Gaze at Me / Gaze at You
Een blik van verstandhouding, een blik die kan doden en een blik die vastgehouden wordt door geliefden. Het zijn uitdrukkingen om de gelaagdheid van de menselijke blik te doorgronden. De blik vormt in Gaze at me in Kadmium Delft het uitgangspunt voor een benadering die net zo gelaagd is als de blik zelf.
Gaze at Me is een ‘vervolg’ op de tentoonstelling Emphasize Me (artikel J&T). Waar in Emphasize Me Laura Abbink als curator optrad en Zoe Kate Reddy als kunstenaar en observator, zijn de rollen nu omgedraaid.
De blik is datgene wat herkent en indeelt. Het is een term die door psycholoog Jacques Lacan is gepopulariseerd en die verwijst naar ‘de ongemakkelijke toestand die optreedt bij de realisatie dat je kan worden waargenomen’. Wat betreft identiteitsvorming laat de blik ons nadenken over hoe we onszelf zien, maar ook hoe anderen ons zien. In de expositie tonen Laura Abbink, Adrian Bridget, Alli Coates & Signe Pierce, Samantha Conlon en Vanessa Omoregie werk die rondom de ambivalentie van de blik draait. Zoe Reddy heeft in samenspraak met de kunstenaars de tentoonstelling vormgegeven waardoor drie thema’s van the gaze – personal, media and gender – duidelijk naar voren komen.
Voor de expositie heeft Adrian Bridget A Limbo for the Chased geschreven, een text piece die hij performde op de opening. Het is een drie pagina’s tellend verhaal – eigentijds maar met klassieke verwijzingen – die ingaat op zijn tienerjaren wanneer hij beseft dat hij homo is en worstelt met zijn identiteit en seksualiteit. Omfloerste zinnen tonen die worsteling, die bol staat van lust en verlangen.
Schuin tegenover Bridget’s werk wordt Objective Object getoond van Laura Abbink. De video van 4 minuten toont een in wit gestoken hand die de achterkant van een kaal mannenhoofd bestrijkt en betast. De witte achtergrond, de kale man en de hand onderstrepen het steriele karakter. Wanneer je de koptelefoon opzet hoor je sensueel gehijg van een vrouw waardoor de klinische sfeer direct wordt doorbroken en je wordt meegesleurd in een soft-porno scene. De blik vertroebelt, de maag keert een tikkeltje om en ik zet de koptelefoon gauw af.
In de tweede ruimte staan de media centraal. Samantha Conlon, stichter van het vrouwelijke kunstcollectief Bunny Collective, verkent de exploitatie van ‘the girl’ in de video The young girl blames herself. Met name de “morfing” van Lohan en “meltdown of Britney Spears” doen je realiseren hoe deze vrouwen iconen werden, als voorbeeld werden gesteld voor meisjes en vervolgens, wanneer zij in verval raken, worden verguisd. Door de snelle opeenvolging van sensationele beelden wordt de vernietigende blik van de media op “the girl” kraakhelder.
Vanessa Omoregie toont een selectie van haar Cam Girl project. Het project bestaat uit veel klassieke schilderijen waarin het vrouwelijk naakt centraal staat. De lichamen van die geschilderde vrouwen worden vervangen door ingezonden foto’s van vrouwen die voor een webcam een foto van zichzelf nemen en mailen naar Omoregie (voor meer info klik hier).
Het maakt je bewust van hoe normaal het is geworden om naar een blote vrouw van Edouard Manet of Botticelli te staren in een kunsthistorisch kader, maar hoe vreemd het wordt wanneer het kunsthistorische kader plaats maakt voor de tunnelvisie van een webcam.
De laatste ruimte toont American Reflexxx van Alli Coates en Signe Pierce. De titel is treffend voor het werk; het toont de blik van Amerikanen in de door religie beteugelde Oceanside Street in Miami en verwijst naar porno vanwege de drie X-en de ‘foute’ en ‘flashy’ opening van de video.
Performancekunstenaar en transgender Signe Pierce paradeert over Oceanside Street in een ultrakort stripperjurkje op fluorescerende pumps en met een masker op die werkt als een spiegel; het masker is halfrond en van aluminium waardoor zij veel wegheeft van een robot.
Mannen kijken verlekkerd en willen haar mee naar huis nemen. Dat zij kittig rondloopt en met haar geblondeerde manen menig mannenhart op hol brengt zal niet verbazen. Maar de sfeer wordt langzaam grimmig. Wanneer iemand brult dat zij een Shim (Shemale) is, zien meer omstanders dat zij toch wel erg brede schouders of lange, gespierde benen heeft.
De sexy vrouw verandert langzaam in een “freak” en zij wordt uitgelachen en verrot gescholden door tieners die meer huid laten zien dan de vrouw die zij beschimpen. Mensen gooien water, duwen haar en tot slot laat iemand haar struikelen waardoor ze als stervende zwaan zich ter aarde laat vallen (hoe zij weer opstaat is prachtig). Het krachtige aan dit werk is niet alleen de gelaagdheid van”the gaze”, maar ook de spiegelende kracht van het masker. Wie is hier nu eigenlijk de freak? Zij of het publiek?
Gaze at Me is een klein maar zeer krachtige expo die ingaat op de blik die niet alleen herkent en indeelt, maar ook vraagt en veroordeelt. Ik kwam om te kijken en vertrok als een gluurder.
Gaze at Me is nog tot en met zondag 19 juli gratis te bezoeken in Kadmium Delft.