Diversiteit troef op Antwerp Art Weekend

Antwerp Art Weekend vond plaats van 18 tot 21 mei. Deze manifestatie viert en promoot hedendaagse kunst in Antwerpen. In 72 galerijen, kunstruimtes, kunstenaarsinitiatieven, musea en kunstacademies kon het publiek terecht voor tentoonstellingen, maar er was ook een variatie aan lezingen, talks, performances en interventies. Het artikel over de tentoonstellingen loopt nog tot aan de zomer. Daarom besluit ik om tijdelijke initiatieven te bezoeken.

De Studio is zoals ieder jaar de centrale locatie. Daar liep de groepstentoonstelling ‘Flowers at room temperature’ met als thema huiselijkheid, gekozen door Anna Laganovska, een Letse curator die in Antwerpen woont en werkt. De studio was oorspronkelijk een stadswoning voor een adellijke familie, maar de locatie kreeg tussendoor verschillende invullingen. Laganovska kiest ervoor om de tentoonstelling op de eerste verdieping te organiseren. Diverse kamers en onderliggende architecturale elementen ondersteunen het huiselijke karakter. We zien oudere videowerken van kleinere kunstenaars zoals Chantal Akerman, Jos de Gruyter & Harald Thys en sculpturen uit de jaren tachtig en tachtig van Marianne Berenhaut, Tony Cragg en Jean-Luc Vilmouth. Het zijn werken die we met plezier nog eens bekijken. Ook het videowerk van Katja Mater en Angyvir Padilla boeit. Padilla plaatst een kleine televisie in een kamer waarvan de vloer bedekt is met zand en wastegels. Daniele Formica en Evita Vasiļjeva gebruiken huishoudelijke objecten. Vasiļjeva maakt een installatie van bedden, tekeningen en elektrische kabels. De schilderijen van Anthony Ngoya gaan over de relatie met zijn familie en het vergeten en herinneren van gebeurtenissen. Een neon van Daan Gielis brengt een eerbetoon aan deze jonge kunstenaar, die recent plots overleed. De geluidswerken die we op verschillende plaatsen horen, zijn door Céline Mathieu specifiek voor deze locatie gemaakt. De film van Karina Beumer is beklijvend. Het gaat over haar vader die alles vergeet door een niet aangeboren hersenletsel. Vader en dochter zoeken naar manieren om ermee te gaan. Beumer stelt vragen over de relatie tussen je herinneringen en identiteit. Ze brengt een krachtig verhaal, waar het vergeten van de vader centraal staat. De opnames tonen ze in een sfeervolle opstelling met decorstukken en attributen uit de film. Het onderwerp is aangrijpend, maar Beumer weet het ook beeldend op een boeiende en ludieke manier te brengen.

Borgerhub is een plek waar regelmatig workshops en evenementen plaatsvinden. Het bevindt zich in het voormalige vredegerecht in Borgerhout en richt zich op startende ondernemers en kunstenaars om ideeën te geven. Tijdens Antwerp Art Weekend vindt daar de vijfde editie van Ballroom Project plaats. De initiatiefnemers zijn Bart Vanderbiesen van Base-Alpha Gallery en Ida Wollens van DMW Gallery. Met een formule die zowel een tentoonstelling als een commercieel platform zal zijn, zet ze het concept van vorig jaar verder. Zij zijn de enige galerieën uit Antwerpen die breuk. Verder andere nodig ze galerieën uit steden uit om werk te tonen. De vorige editie was een selectie van galeries uit Brussel, Gent, Amsterdam en s’Hertogenbosch. Enkele galeries komen terug, Templon, Nathalie Obadia, Whitehouse Gallery, Harlan Levey Projects, Dauwens & Beernaert Galerie en Waldburger Wouters. Verder zijn er internationale galeries bijgekomen: Copperfield (UK), Galeria Fermay (Palma), Galleri Kant (DK), Gallery Joey Ramone (NL), Enari Gallery (NL), Go Mulan (NL), en ASPN Gallery (D).

Tussendoor werken Vanderbiesen en Wollens ook een gelijkaardig project uit voor Amsterdam en Kopenhagen. Om het typische beursgevoel te vermijden, willen ze geen losse stands, maar een curator die een overkoepelend thema kiest. Net zoals bij de vorige editie van Antwerp Art Weekend, vragen daarvoor Ilse Roosens, ook curator voor Mu.ZEE in Oostende. Voor de titel ‘La ville a des geruchten de coquillage vide’ laat Roosens zich inspireren door een gedicht van Francesca-Yvonne Caroutch. Wanneer Carouth naar het geroezemoes van de stad luistert, hoort ze het geruis van een schelp. Roosens vindt het ook passend bij de locatie van Ballroom Project, wat zich bevindt op de Turnhoutsebaan, een drukke en levendige straat.

