Duurzaam opleiden in de waan van de dag

Het hedendaagse fotografische spectrum is zeer breed en uitdagend: van een professionele fotograaf wordt veel gevraagd. Sinds 1 mei zijn er twee co-hoofden fotografie aangesteld bij de KABK om onderwijs te geven die ingaat op de actualiteit, maar tegelijkertijd duurzaam is. Ik sprak met Lotte Sprengers en Rob Hornstra over de nieuwste ontwikkelingen en uitdagingen.

Rob Hornstra and Lotte Sprengers during meeting with team of Photography lecturers (13 May 2015), photo by Deen van Meer

Om maar direct met de deur in huis te vallen: waarom 2 mensen voor 1 functie?

“Het was aanvankelijk niet de bedoeling om 2 mensen aan te nemen”, antwoordt Lotte, die al 9 jaar verbonden is aan de KABK en samenwerkte met voormalig hoofd Corinne Noordenbos en het docententeam van circa 30 fotografen. “De KABK was op zoek naar een persoon die naast het vormgeven van de opleiding en het aansturen van collega’s en studenten, ook nog zeer actief is in het veld. En dat is eigenlijk onmogelijk. Zo is mijn studio al sinds 2013 opgedroogd vanwege alle werkzaamheden die ik doe voor de KABK.”

En zo kwam Rob Hornstra in beeld. De fotograaf heeft een studio in Utrecht en reist de hele wereld over.  Rob en Lotte vullen elkaar goed aan; Lotte heeft veel ervaring in het opzetten en uitvoeren van onderwijs binnen de academie en Rob heeft een groot internationaal netwerk en is goed op de hoogte van actuele ontwikkelingen.

Wat zijn de trends of die actuele ontwikkelingen binnen en buiten de academie?

Lotte: “Wij krijgen steeds meer internationale studenten. En wij hebben ook de ambitie heel internationaal te zijn. Het is een verrijking als je veel input krijgt van andere culturen, en het is ook van belang om over de landsgrenzen te kijken, want de markt waarvoor wij de studenten opleiden is in Nederland te klein. En wij richten ons op nieuwe technologieën.”

Rob: “Fotografie is een interactief communicatiemiddel. Ontwikkelingen volgen elkaar heel snel op en je kunt niet alle kennis uit het veld presenteren. Om een voorbeeld te geven: The New York Times lanceerde in 2012 het project Snow Fall. Het was een interactief multimediaplatform en werd gepresenteerd als DE website van de toekomst. Nu, in 2015, kan iedereen het maken. ”

Maar hoe bied je dan een opleiding aan die bedoeld is om de student voor de lange termijn voor te bereiden in een veld dat zo snel verandert?

Lotte: “Wij bieden de studenten strategieën aan, met nadruk op sterk ondernemerschap. Alles aanbieden werkt verlammend, dus je moet de fotografen in spe keuzes leren maken, vragen leren stellen, kritisch naar eigen werk en dat van een ander leren kijken. En het zakelijke aspect van fotografie is steeds belangrijker. Welke doelgroep wil je aanspreken? Hoe zet je jezelf in de markt? ”

Rob: “Het platform verandert continu, net zoals de studenten, de zogenaamde ‘digital natives’. Ik studeerde 10 jaar gelegen nog analoog af. Als ik nu lesgeef in Luzern, zitten de studenten met de laptop op schoot. Zij kunnen direct alles opzoeken en dat geeft andere lessen en gesprekken. Als het ware creëer je dezelfde dynamiek als in het veld. De mogelijkheden zijn bijna eindeloos en ik presenteer meer een pakket aan mogelijkheden. Een voorbeeld van nieuwe mogelijkheden is Bijvoorbeeld Google Cardboard. Voor 10 euro kun je een kartonnen bril bestellen en door het downloaden van een app kun je een Virtual Reality maken in de huiskamer. Zo kun je dus ook, als fotograaf bijvoorbeeld, zelf een app ontwikkelen. Zo zag ik een app waardoor je kon ervaren hoe het was om in een vluchtelingenkamp te zitten. Dat soort nieuwe ideeën probeer ik aan te dragen, zodat studenten hierover na kunnen denken. Wij kijken dus meer naar mogelijkheden, technologieën en ontwikkelingen dan kennis, dat google-en ze wel.”

Google Cardboard

Wat willen jullie aan de opleiding fotografie veranderen of toevoegen?

Lotte: Ik zou het docententeam nog internationaler willen maken en ik zou graag met andere afdelingen binnen de KABK samen willen werken. Zo hadden wij vandaag een seminar met vertegenwoordigers van verschillende afdelingen waarin wij elkaar ook op de hoogte brengen en zo samen tot nieuwe ideeën of projecten kunnen komen.”

Rob: “Ik presenteerde Google Cardboard, want dat is ook voor design, beeldend en film heel interessant”

Lotte: “Verder zal de nadruk steeds meer op ondernemerschap komen te liggen dus zullen wij als team ook snel schakelen tussen verschillende didactische vormen om de fotografen genoeg middelen te geven zich voor te bereiden op het professionele veld. In 2005 werd het ondernemerschap als didatische visie ingezet door Corinne (Noordenbos) en daar geloof ik ook in”

Rob: “Ik ben natuurlijk een buitenstaander en nieuw, en mij lijkt het uitdagend om te zien hoe ik mijn netwerk kan aanwenden om de studenten te inspireren. Inspiratie is immers de motor en sleutel; het geeft je energie; als student, docent en als team.”

Rob Hornstra and Lotte Sprengers during meeting with team of Photography lecturers (13 May 2015), photo by Deen van Meer