voor culturele instellingen (theater, muziek, cultureel erfgoed en beeldende kunst) die wilden reageren op het Meerjarenbeleidsplan “Kunst en Cultuur 2017-2020 Ruimte voor de Spelende Mens“.

Maar liefst 38 instellingen traden aan om hun zorgen en zienswijze te uiten. De cultuurwethouder, Joris Wijsmuller, was toehoorder.Toen ik de woordvoerders van de instellingen aanhoorde, viel het op dat cultuureducatie, participatie van biculturele (jonge) Hagenaren en cultureel ondernemerschap de pijlers waren waarop het Meerjarenbeleidsplan was gebouwd.

En de uitwerking van de hoorzitting op ondergetekende was niet fraai. Hoewel het enthousiasme, de vindingrijkheid en de veerkracht van menig instelling aanstekelijk werkte, hoorde ik vooral hoeveel FTE en faciliteiten waren weg bezuinigd in 2013-2016. Binnenkort, als de gemeente het advies overneemt, kunnen de volgende zich aansluiten bij de lange rij van gesloten culturele instellingen.

Humanity House? Dicht. Toneelgroep De Appel? Dicht. Literair Theater Branoul? Dicht. Muzee Scheveningen? Dicht. Nest? Dicht.

Theater de Vaillant werd de hemel in geprezen, maar heeft straks geen geld meer om een theatertechnicus te betalen of het podium te faciliteren. Het Museon verdubbelde bijna het aantal bezoekers, maar kon 14 FTE wegstrepen en mag ook de komende 4 jaar elk dubbeltje omdraaien. En Lucien Kembel, algemeen directeur van Theater Diligentia en Pepijn, stelde: “Wij worden met dit voorstel (met alle respect) gereduceerd tot een verhuurschuur.” Kunstcentra Nest en West werden geroemd om de sterke inhoud van hun programma en de bevordering van het makersklimaat. Als er niets verandert kan Nest dicht en raakt West haar felbegeerde BIS plek kwijt. Het kunstenplan bewijst: praatjes vullen geen (begrotings)gaatjes.

NEST

Nest-bestuurslid David Rietveld hield een betoog over de stijgende huurlasten van Nest en de rol van de gemeente Den Haag. Stichting DCR verhuurt het pand, waarvan de gemeente Den Haag eigenaar is, aan Nest. De huurprijs wordt dusdanig verhoogd dat Nest twee opties had, welke in de zienswijze zijn weergegeven.

Optie 1: de gemeente wordt in de aanvraag van Nest verzocht financieel bij te dragen aan de verhoogde huurprijs. Rietveld stelde dat de eerste optie de gemeente geld kostte (wat technisch gezien ook niets kost als je bedenkt dat de gemeente Den Haag eigenaar is van het pand).

Optie 2: verhuizen naar een ander pand in de stad waardoor Nest kan blijven draaien.

Tot Nests verbazing bleek er nog een derde optie te zijn bedacht door het college, namelijk dat Nest niet mag verhuizen naar een ander pand en geen subsidie krijgt om de kosten van de verhoogde huurprijs te dekken. Dan gaat Nest dicht, zo simpel is dat. Joris Wijsmuller lijkt met dit besluit eerder een carrière als huisjesmelker te ambiëren dan de taken van de Haagse cultuurhoeder te vervullen. Dat terwijl zijn betoog in Babel in juli 2014 juist zo hoopvol stemde.

WEST

Marie-Jose Sondeycker, directeur van West, begon door te zeggen dat zij – natuurlijk – ontzettend blij was met de toekenning van de BIS door het Rijk. Maar dit goede nieuws werd al snel overschaduwd door de lagere toekenning van de gemeente.

Sondeycker legt uit dat West, op basis van haar plannen voor 2017-2020 die bij de gemeente Den Haag en het Rijk zijn ingediend, opgenomen is in de BIS. West is afhankelijk van de koopfinanciering vanuit de gemeente om de opdracht die het Rijk aan West heeft gegeven, te kunnen uitvoeren. Wat West nu toegekend heeft gekregen van de gemeente moet worden verdubbeld zodat West de plannen kunnen realiseren zoals ze door het Rijk unaniem zijn gewaardeerd en goedgekeurd.

De heer Bos van de Haagse Stadspartij vraagt:

"begrijp ik het nu goed dat de BIS-bijdrage in het gevaar komt als de gemeente niet alsnog een bijdrage levert?"

Sondeycker bevestigt dit, want als West niet de plannen kan uitvoeren zoals deze bij het Rijk zijn ingediend en op basis waarvan zij in de BIS zijn opgenomen, kan het goed zijn dat de BIS-bijdrage in gevaar komt. Het is Sondeycker een raadsel waarom de gemeente, ondanks dat de gemeente in het beleidskader stelt dat zij haar bijdrage afstemt met het Rijk en het afstemmen van Rijk en gemeente ook procedureel vastgelegd is in de BIS, niet heeft afgestemd met het Rijk en een (te) laag bedrag voorstelt. West zit klem.

Op 4 november wordt door de gemeente bekend gemaakt voor welke instellingen definitief het doek valt. Hopelijk komen de pleidooien in de zes uur durende hoorzitting aan anders krijgt “Ruimte voor de Spelende Mens” een wel heel bittere nasmaak.