Verschillende kunstwerken verwijzen naar schelpen en vanitastaferelen. Er is ontzettend veel gepresenteerd. We zien een waaier aan stijlen en technieken. Het beursgevoel is sterk aanwezig. In diverse ruimtes staan galeristen met een laptop klaar om werken en prijzen toe te lichten. Het gebouw heeft een dominante architectuur met veel ornamenten en gemarmerde wandschilderingen. Dat heeft soms een storende invloed op de werken, maar het kan ook een meerwaarde zijn. Carla Arocha & Stéphane Schraenen tonen een sculptuur van spiegelend plexiglas bovenaan in de traphal. Het werk komt daar bijzonder goed tot zijn recht.

‘How to Move Mountains’ is een initiatief van coloratuursopraan Quirina Lechmann en kunstenaar Gianin Conrad. Zij wonen in de Zwitserse bergen en hebben daar Scala Trun opgericht. Dit kunstenaarsinitiatief brengt kunst, muziek, performances en lezingen. Lechmann en Conrad zijn een vriendelijk en inspirerend duo, houden van Antwerpen en zoeken naar samenwerkingsverbanden. ‘How to Move Mountains’ wijst op een onmogelijk daad en toont werk van drie Belgische en drie Zwitserse kunstenaars. Katleen Vinck en Geoffrey De Beer zijn vaste waarden bij Base-Alpha Gallery en Octave Vandeweghe bij Valerie Traan Gallery. Damiano Curschellas is van Zwitserse afkomst, maar exposeerde al bij Valerie Traan en op andere plaatsen in België. Conrad toonde zelf ook al werk bij Base-Alpha Gallery. Met hun selectie van kunstenaars spelen Lechmann en Conrad op veilig. Ze huren een boeiende ruimte waar ze sculpturen met elkaar in relatie brengen. We zien knappe individuele werken maar er ontbreekt een dialoog. Ze hadden hier meer kunnen uithalen. De titel creëert hoge verwachtingen, maar die lossen ze hier niet in.

‘De Kamers van Zé’ is een teleurstellend initiatief. Deze tentoonstelling met zes kunstenaars gaat door in drie leegstaande herenhuizen. We zien schilderijen, foto’s en sculpturen en er zijn veel ruimtes om te exposeren. Er is weinig samenhang tussen de werken en de kwaliteit laat te wensen over. Vaak wordt er ook op te evidente wijze ingespeeld op de architectuur. Henk Delabie neemt met ‘Access – Passage’ de ruimte wel op een fraaie manier in. Kokers of doorgangen uit diverse vormen witgeschilderd hout bieden een beperkte inkijk. Daarmee maakt hij een landschap van sculpturen.

‘Tussen twee wallen’ bevindt zich op twee historische locaties: het Keizersbastion en het Steen, wat restanten zijn van oude toegangspoorten tot de stad. Het Steen is het bekendste en het zichtbare deel van de omwalde burcht. Het Keizersbastion daarentegen is zelfs bij weinig Antwerpenaren een gekende plek. Dat is een stuk van de Spaanse omwalling die Antwerpen in de 16^e eeuw beschermde tegen invallen. Het ligt goed verborgen onder de leien en grenst aan de ondergrondse parking van het voormalige bijkantoor van de Nationale Bank. Winnie Claessens is gefascineerd door deze plek en nodigt Lydia Hannah, Fran Van Coppenolle en Hannelore Vandepoel uit om met hun werk in te spelen op de ruimte. Aan het Steen gebeuren subtiele ingrepen. Op de locatie van het Keizersbastion zorgen de vier kunstenaars met hun werk voor een verrassende relatie tussen de speciale plek en de omwalling van de historische site. Winnie Claessens onderzoekt onze relatie als mens met de ruimte. Ze presenteert drie satellieten op zuilen, waarvan eentje ook dienstdoet als fonteintje. Haar video ‘The ballet in orbit’ gaat over satellieten op pensioen die dansen rond de aarde. Fran Van Coppenolle toont drie van haar sculpturen die in videowerkjes geactiveerd worden. ‘Through desire’ is een video waarbij Lydia Hannah Debeer de klank voorziet en Margarita Maximova de beelden. De muziek zijn onder meer opnames van Laurens Dierickx op een Hammondorgel. Het klinkt door de ondergronds ruimte en versterkt het bijzondere karakter van de plek. Debeer toont ook een installatie met fotografisch werk. We zien de herhaling en de verschuiving van eenzelfde zwartwit foto op doeken achter elkaar hangen. De prints worden steeds donkerder naarmate ze dichter bij de omwalling hangen. De textuur van stenen verwijst naar de omwalling en sluit mooi aan bij een rij stenen die Hannelore Vandepoel in haar installatie van sculpturen plaatst. Met een associatief spel van allerhande vormen en kleuren vormen verhoudt ze zich tot de omwalling. De onbekendheid en het mysterieuze karakter van deze historische site en de manier waarop de kunstenaars deze plek met hun werk bezielen, maakt van het Keizersbastion het meest verrassende tijdelijke project van Antwerp Art Weekend.

SECONDroom is een onafhankelijk platform met als huidige locatie een pand vlakbij ‘t Groen Kwartier, een groene ruimte in Antwerpen. Christophe Floré organiseert met SECONDroom sinds 2016 eendaagse tentoonstellingen. De overzichtslijst met naam hangt op in de ruimte. Tijdens Antwerp Art weekend vindt de 300ste tentoonstellingsplaats. Om dit te vieren, organiseert Floré een open oproep. De oproep was: breng je kunstwerk mee en zet het erbij. Voor ‘An Ideal For Living’ installeert hij een enkel tafelblad uit piepschuim en twee sporen met modelbouwtreinen en huisjes. Gedurende vier dagen kunnen jong en oud, kunstenaars en bezoekers zaken toevoegen aan de installatie. Samen bouwen ze aan een ideale of utopische stad. Elk werk heeft een eigen verhaal en mensen hebben ook geleerd door elkaars werk. De installatie is pretentieloos en speels. We zoeken van welke kunstenaar wat kan zijn. Het is een ode aan vrijheid, fantasie en aandachtig kijken.

William Ludwig Lutgens startte sinds november 2022 met het kunstenaarsinitiatief Red Herring Salon. Voor ‘No, I am Spartacus’ brengt hij vijf kunstenaars samen in de huiskamer en de tuin. De ruimte is huiselijk en levendig ingericht. Anna Reutinger maakt uiensoep en kleurt stof met ajuinen. We zien gordijnen, een kilt en een wasdraad met kledij en ze maakt ook een sculptuur met zelfgemaakte hoeden. Lutgens zit vaak met zijn hoofd in een guillotine en tekent vandaaruit portretten. Daarom verkleedt Pablo Plazas zich in en gedraagt hij zich naar de gastheer. Hij woont en slaapt in de tentoonstellingsruimte en maakt allerlei assemblages, instrumenten, beddengoed en gedichten. Een reeks tekeningen van Karina Beumer toont hedendaagse gladiatoren, homo-erotisch getint. Er zijn ook lugubere poppen van Lutgens en van Michiel Ceulers. Elke kunstenaar brengt een eigen verhaallijn en werk, maar het is zo gepresenteerd dat alles nauw met elkaar verweven is. Wat is er gaande? De kunstenaars zaaien verwarring en zetten ons op een dwaalspoor. Het geheel is grappig, bevreemdend en smaakt naar meer dan uiensoep.

In het M HKA opent tijdens Antwerp Art Weekend ‘RE ANKER’ van Ignace Cami. Deze tentoonstelling loopt nog de hele zomer en toont en recente werken. Cami vraagt ​​erfgoed en volkscultuur. Zijn meest recente werk is een zangperformance, waarvoor hij een koor samenstelt met mensen uit diverse continenten die geen Nederlands kennen. Ze krijgen Antwerpse volksliederen te horen en moeten op basis van de tekst fonetisch noteren. Het koor zingt de liederen onder begeleiding van een piano. De uitspraak klinkt gek, maar de gezangen zijn aandoenlijk. Een bont gezelschap in geel met blauwe kostuums toont de diversiteit van de hedendaagse stad en brengt daarmee oude legendes over Antwerpen terug tot leven.

‘Ballroom Project #5’ van 18 tot 21 mei 2023, Borgerhub, Turnhoutsebaan 92, Borgerhout. www.ballroom-project.be

‘How to Move Mountains’ van 18 tot 21 mei 2023, Scala Trun, Raapstraat 14, Antwerpen. www.scalatrun.com

‘De Kamers van Zé’ van 18 mei tot 18 juni 2023, Van Schoonbekestraat 58-62, Antwerpen.

‘Tussen twee wallen’ van 18 tot 21 mei 2023, het Keizersbastion en het Steen, Antwerpen. www.antwerpenmorgen.be/nl/projecten/keizersbastion/

‘No, I am Spartacus’ van 18 tot 21 mei 2023, Red Herring Salon, Haringrodestraat 109A. www.instagram.com/red_herring_salon/

Op 10 juni finnisage.

‘An Ideal For Living’ van 18 tot 21 mei 2023, SECONDroom, Marialei 33, Antwerpen. https://secondroom.org/

Op vrijdag 26 mei organiseert ongeveer 16u SECONDroom een ​​project rondom Berchem Station. Wie aandachtig kijkt, ontdekte een vaststelling ingreep op de bestaande realiteit.

‘RE:ANKER’ van Ignace Cami tot 3 september in M ​​HKA. De officiële opening is op zaterdag 10 juni, om 15u en om 16u. Open van di-za van 11-18u. Leuvenstraat 32, Antwerpen. www.muhka.be